نام پژوهشگر: مرضیه یعقوبی
مرضیه یعقوبی علیمحمد ولوی
عباس بن علی (ع) یکی از افراد حاضر در واقعه عاشورا است که به دلیل همین حضورش که تا قبل از آن کمتر مطرح می باشد، توجه مورخین و مولفان بعدی را به خود جلب کرده است. حادثه عاشورا به سبب جایگاه ویژه در سراسر تاریخ اسلام، همواره مورد توجه بسیاری از مورخان و مقتل نویسان بوده است، اما با گذشت زمان و گسترش مراسم عزاداری و سوگواری تحت تأثیر اوضاع اجتماعی و سیاسی هر عصر، برداشت های متفاوتی از این واقعه شده و یا بر برخی از برداشت ها تأکید گردیده است. یکی از مهمترین ابعاد واقعه کربلا بعد سوگوارانه این حادثه با تکیه بر حضور و نقش افراد به خصوص عباس بن علی (ع) در واقعه مذکور است. نادیده گرفتن این بعد از حادثه باعث میشود در بررسی آن، روایت تاریخ عاشورا، روایتی بی روح، و فاقد هر گونه عنصر محرک عواطف و احساسات جلوه کند. اما هر چه از زمان وقوع این حادثه فاصله گرفته شده، به دلیل عوامل متعدد، این بعد به شایع ترین و عمده ترین قرائت در محافل و مجالس عزاداری شیعی تبدیل شده، و همین مسئله منجر به بروز ناهماهنگی هایی بین تصویر عباس بن علی(ع) در مدایح و مراثی پس از انقلاب اسلامی با آنچه در منابع تاریخی موجود می باشد شده است. بر این اساس، در این رساله، با استفاده از رویکرد تاریخی، ضمن بررسی و تحلیل مدایح و مراثی پس از انقلاب اسلامی و به کارگیری رویکردی تطبیقی، تصویر عباس بن علی (ع) در مدایح و مراثی پس از انقلاب با منابع تاریخی تا پایان قرن چهارم هجری مطابقت داده شد. بر پایه این روش مشخص گردید که در مقایسه با منابع تاریخی، مدایح و مراثی پس از انقلاب اسلامی با برخورد عاطفی با مقوله عزاداری و تأثیرپذیری از حماسه باعث ارائه تصویر متفاوت با منابع تاریخی از عباس بن علی (ع) شده اند.