نام پژوهشگر: نازیلا خطیب زنجانی
نازیلا خطیب زنجانی بهمن زندی
امروزه جوامع با ورود به هزاره سوم و مطرح شدن نیازهای جدید آموزشی به آموزش غیررسمی بدلیل قابلیت های آن جهت دستیابی به آموزش مداوم که پیش نیاز استقرار جامعه دانایی محور است، روی آورده اند. تحقق آموزش مادام العمرکه در قلب اصلاحات آموزشی قرن حاضر جای دارد از نظر فلسفه، اهداف، استراتژی ها و سیاست ها با آموزش به روش سنتی کاملاً مغایرت دارد. لذا آموزش غیررسمی با توجه به ماهیت و اهداف خود نیازمند قابلیت هایی فراتر از محدودیت های زمانی و مکانی کلاس های درس سنتی است. ورود به قرن بیست و یکم و ظهور و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات توانست بستر مناسب و ابزار نیرومند بالقوه ای جهت تحقق اهداف آموزش غیررسمی خصوصاً در زمینه آموزش شهروندی فراهم نماید. بکارگیری قابلیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات توانست در بهبود فرآیند یاددهی-یادگیری و ارتقا سطح کیفی آموزش و از همه مهم تر یادگیری مادام العمر که از جمله اهداف اساسی جامعه دانش محور است، نقش بسزایی ایفا نماید. باید توجه نمود که آموزش غیررسمی الکترونیکی در جهان مقوله ای جدید بوده و در این باره تحقیقات زیادی صورت نگرفته، لذا تایید اثربخشی آن در زمینه های مختلف آموزش غیررسمی نیازمند انجام مطالعات و پژوهش های بیشتر است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش غیررسمی الکترونیکی و مقایسه آن با دیگر آموزش های رایج غیررسمی (آموزش حضوری) و همچنین مقایسه میزان رضایت کارکنان شهرداری تهران از این روش ها در سال 1388 انجام گرفته است. این پژوهش یک تحقیق کاربردی-توسعه ای از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون دو گروهی می باشد. جامعه آماری شامل کل کارکنان دو مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران و مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در مردادماه سال 1388 و نمونه آماری، 114 نفر از کارکنان رسمی دو مرکز است که داوطلبانه ثبت نام نموده و بصورت تصادفی به دو گروه آموزش الکترونیکی و غیرالکترونیکی تقسیم شدند. داده ها در دو مرحله از هر دو گروه جمع آوری گردید. گروه غیرالکترونیکی آموزش به شیوه حضوری بهمراه جزوه مهارت های ارتباط شفاهی و گروه الکترونیکی دوره را به شیوه الکترونیکی دریافت نمودند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته دارای سه بخش که بخش اول شامل 8 سوال در رابطه با مولفه های اجتماعی و 8 سوال مربوط به مولفه های آموزشی، بخش دوم شامل آزمونی حاوی 20 سوال در رابطه با دانش مربوط به مهارت های گوش کردن و صحبت کردن موثر و بخش سوم پرسشنامه سنجش میزان رضایت کارکنان از دو روش آموزشی است که در پنج حیطه جداگانه: فنی و پشتیبانی، زیبایی شناختی، محتوا، استاد و اثربخشی بررسی گردید. روایی آزمون و پرسشنامه توسط اساتید گروه علوم تربیتی و پایایی آن از طریق فرمول آلفای کرونباخ بترتیب 75/0 و 92/0 محاسبه گردید. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار آماری spss v.11 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها نشان داد که بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون افراد در هر گروه اختلاف آماری معنادار وجود دارد. بعلاوه آزمون آماری تی دو گروه مستقل نشان داد که بین میانگین نمرات پس آزمون افرادی که به روش الکترونیکی (81/15) و غیرالکترونیکی (98/13) آموزش دیدند اختلاف معنادار وجود دارد(sig=0/001 که از آلفای 05/0 کوچکتر است). همچنین از بین متغیرهای اجتماعی بین متغیر رشته تحصیلی و میانگین نمره یادگیری در گروه غیرالکترونیکی اختلاف معنادار مشاهده گردید. ضمناً بین میزان رضایت دو گروه نیز از نظر آماری اختلاف معناداری مشاهده نگردید. تحلیل یافته ها بیانگر آن است که هر دو روش آموزشی در میزان یادگیری افراد موثر بوده ولی با توجه به