در این پایان نامه، غلظت سه فلز سنگین (ارسنیک، کادمیوم، جیوه) در مکمل های غذایی روغن ماهی (کپسول های امگا3) بررسی شده است. در اکوسیستم های آبی فلزات سنگین در بافت های ماهی تجمع می یابند و به طور حتم در محصولات ماهی وجود خواهند داشت. از آنجا که افزایش غلظت فلزات سنگین در بدن انسان، مشکلات شدیدی را موجب می شود و مصرف محصولات ماهی می تواند محتمل ترین راه ورود آن ها به بدن باشد، بنابراین بررسی آلودگی مکمل های غذایی امگا3 به این سه فلز سنگین، کمک می کند تا بفهمیم که این محصولات تا چه اندازه برای سلامتی انسان بی خطر هستند. نمونه ها توسط هضم اسیدی به کمک مایکروویو برای کادمیوم و ارسنیک آماده سازی شدند، برای تعیین ارسنیک خاکسترشدن خشک بعد از هضم اسیدی اجرا شد. ارسنیک و کادمیوم به ترتیب توسط اسپکترومتری جذب اتمی تولید هیدرید و کوره گرافیتی تعیین مقدار شدند. جیوه به طور مستقیم بوسیله اسپکترومتری جذب اتمی تجزیه حرارتی و آمالگام شدن آنالیز شد. نتایج تجزیه ای با افزودن مقادیر متفاوت از فلزات سنگین به نمونه ها معتبر شدند. بازیافت ها برای ارسنیک، کادمیوم و جیوه به ترتیب 02/97، 74/100 و 40/100 درصد بود. منحنی کالیبراسیون در محدوده µg/l20-5/2، µg/l 8-2 و µg/l 30-5 به ترتیب برای ارسنیک، کادمیوم و جیوه خطی بود. حد تشخیص روش به ترتیب برای ارسنیک، کادمیوم و جیوه مقادیر µg/l 85/0، µg/l 64/0 و nghg 02/0 معادل µg/l 39/0 بود. غلظت فلزات سنگین در 21 مکمل امگا3 آزمایش شد که برای ارسنیک 63/11 تا 51/63 میکروگرم بر لیتر بدست آمد و محتوای کادمیوم و جیوه همه نمونه ها زیر حد تشخیص بود. بنابراین مصرف 21 برند مختلف از مکمل های امگا3 و امگا 3، 6 و 9 که در این پایان نامه آزمایش شد برای سلامتی انسان اثرات زیان آور ندارد.

مواد آرایشی به صورت متداول توسط میلیون ها نفر در دنیا مورد استفاده قرار می گیرند. ایران بعد از عربستان سعودی بیشترین مصرف کننده مواد آرایشی در خاور میانه می باشد .هدف این پژوهش تعیین مقدار حلال فرار دی بوتیل فتالات و فلز سنگین کادمیوم در مواد آرایشی (لاک های ناخن) موجود در مراکز خرید شهر تهران و سپس مقایسه های لازم با حدود مجاز این عناصر با استانداردهای ایران و اروپا بوده است. لذا برای این منظور 31 لاک ناخن از 15 مارک ایرانی و خارجی (چین، کره، ترکیه و امریکا و فرانسه) از مراکز خرید تهران خریداری شد. نمونه ها توسط دستگاهhplc و جذب اتمی مورد آنالیز قرار گرفتند. مقادیر دی بوتیل فتالات و کادمیوم در همه رنگ های مورد بررسی در دامنه ای از غلظت ها شناسایی شدند و مورد آنالیز قرار گرفتند.البته برای اندازه گیری دی بوتیل ،روش جدیدی ولید شد ،که بیشترین غلظت دی بوتیل فتالات به ترتیب مربوط به رنگ های سفید و طلایی با میانگین dw (µg/g) 52.46و 35.903می باشد و همچنین کمترین غلظت دی بوتیل فتالات مربوط به رنگ سبز با میانگین(µg/g) 4.733 می باشد.این در حالی است که بالاترین حد مجاز طبق رفرنس به طور میانگین(µg/g) 5 است در ضمن بیشترین غلظت کادمیم مربوط به رنگ های کرم و طلایـی به ترتیـب با میانگین(µg/g) 0.1691و0.1359و نیز کمترین غلظت آن مربوط به لاک بی رنگ با میانگین(µg/g) 0.0472 می باشددر اینجا قآبل ذکر است که بالاترین حد مجاز کادمیوم) 3(µg/g می باشد. پس لاکهای مورد مطالعه در محدوده ی مجاز قرار دارند.علاوه بر رنگ از نتایج انالیز31 نمونه لاک ناخن دریافتیم که لاکهای ساخت کشور چین، بیشترین آلودگی را دارند به عبارتی با میانگین(µg/g) 24.851 نسبت به دی بوتیل فتالات و هم چنین میانگین (µg/g)0.1551نسبت به کادمیم در بالاترین مقدار, نسبت به سایر کشورها قرار دارند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد برخی از لاک های ناخن موجود در بازار ایران خصوصاً محصولات ساخت کشور چین ایمن نمی باشد بنآبراین با توجه به مصرف گسترده و مداوم مواد آرایشی و نیز سمیت عناصر فرار و فلزات سنگین توصیه می شود کنترل کیفیت شیمیایی بر روی محصولات آرایشی از جمله لاک های ناخن با دقت بیشتری انجام گیرد زیرا که امروزه این محصول مورد توجه اکثر بانوان ایرانی می باشد و سلانت آنها و فرزندهای اینده ایران بسیارحائز اهمیت می باشد.

