نام پژوهشگر: هدی سبهانی
هدی سبهانی سعید خداییان
پدیده های فرسایش و انتقال رسوب در آبراهه ها و رودخانه ها از پیچیده ترین مباحث مهندسی رودخانه می باشند. نقش منفی پدیده فرسایش و رسوبگذاری همواره تهدیدی برای طرحهای آبی به شمار می رود. این پدیده منجر به اعمال اثر منفی بر روی شاخص های کیفی آب، از دست رفتن خاک حاصلخیز کشاورزی و خسارات جبران ناپذیر به طرح های عمرانی آب می گردد. موضوع انتقال رسوب سالهاست که مورد توجه مهندسین قرار گرفته است. روشهای مختلفی برای حل مسایل رسوب به کار گرفته شده است که نتیجه آن معادلات تجربی متعددی است که توسط صاحب نظران امر ارایه شده است؛ گرچه نتایج این روشها با یکدیگر و با مشاهدات تجربی اختلاف چشمگیری دارند اما با توجه به اینکه اندازه گیری رسوب رودخانه به طور محدود و معدود انجام می شود، جهت برآورد بار رسوبی رودخانه در مواقع مورد نیاز می توان از این معادلات استفاده کرد. لازم به ذکر است که تعیین میزان بار رسوب و ظرفیت انتقال رسوب رودخانه در بسیاری از امور مهندسی رودخانه ضروری است. در تحقیق حاضر به منظور انتخاب مناسب ترین روش برآورد رسوب معلق در حوزه آبخیز حبله رود ، داده های متناظر دبی جریان - دبی رسوب در طی دوره آماری 1348 تا 1385 جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با بر قراری رابطه بین مقادیر متناظر دبی آب و دبی رسوب براساس 6 روش آماری برآورد رسوب معلق( یک خطی ، دو خطی ، حد وسط دسته ها ، فائو ، ضریب پارامتری و ضریب غیر پارامتری) اقدام به انتخاب روش آماری مناسب که دارای بهترین قابلیت پیشگویی باشد براساس شاخص های آماری گردید. در نهایت مقادیر برآورد شده از مدلهای مختلف با مقادیر مشاهده شده مقایسه گردید. جهت مقایسه مقدار رسوب برآورد شده به کمک روش های مختلف با مقادیر مشاهده از شاخص آماری rma و mae استفاده گردید. نتایج نشان داد روش آماری حدوسط داده ها و دوخطی در بین روشهای آماری مورد آزمون دارای کمترین میزان مربعات خطا ( به تریتیبrme وmae) بوده و بهترین قابلیت پیشگویی را در برآورد رسوب معلق در حوزه آبخیز حبله رود داراست.