با بررسی اجمالی مناطق مرزی در مقایسه با مناطق مرکزی کشور می توان به شاخص های عمده ای از جمله انزوای جغرافیایی مناطق مرزی، دوری از قطب های صنعتی- اقتصادی و توسعه نیافتگی در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی دست یافت. این مناطق به دلیل تماس با محیط های متنوع بیرونی از ویژگی های خاصی برخوردارند. وجود مبادلات و پیوندهای فضایی دو سوی مرز و آسیب پذیری و تهدیدات مختلف در این مناطق اهمیت ویژه ای را در فرآیند برنامه ریزی ، توسعه، آمایش سرزمین به مناطق مرزی داده است که در صورت غفلت از آن ها به طور جد شاهد چالش های عمده ای از جمله عدم ثبات جمعیتی مناطق مرزنشین خواهیم بود، شهر و توسعه شهری و جایگاه آن در برنامه ریزی توسعه کشور و سهم آن در توسعه منطقه ای و ملی از مسایل مهم کشور است که می تواند تفاوت های موجود در سطح برخورداری مناطق از مظاهر رفاه و توسعه بین شهرها را به حداقل برساند و از مهاجرت گسترده جمعیت مناطق مرزنشین جلوگیری کند. امروزه این گونه مسایل در دو سوی مرز باعث شده تا کشورهای همسایه در قالب بازارچه های مشترک مرزی که از شناخته شده ترین روش های توسعه اقتصادی مناطق مرزنشین به شمار می رود، تحولی بنیادی در تولید، ایجاد اشتغال، تثبیت جمعیت مرزنشین، افزایش درآمد و نهایتا توسعه ای پایدار ایجاد نمایند و به سمت همکاری های متقابل منطقه ای هدایت شوند. بازارچه مرزی گناوه در فاصله 130 کیلومتری از شهر بوشهر مرکز استان بوشهر واقع شده است این بازارچه در سال 1380 راه اندازی شده و با کارکردهای اقتصادی- اجتماعی خود منجر به خروج منطقه از انزوای جغرافیایی، گسترش زیر ساخت های منطقه ، توسعه شهری و تثبیت جمعیت در شهر مرزی گناوه شده است. در این راستا برای رسیدن به اهداف اصلی تشکیل بازارچه می توان با برطرف کردن موانع رکود فعالیت بازارچه و گسترش خدمات و تسهیلات آن و فراهم کردن امکانات ارتباط بین دیگر شهر ها با بازارچه این امکان را فراهم کرد تا شهرهای دیگر مناطق نیز بتوانند از تسهیلات و خدمات بازارچه بهره مند شوند.روش تحقیق در این پایان نامه بصورت توصیفی – تحلیلی می باشد که در این پایان نامه نقش بازار مرزی در دگرگونی ساختار اقتصاد و اشتغال سنتی و توسعه فضایی- کالبدی شهر گناوه بررسی و به نتایج ذیل دست یافته ایم. 1- بازار مرزی منجر به جلوگیری از انزوای جغرافیایی شهر گناوه و افزایش مبادلات اقتصادی این شهر گردیده است. 2- بازار مرزی منجر به تثبیت جمعیت و جلوگیری از افزایش روند جمعیت گردیده است. 3- بازار مرزی منجر به ایجاد فرصت های شغلی جدید به منظور افزایش سطح اشتغال گردیده است. 4- بازار مرزی منجر به تقویت صنعت گردشگری در شهر گناوه گردیده است.