نام پژوهشگر: مریم کمالی پورآزاد
مریم کمالی پورآزاد خدیجه کیارستمی
اکلیل کوهی، گیاهی متعلق به خانواده نعناعیان است. اکلیل کوهی منبع غنی ای از آنتی اکسیدان های طبیعی است ، فعالیت آنتی اکسیدانی اکلیل کوهی اساساً به عهده ترکیبات فنلی موجود در آن است. ترکیبات فنلی اکلیل کوهی به سه گروه اصلی تقسیم می شود : 1- دی ترپن های فنلی دارای ساختار آبیتیک اسید ( مثل کارنوسیک اسید )، 2- فلاونوئید ها و3- اسید های فنلی (مثل رزمارینیک اسید). اگر به روش کشت بافت بتوان این ترکیبات را تولید کرد ، یک منبع دائمی از این ترکیبات وجود خواهد داشت. در این مطالعه کشت بافت ، کشت تعلیقی ، رویان زایی بدنی غیر مستقیم، میزان ترکیبات فنلی ، فعالیت آنتی اکسیدانی ( سنجش با دو روش ، آزمون dpph•و بتاکاروتن - لینولئیک اسید) و میزان رزمارینیک اسید (با روش های hplc و اسپکتروفتومتری) کالوس های ساقه ای اکلیل کوهی مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور کال زایی گیاه اکلیل کوهی از دو سری تیمار هورمونی [( naa و kn) ، ( 2,4-d وkn )] در محیط کشت ms استفاده شد. کالوس های حاصل از تیمارهای هورمونی naa و kn نسبت به کالوس های رشد کرده در محیط ms حاوی 2,4-d و kn وزن تر کمتر ، ترکیبات فنلی بیشتر ، میزان رزمارینیک اسید بیشتر و فعالیت آنتی اکسیدانی بالاتری را نشان دادند و رویان زا بودند. محیط کشت n11 (mg/l kn 25/0 و mg/l 2,4-d25/0) بهترین محیط برای القا کالوس بود و کالوس های حاصل از این محیط بیشترین میزان وزن تر را دارا بودند(gr 23/15 ). تیمار هورمونی8n (mg/l naa2 و mg/l kn5/1) ، بیشترین مقدار ترکیبات فنلی (g gae g / fwµ 14/89) ، رزمارینیک اسید ( mg ra /g fw051/0 در روش سنجش اسپکتروفتومتری و mg ra / g fw 83/0 در روش سنجش hplc ) و بالاترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی (g.ml-1µ 36 = 50 icدر آزمونdpph• و % 02/66 raa= درآزمون بتاکاروتن- لینولئیک اسید) را نشان داد، همچنین کالوس های حاصل از تیمار هورمونی 8n ترکیبات فنلی بیشتر ، میزان رزمارینیک اسید بیشتر و فعالیت آنتی اکسیدانی بالاتری را نسبت به جداکشت های ساقه ای مولد کالوس ها نشان دادند.