نام پژوهشگر: افسانه هلیرودی
افسانه هلیرودی مهدی بیات مختاری
زکات،یکی از درآمدهای مهم در عرصه اقتصاد اسلامی است و وجوب آن آزمایشی برای ثروتمندان و کمکی به نیازمندان است. این فریضه الهی به عنوان یکی از عوامل مهم برقراری عدالت اجتماعی، تقویت کننده بنیه مالی حکومت اسلامی و پر کننده فاصله های طبقاتی، همواره مورد کم توجهی بوده است، در موارد اصل تشریع زکات هیچ اختلافی وجود ندارد، با بررسی ادله قرآنی و روایی در خصوص قلمرو زکات به نظر می رسدکه منابع زکات، حتی نصاب و مقدار آن، جهت تحصیل هدفهای مورد نظر از قانون مالیات اسلامی به اقتضای زمان و مکان به نظر و صلاحدید ولی امر قابل تجدید است.در زمان حضرت رسول(ص) و امیر مومنان (ع)، متولی امر زکات ائمه (ع) بودند که به دلیل نداشتن حکومت،زکات می بایستی با اجازه آنهاپرداخت می شد.در عصر غیبت کبری متصدی این مسند فقیه جامع الشرایط است. نگارنده در این تحقیق که به روش کتابخانه ای و تحلیل اسناد که شامل بررسی آیات، روایات و نظرات فقها است، به بررسی اهمیت زکات در فقه امامیه و راههای احیاء آن می پردازد. با بررسی رابطه زکات با مالیات به نظر می رسد که زکات مستقل از مالیات است و جایگزین آن نمی شود. با احیاء راهکارهای زکات می توان گامهای موثری در جهت ایجاد عدالت اقتصادی در جامعه برداشت،احیای زکات به صورت تشویق راهکاری اساسی برای برطرف کردن فقر در جامعه است.