نام پژوهشگر: نجیبه گیلانی پور
نجیبه گیلانی پور اکبر نجفی
بررسی و ارزیابی سیستم های بهره برداری و تعیین روشهای متناسب با شرایط توپوگرافی جنگلهای شمال به دلیل اهمیت خاص فعالیت های بهره برداری، حمل و نقل فرآورده ها و جاده سازی، به عنوان پرهزینه ترین و مخرب ترین فعالیتهای جنگلداری، موردنیاز است. در این تحقیق سیستم های چوبکشی زتور، تراکتور و سنتی در جنگل آموزشی-پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس ارزیابی اقتصادی شده است. بعد از عملیات صحرایی و زمان سنجی سیستم ها، با استفاده از مدل رگرسیون مرحله ای، مدل پیش بینی زمان چوبکشی برای هر سیستم ارائه شده است. در مدل پیش بینی زمان چوبکشی با زتور (چوبکشی رو به پایین)، فاصله چوبکشی، شیب و حجم بینه در هر نوبت معنی دار شده اند. در تراکتور (چوبکشی رو به پایین)، فاصله چوبکشی و شیب در زمان چوبکشی موثر بوده اند. در مورد سیستم سنتی، سه سیستم چوبکشی حمل الوار (رو به بالا)، هیزم و کاتین (چوبکشی رو به پایین) با قاطر مورد ارزیابی قرار گرفته است. در مدل چوبکشی حمل الوار، متغیرهای فاصله چوبکشی و اثر متقابل فاصله چوبکشی و شیب معنی دار شده است. فاصله چوبکشی و شیب دو متغییر تأثیرگذار در زمان چوبکشی هیزم می باشد و در مدل چوبکشی کاتین با قاطر نیز متغییرهای فاصله چوبکشی و شیب معنی دار شده اند. میزان تولید بدون احتساب زمان تأخیر برای سیستم های چوبکشی تراکتور چرخ زنجیری زتور، تراکتور کشاورزی، سیستم سنتی (حمل الوار، هیزم و کاتین با قاطر) به ترتیب 84/5، 6/2، 27/1، 79/0و 74/0 متر مکعب در ساعت و هزینه ساعتی سیستم های فوق به ترتیب 265678، 130856، 99496 ریال بدست آمده است. اگر اسکیدر چرخ زنجیری زتور فقط برای کشیدن بینه های قطور استفاده شود و سایر بینه ها با تراکتور کشاورزی کشیده شود بهترین ترکیب حاصل می شود و هزینه چوبکشی 2/4 درصد کاسته می شود. چون تراکتور کشاورزی در داخل کشور تولید می شود و قیمت خرید آن نسبت به زتور پایین تر است. بنابراین هزینه چوبکشی بینه با تراکتور کشاورزی پایین تر است. بهترین ترکیب برای انتقال الوار به دپو، حمل الوار با تراکتور تریلی دار در جاهایی که مسیر چوبکشی وجود دارد و کشیدن الوار با قاطر در سایر نقاط عرصه می باشد. با این ترکیب 35 درصد از هزینه ها کاهش می یابد. واژگان کلیدی: سیستم های چوبکشی زمینی و سنتی، مدل رگرسیون چندگانه، اعتبارسنجی مدل، هزینه ساعتی هر سیستم چوبکشی، تولید ساعتی هر سیستم