امروزه با معرفی انواع داروهای مکمل استفاده از این ترکیبات از جمله فرآوره هایی با منشأ دریایی مانند مکمل های رژیمی حاوی ترکیبات غضروف ساز مثل شارک کارتیلژ افزایش یافته است. با توجه به آلودگی آب ها به انواع پسماندهای حاوی فلزات سنگین مثل سرب، آرسنیک، جیوه و کادمیوم در اثر ورود ضایعات صنعتی این مکمل ها هم می توانند باتوجه به منشأ دریایی خود حاوی آلودگی هایی باشند و باتوجه به تأثیرات منفی این فلزات بر روی ارگان های مختلف بدن و مشکلات و بیماری های ناشی از تجمع این فلزات در بدن انسان، نیاز به یک روش ساده، دقیق و معتبر و سریع برای ارزیابی مکمل های موجود در بازار دارویی کشور از نظر وجود این فلزات می باشد. در این مطالعه می خواهیم با تکنیک ها و روش های مختلف جذب اتمی این فلزات را در این فرآورده ها اندازه گیری کنیم.

در سال های اخیر، استفاده از مکمل های رژیمی- غذایی در بین بیماران، ورزشکاران و حتی افراد معمولی بسیار رواج پیدا کرده است. افراد زیادی از این مکمل ها به عنوان بخشی از رژیم غذایی خود استفاده می کنند. در حالی که این مکمل ها باید از لحاظ مقدار و محتوای درونی، کاملا دقیق و ایمن باشند تا عوارض جانبی آن به حداقل برسد. یکی از انواع مکمل ها، ملاتونین است که نقش اساسی در تنظیم ریتم های شبانه روزی بدن و مسافرت های طولانی هوایی (get lag) دارد. ملاتونین با شرکت کردن در فرآیندهای رفتاری، فیزیولوژیکی و اندوکراین بدن، اهمیت فراوان دارد. استفاده های پزشکی ملاتونین در مواردی مثل، اختلالات خواب، سردرد های میگرنی، سرطان، سنگ های مثانه، محافظت در برابر تابش، و با توجه به اثر آنتی اکسیدانی قوی، امید است در آینده برای درمان آلزایمر، پارکینسون و سکته مغزی استفاده گردد. این مکمل نیز مانند سایر مکمل ها، باید از نظر محتوا، مورد آنالیز قرارگیرد. از آنجایی که روش معتبر و تدوین شده ای برای ملاتونین در فارماکوپه ها وجود ندارد و همچنین در کشورمان روش استاندارد و معتبری برای شناسایی و تعیین مقدار ملاتونین راه اندازی نشده است، در این پژوهش تلاش نمودیم به این مهم دست یابیم. در تمامی روش های پیشین از دستگاه های کروماتوگرافی مایع (hplc) استفاده شده است که دارای تجهیزات گران قیمتی است. لذا در این پژوهش تلاش شده است تا به روشی معتبر، ساده، ارزان، سریع و قابل دسترس، جهت اندازه گیری و استخراج ملاتونین از مکمل های رژیمی- غذایی حاوی ملاتونین و بهینه سازی آن روش، برای استفاده در سازمان های نظارتی غذا و داروی کشور دست یابیم. در نتیجه می توان این روش معتبرسازی شده را به عنوان یک روش کاربردی و اجرایی یکسان، در آزمایشگاه های غذا و داروی سراسر کشور مورد استفاده قرار داد..