نام پژوهشگر: مریم اصفهانی مقدم

تاثیر لجن فاضلاب و کیلیت بر رفتار شیمیایی نقره در دو خاک آهکی و غیرآهکی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1389
  مریم اصفهانی مقدم   امیر فتوت

امروزه سمیت نقره و سرانجام آن از نظر زیست محیطی مورد بحث و چالش است. مطالعات بسیاری بر مقدار کل نقره در خاک صورت گرفته است اما گونه بندی این فلز در خاک به خصوص در خاک آهکی مطالعه نشده است. بنابراین هدف این مطالعه بررسی رفتار شیمیایی و سرانجام نقره در دو خاک آهکی و غیرآهکی تعریف شد. آزمایش به شکل فاکتوریل با طرح کاملا تصادفی برای دو خاک آهکی و غیرآهکی با تیمار های نقره (0 و 1 میلی گرم بر کیلوگرم), لجن فاضلاب (0 و 20 تن در هکتار) و کیلیت (صفر و dtpa, edta هر کدام 5/0 درصد ) در دو زمان 30 و 60 روز با سه تکرار و عصاره گیری پی درپی با 8 مرحله (تبادلی, کربنات, فلز-ماده آلی, اکسیدمنگنز, آلی, اکسید های فلزی آمورف, اکسید های آهن کریستالی و باقی مانده) انجام شد. نتایج نشان داد که پخشیدگی نقره در خاک غیرآهکی مورد مطالعه به شکل 5 درصد> کربنات> باقی مانده >فلز-ماده آلی >آلی بوده است. افزودن نقره به خاک غیرآهکی باعث پخشیدگی دوباره آن در فرکشن های تبادلی (34%), آلی (33%) و باقی مانده (17%) شد. پس از 30 روز انکوباسیون نقره تبادلی در خاک غیرآهکی آلوده به این فلز سنگین افزایش یافت, اما نقره کربنات, آلی و فلز-ماده آلی کاهش نشان داد (p < 0.05). در خاک آهکی نقره تبادلی و باقی مانده پس از 30 روز و نقره آلی در پایان انکوباسیون افزایش یافت. در خاک آهکی آلوده به لجن فاضلاب مقدار نسبی نقره در فرکشن باقی مانده و در خاک غیرآهکی در بخش آلی بیشترین بود. افزودن edta به دو خاک آهکی و غیرآهکی با گذشت زمان باعث کاهش درصد نقره تبادلی شد. هم چنین dtpa باعث کاهش حلالیت نقره و پخشیدگی دوباره این فلز به فرکشن های کربنات ، آلی و باقی مانده شد. نتایج نشان داد افزودن نقره به خاک ها باعث افزایش تحرک این فلز شد ولی لجن فاضلاب, dtpa و زمان رفتاری متفاوت نشان دادند. نقره در خاک آهکی تیمار شده با edta نسبت به خاک غیرآهکی حلالیت و تحرک بیشتری نشان داد. این موضوع ممکن است از لحاظ زیست محیطی برای خاک آهکی آلوده به فلز سنگین نقره مسئله ساز باشد.