در این پایان نامه کمپلکس های فلزی ترکیب انتقال پروتون پیپیرازین دیوم پیرازین-2،3- دی کربوکسیلات(piph2) (2,3-pzdc) مورد مـطالعه قرار گرفت.کمپلکس های co(??)و(??)zn بـا اسـتـفاده از طیف بینی ft-ir، طیف بـینی 1h-nmr، طـیف بینی13c-nmr، تجزیه عنصری و پراش پرتو ایکس شناسایی شدند. کمپـلکس [piph2][co(2,3 -pzdc)2].6h2o در سیستم بلوری مونوکلینیک با گروه فضایی p21/n با 5 مولکول در سلول واحد متبلور می شود. مقدارr نـهایی این کمپلکس بـرابــر0.0257 است. پـارامـتـرهای سلـول واحــد آن عــبــارتــنــد از: a = 6.5238(2) ? ، b = 17.3808(5) ?، c = 10.6599(3) ?، ?= 100.656(3)°. عدد کـوئـوردیـنـاسـیـون یـون co(??) دراین کمپلکس 6 و آرایش اطراف آن هشت وجهی است.کمپلکس [piph2]2[zn(pzdc)2(h2o)]2 .10h2o درسیستم بلوری تری کلینیک با گروه فضایی p? با 2 مولکول در سلول واحد متبلور می شود. مقدارr نهایی این کمپلکس برابـر0.0240 است. پـارامـتـرهای سـلـول واحـد آن عـبارتـنـد ازa=10.2828(5) ?، b=12.7110(7) ?،c =20.2387(10) ? ، .?=98.200(3)° عدد کوئوردیناسیون یون zn(??) در این کمپلکس 6 و آرایش اطراف آن هشت وجهی واپیچیده است. واژه های کلیدی: شیمی ابـر مولکولی، خودتجمعی، برهم کنش?-?، ترکیب های انـتـقال پروتـون، پیوندهای هیدروژنی، پراش پرتو ایکس، مهندسی بلور