سلول ها و بافت های جانوری در شبکه ای پیچیده از مولکول های مختلف به نام ماتریکس خارج سلولی قرار گرفته اند که کنترل کننده رفتارهای سلولی از قبیل تکثیر، تمایز و مهاجرت سلولی می باشند. اختلافات موجود بین رفتارهای سلولی در محیط کشت دو بعدی و در شرایط سه بعدی حاکی از اهمیت استفاده از ریز محیطی مشابه با شرایط in vivo از نظر بعد، معماری و قطبیت سلولی می باشد. این نشان دهنده اهمیت استفاده از محیط های سه بعدی برای بررسی رفتارهای سلولی می باشد. در تحقیق حاضر از ماتریکس خارج سلولی مشتق شده از استخوان اسفنجی گاو به عنوان بستری برای سلول های بافت بلاستمایی استفاده شد. برای حذف سلول ها از بافت استخوان اسفنجی از روش فیزیکی و شیمیایی شامل، فریز- ذوب سریع و شوینده سدیم دودسیل سولفات (sds) استفاده گردید. با رنگ آمیزی های هماتوکسیلین- ائوزین ((h&e، پیکروسیروس رد و همچنین رنگ فلورسنت dapi، حذف سلول ها از بافت مورد نظر تائید شد. داربست مورد نظر سپس با حلقه های بافت بلاستمایی حاصل از پانچ گوش خرگوش نر نژاد نیوزلندی کشت داده شد. برای ارزیابی برهم کنش در زمان های مختلف شامل، 10،20، 30 و 40 روز پس از کشت، از رنگ آمیزی بافتی h&e و پیکروفوشین استفاده گردید. نتایج نمایانگر حضور سلول ها و چسبندگی آنها در اطراف ترابکولای استخوانی بوده و از طرفی این سلول ها قابلیت زنده ماندن تا روز چهلم در اطراف ترابکولای استخوانی را نشان دادند. این تحقیق نشان می دهد که داربست تهیه شده می تواند مدل مناسبی برای بررسی چسبندگی سلولی باشد اما مطالعات بیشتری برای تهیه داربست استخوانی مناسب به منظور مطالعه مهاجرت سلولی مورد نیاز است. کلمات کلیدی: ماتریکس خارج سلولی، استخوان اسفنجی، داربست، مهاجرت، چسبندگی، بافت بلاستمایی