نام پژوهشگر: علی دهقان کاشانی
علی دهقان کاشانی ایرج رسولی
گیاهان دارای مقادیر فراوان و متنوع عوامل آنتی اکسیدان وملوکولهای زیستی هستند که میتوانند رادیکالهای آزاد را خنثی کنند. بدین ترتیب، فرآیند بسیاری از بیماریهای مزمن وابسته به رادیکال آزادهای را به تاخیر میاندازند. گیاه rosa damascena از جنس rosa و از مهمترین گونههای معطر و اسانسدار است که از نظر غذایی و دارویی نیز دارای اهمیت میباشد. گل ارزشمندترین بخش قابل مصرف این گیاه میباشد که فرآوردههای آن به صورتهای مختلف از قبیل گلاب، مربا و گل خشک در غذای انسان مصرف می شود. همچنین از عصارهی بدست آمده از تقطیر گل محمدی در قرون وسطی و عهد رنسانس برای درمان بیماری افسردگی استفاده میشده است. در این مطالعه فعالیتهای آنتی باکتریال، آنتی اکسیدان؛ توکسیسیته مزن و تحت حاد، سیتوتوکسیسیته، موتاژنیسیته عصارههای متانولی و آبی از گل محمدی وگل محمدی سفید مورد برسی قرار گرفت. عصاره هر دو نوع گل بر باکتری staphylococcus aureus اثر داشتند. میزان ترکیبات فنولی عصارههای متانولی و آبی به ترتیب 3.51 ±132.67، 6.81±117.23، 9.5±137.67، 5.69±137.67 معادل گالیک اسید?g/mg)) بود. مقادیر رادیکال(dpph) زدایی و ممانعت از پراکسیداسیون اسید چرب آنها باmm 1bha ، bht، trolox برابر است. میزان توانایی احیاء آهن در تست frap به ترتیب برابر با 7.8±103.9، 3.30±97.6، 0.89±96.05، 2.26±97.71 معادل گالیک اسید?g/mg)) بود. میزان توانایی احیاء آهن خون سرم وابسته به دوز تزریقی بود. میزان تغیرات مصرف دوز های مختلف عصاره گل محمدی به موشها نشان داد که به تناسب مصرف مقدار اسید اوریک، آنزیمهای کبدی، قند ناشتا، آلکالین فسفاتاز، کراتنین، نسبت cholesterol/hdl و ldl/hdl بطور معنی داری کاهش یافت. کاهش گلبولهای سفید (wbc) و پلاکتها نیز در تناسب با افزایش دوز مصرفی بود. همچنین برسی توکسیسیته تحت حاد در مقادیر مختلف عصاره نشان داد که حیوانات در مدت نیم ساعت اول فقط خود را خارش میدادند. میزان کشندگی عصارهها بر روی سلولهای هلا نسبت به سلولهای خون محیطی بیشتر بود. عصارهها فاقد اثر جهشزایی بوده ولی اثرات ضد جهشزایی آنها بالای %85 بود.