اختلاف معنادار آماری بین دو روش، روش الکترونیکی در میزان یادگیری تاثیر بیشتری داشته است. لذا می توان از این روش به عنوان یک روش آموزشی موثر در برنامه های آموزش غیررسمی و شهروندی استفاده نمود. همچنین یافته های بدست آمده از میزان رضایتمندی کارکنان نشان می دهد که آموزش غیررسمی در هر دو روش مورد رضایت بوده و مطلوب ارزیابی شده است. لذا پیشنهاد می گردد که برگزاری این گونه دوره ها در موسسات دولتی و خصوصی با توجه به مقوله فنی پشتیبانی و زیبایی شناختی مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
احمد علی زاداسکندر مهران فرج اللهی
: با توجه به سرعت چشم گیر پیشرفت تغییرات در دنیاو مطرح شدن نیازهای جدید آموزشی، آموزش الکترونیکی به عنوان یکی از راهبردهای موثر یادگیری، می تواند تعیین کننده ی موفقیت در رسیدن به اهداف آموزش وپرورش استثنایی باشد. . این تحقیق با هدف بررسی کاربردی آموزش الکترونیکی بر یادگیری دانش آموزان کم توان ذهنی مرکز پیش حرفه ای پسران شهر رشت سال 1390 انجام گرفته است. این پژوهش یک تحقیق کاربردی- توسعه ای از نوع نیمه تجربی با طرح پس آزمون دو گروهی است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان کم توان ذهنی مرکز پیش حرفه ای پسران رشت(60 نفر) که به عنوان نمونه آماری می باشند با روش نمونه گیری تصادفی ساده به دو گروه 30 نفری تقسیم شدند. 30 نفر در گروه آموزش الکترونیکی و 30 نفر در گروه آموزش حضوری قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته از درس علوم تجربی پایه های اول، دوم و سوم راهنمایی پیش حرفه ای بود. آزمونی شامل 10 سوال که ارزش هر سوال 2 نمره در مجموع بیست نمره داشت. جهت تعیین اعتبار ابزار از اعتبار محتوا استفاده شد. بدین منظور پس از بررسی کتاب علوم تجربی تمام پایه های مقطع پیش حرفه ای سوالات طراحی و با همکاری چند نفر از دبیران درس علوم تجربی و اساتید دانشگاه بررسی و اصلاحات لازم صورت گرفت و به تایید سرگروه آموزشی این درس در استان گیلان رسید. و پایایی آن از طریق فرمول آلفای کرونباخ بترتیب 82/0، 78/0 و 86/0 محاسبه گردید. ابزارهای دیگر جمع آوری داده ها در این تحقیق آزمون رشد روانی واینلند و پرسش نامه آزمون رفتارهای اجتماعی tiss به صورت رفتار مثبت و منفی بود که روایی و پایایی آن ها مورد تایید متخصصان امر قرار گرفته است. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار آماری spss v.11 تجزیه و تحلیل گردید آزمون استفاده شده در این پژوهش ، آزمون t است. یافته ها نشان داد که بین نمرات پس آزمون دانش آموزان دو گروه اختلاف آماری معنادار وجود دارد. آزمون آماری تی دو گروه مستقل نشان داد که بین میانگین نمرات پس آزمون دانش آموزانی که به روش الکترونیکی (06/15) و حضوری (8/12) آموزش دیده اند اختلاف معنا دار وجود (04/0= sig از آلفای 05/0کوچک تر است). در خصوص فرضیه دوم تحقیق بین میانگین نمرات آزمون رفتار های اجتماعی مثبت دانش آموزان دو گروه اختلاف معنا داری وجود دارد . آزمون تی آماری دو گروه مستقل نشان داد که بین میانگین نمرات دانش آموزانی که به روش الکترونیکی ( 2/82) وحضوری (9/76) آموزش دیده اند اختلاف معنا دار وجود دارد (04/0= sig که از آلفای 05/0کوچک تر است). ضمنا بین میانگین نمرات آزمون رفتارهای اجتماعی منفی دانش آموزان دو گروه از نظر آماری اختلاف معنا داری مشاهده نگردید. هم چنین یافته های بدست آمده نشان می دهد که بین میانگین نمرات آزمون رشد اجتماعی واینلند دانش آموزان دو گروه اختلاف معنا داری وجود دارد. آزمون تی آماری دو گروه مستقل نشان داد که بین مانگین نمرات دانش آموزانی که به روش الکترونیکی(91/80) و حضوری(03/79) آموزش دیده اند اختلاف معنا دار وجود دارد(03/0= sig از آلفای 05/0 کوچک تر است). لذا پیشنهاد می گردد روش آموزش الکترونیکی به عنوان یک روش موثر در دیگر مقوله های آموزش مورد توجه جدی تر قرار گیرد.
