چکیده یکی از مباحثی که دانشمندان علم اصول از دیرباز به بحث و برّرسی آن پرداخته اند، بحث از «واجب» و تقسیمات آن است. واجب در اصطلاح یکی از احکام تکلیفی است که قانون گذار الزاماً انجام متعلّق آن را از مکلّف خواسته است. از آن جا که تا به امروز در ارتباط با تقسیمات واجب هیچ تحقیق مستقلّی صورت نگرفته است، ما در صدد آن برآمدیم که در این رساله تقسیمات مختلف واجب را به نحوی کاملاً منسجم و مستقلّ مورد بحث و برّرسی قرار دهیم. مهمّ ترین تقسیماتی که دراصول فقه برای واجب ذکر شده و ما نیز در این رساله به آن ها اشاره کرده ایم عبارت اند از: واجب تعبّدی و توصّلی، واجب مطلق و مشروط، واجب نفسی و غیری، واجب اصلی و تبعی، واجب تعیینی و تخییری، واجب عینی و کفایی و واجب موقّت و غیرموقّت. اگرچه غرض از تبیین اقسام واجب در علم اصول، یعنی هدفی که با در نظر گرفتن آن، تقسیمات واجب را مورد بحث و برّرسی قرار داده اند خاص و مخصوص فقه و احکام شرعی است، لیکن منفعت آن نسبتاً عام و عمومی است؛ به این معنا که نه تنها فقیه و اصولی برای استنباط احکام از آن استفاده می کند؛ بلکه هرکس که با حکم و قانون آشنایی داشته باشد و از اصول فقه نیز بهره مند باشد، در فهم دقیق احکام و قوانین فقهی و حقوقی و به کارگیری و استنباط آن احکام، ماهرتر می گردد. بنابراین یکی از اغراضی که شخص محقّق را وامی دارد که در زمینه ی مباحث فقهی و حقوقی به تحقیق بپردازد، برّرسی ارتباط میان این نوع از موضوعات با مباحث حقوقی است. لذا در این رساله سعی نگارنده بر این بوده که ارتباط واجب و اقسام آن را با علم حقوق به نحوی که برای خواننده مفهوم باشد، بیان کند و به برّرسی تطبیقی آن با قوانین موضوعه در داخل کشور بپردازد. کلید واژه ها: واجب، وجوب، تکلیفی، حکم، اقسام واجب