آثار و بقایای بنادر ایرانی در سواحل شمالی خلیج پارس سند معتبری بر دریانوردی ایرانیان در طول تاریخ میباشد یکی از این مراکز جزیره هرمز است که براستی خاطره ای زیبا برای ایرانیان در خلیج پارس بجا گذاشته است، بندری که حیاتش را در سال 700ه.ق آغاز و در مدت کوتاهی پیشرفت کرد و به مدت چند قرن بندرگاه بی رقیبی در خلیج پارس بود و شهرت آن به اقصی نقاط جهان رسید و بازرگانان از کشورهای مختلف به آن رفت و آمد داشتند . جزیره هرمز دارای استقلال سیاسی و اقتصادی بود و پادشاهان آن به این امر آگاه بودند که حفظ امنیت برای آنها و اقتصادشان ضروری است و تا حد امکان سعی می کردند که این مهم را به طرق مختلف عملی سازند هرمز شهری آزاد بود و همه بازرگانانی که به آن وارد میشدند از حقوق مساوی برخوردار بودند شاهان هرمز با اقداماتشان توانستند تا ظهور استعمار غرب بر خلیج پارس و سواحل آن حکمرانی کنند و بحرانهای گوناگون را پشت سر بگذارند با ورود پرتغالیها به خلیج پارس و تصرف هرمز اگرچه هرمز از لحاظ سیاسی و اقتصادی لطمات فراوان دید ولی به خاطر موقعیت استراتژیکش یک قرن دیگر در زیر یوغ استعمار پرتغال به حیات و مرکزیت خود در خلیج پارس ادامه داد تا اینکه در سال 1031هجری انگلستان و ایران صفوی با هم متحد شدند و با حمله به جزیره هرمز ، جواهر شرق را با خاک یکسان کردند و شهر را به آتش کشیدند با این عمل حیات سیاسی و اقتصادی جزیره هرمز پایان یافت و بعد از آن جزیره هرمز دیگر هیچ گاه نتوانست موقعیت خود را باز یابد. نابودی هرمز نقطه آغازی بر خلل حاکمیت ایران بر خلیج پارس و سواحل جنوبی آن بود و این تحقیق در پی بررسی وضع اقتصاد و بازرگانی خلیج پارس در دوره حساس حکومت آل درمکوب برسواحل دو سوی خلیج پارس و علل پویایی اقتصاد و موفقیت ملوک هرمز در این زمینه می باشد. کلمات کلیدی : جزیره هرمز ، اقتصاد ، بازرگانی ، خلیج پارس ، صفویه ، ملوک هرمز .