رحمن قاسمی تادوانی مهـران فـرج الهـی
چکیده در فعالیت هایی که انسان محور آن قرار دارد، ارتباط و مهارت های ارتباطی دارای جایگاه مهمی است و این موضوع در حوزه های مختلف به صورت های گوناگون مورد توجه قرار گرفته است. با عنایت به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی بین مهارت های ارتباطی با پیشرفت تحصیلی و خلاقیت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهر شیراز پرداخته است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و برای اجرای آن از روش توصیفی- همبستگی استفاده شده است. به منظور گردآوری داده ها از دو پرسش نامه (یک پرسشنامه استاندارد برای سنجش مهارت های ارتباطی و پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش خلاقیت) استفاده گردیده است. جامعه آماری پژوهش شامل 6346 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهر شیراز در سال تحصیلی 90-1389 و نمونه آماری با استفاده از روش کوکران 230 نفر برآورد گردیده که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم جامعه انتخاب شدند. جهت تجزیه تحلیل داده ها در سطح آمار استنباطی از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون رگرسیون خطی، آزمون t مستقل، آزمون تحلیل واریانس یک متغیره، استفاده و با استفاده از نرم افزار spss 16 انجام شد نتایج پژوهش نشان داد که مهارت های ارتباطی دانشجویان بر روی خلاقیت آنها تأثیر گذار است و اگر دانشجویان در ارتباط خود با دیگران به پنج مولفه مهارت ارتباطی (گوش دادن، توانایی دریافت و ارسال پیام، بینش نسبت به فرایند ارتباط، کنترل عاطفی، ارتباط توأم با قاطعیت) توجه لازم را داشته باشند این امر می تواند بر خلاقیت آنان تأثیر گذار باشد و خلاقیت آنان از افرادی که از مهارت های ارتباطی کمتری برخوردارند بیشتر می باشد. ولی مهارت های ارتباطی دانشجویان بر روی پیشرفت تحصیلی آنها تاثیر گذار نبوده است و داشتن مهارت ارتباطی مناسب یا غیر مناسب نتوانسته است تاثیری بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان داشته باشد.
بتول دررودی مهـران فـرج الهـی
هدف از این پژوهش تعیین رابطه بین خوداظهاری به دین داری با وابستگی به اینترنت در شهرستان نیشابور است. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی می باشد که جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان 15تا18ساله بخش مرکزی شهرستان نیشابوروروستاهای حومه ی آن درسال تحصیلی 94-93 می باشد. ازبین14793دانش آموز ، تعداد 375 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای ودر مرحله بعد تصادفی خوشه ای دومرحله ای با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.ابزارگردآوری داده هاشامل: پرسشنامه گلاک واستارک با آلفای 756 /0 ،جهت سنجش ابعاد دین داری وپرسشنامه یانگ با آلفای کرونباخ771/0 ،برای سنجش وابستگی به اینترنت بود. داده ها به کمک نرم افزارspss نسخه21وبا استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمونtدونمونه مستقل و رگرسیون لجستیک مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که بین دینداری و ابعاد آن ( اعتقادی ، مناسکی ، عاطفی و پیامدی )با میزان وابستگی به اینترنت دردانش آموزان رابطه معناداری(05/0 p< ) وجود دارد. همچنین قابل ذکراست در این پژوهش رابطه معنی داری بین جنسیت ، سن ، پایگاه اجتماعی والدین با وابستگی به اینترنت دانش آموزان مشاهده نگردید .اما یافته های پژوهش حاضر بین میزان درآمدخانواده و وابستگی به اینترنت دردانش آموزان رابطه معنی دار نشان داد . همچنین یافته های این پژوهش بیان نمود که بین دینداری و محل سکونت دانش آموزان(شهر-روستا) تفاوت معناداری وجود دارد.
علی نوروزی مصیر مهـران فـرج الهـی
هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه ی ششم ابتدایی وارتباط با کتاب ریاضی پایه ی پنجم ابتدایی است. ابتدا مبانی نظری و تحقیقات انجام شده در این زمینه بررسی شده است. سپس مفهوم های موجود در هر دو کتاب، به وسیله جدول های هدف-محتوا از نظر چهار مولفه ی تکرار، تکرار همراه با فزایندگی، مفهوم های جدید و مفهوم های مختص پایه ی پنجم، مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که 1/15 درصد از مفهوم ها، دارای مداومت، 9/39 درصد از مفهوم ها، دارای توالی، 5/30 درصد از مفهوم ها،جدید و 6/12 درصد از مفهوم ها، مختص کتاب ریاضی پایه ی پنجم هستند. میزان ارتباط محتوای دو کتاب، 56 درصد می باشد که ارتباط قابل توجهی است. همچنین توالی های از ساده به پیچیده و مارپیچی بیشترین کاربرد و توالی توسعه ی میدان کاربرد، کمترین میزان استفاده را داشته اند. محقق در پایان تحقیق، با توجه به ارتباط محتوا، پیشنهادهایی برای اصلاح کتاب های مذکور، ارائه داده است.