نام پژوهشگر: فاطمه امینی سولاری
فاطمه امینی سولاری ایران باغبان
هدف از اجرای این پژوهش بررسی اثربخشی روایت درمانی به شیوه ی زوجی بر رضایت زناشویی زوجین شهر اصفهان بود. این پژوهش به روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل اجرا گردید. جامعه آماری شامل کلیه والدین دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر اصفهان در سال 1389 بودند. به منظور اجرای طرح پژوهشی، ابتدا از میان مناطق پنج گانه و منطقه جی آموزش و پرورش شهر اصفهان، ناحیه دو به صورت تصادفی انتخاب گردید و سپس از میان دبستان های این ناحیه ، یک مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شد. از میان مقاطع اول تا سوم دبستان مذکور، پس از ارائه فراخوان، 80 زوج دعوت و سپس پرسشنامه ی رضایت زناشویی انریچ (فرم بلند) به عنوان پیش آزمون بر روی آنان اجرا و 30 زوج که نمرات پایین تری در رضایت زناشویی کسب کرده بودند، انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه، هر کدام 15 زوج، جای گرفتند. شرط ورود، داشتن میزان تحصیلات حداقل ابتدایی و عدم ابتلا به بیماریهای روانی و مصرف داروهای روانشناختی بود. زوجین گروه آزمایش به مدت هشت جلسه تحت روایت درمانی به شیوه ی زوجی قرار گرفتند و درپایان دوره ی آموزشی از زوجین هر دو گروه، پس آزمون به عمل آمد. درنهایت جلسه پیگیری یک ماه بعد برای هر دو گروه اجرا شد.تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزارspss و روش آماری کواریانس انجام پذیرفت. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که روایت درمانی به شیوه ی زوجی بر رضایت زناشویی زوجین در مرحله پس آزمون و پی گیری به صورت معناداری اثر گذار بود.همچنین در مرحله ی پس آزمون، بر تمامی ابعاد پرسشنامه ی انریچ به جز تحریف آرمانی و نقشهای مساوات طلبی، تأثیر معناداری داشت.در مرحله ی پی گیری، خرده مقیاس تحریف آرمانی نیز معنادار گشت. نتیجه ی دیگر این بود که اثربخشی روایت درمانی بر رضایت زناشویی زنان و مردان ، یکسان بود. بنابراین،روایت درمانی زوجی درجهت شناسایی و تغییر روایتهای منفی، عمل می کند و باعث بهبود رضایت زناشویی زوجین می گردد. در گفتار اول پایان نامه به پیشینه ی نظری رضایت زناشویی شامل تعریف، انواع الگوهای ارتباطی زوجین، رضایت زناشویی در مراحل مختلف زندگی، عوامل موثر بر رضایت زناشویی، چگونگی شکل گیری نارضایتی زناشویی و واکنشهای مربوط به آن و درنهایت رویکردهای عمده در زوج درمانی، پرداخته شد. در گفتار دوم درمورد پیشینه ی روایت درمانی شامل سه قسمت اصلی دیدگاههای پسامدرن،روایت و بالاخره روایت درمانی، بحث شد.در قسمت اول به مباحثی چون معرفی دیدگاههای پست مدرن، سازه نگری، نقش زبان، شکل خانواده درمانیهای کنونی و انواع مکاتب پست مدرن، اشاره شد.در قسمت بعدی، تعریف روایت، ویژگیهای یک روایت خوب،روایتهای فردی و فرهنگی،داستان مملو از مشکل، معانی روایت در فرهنگ لغات معتبر فارسی و درنهایت نگاهی اجمالی به روایت در ادبیات فارسی، مورد بحث قرار گرفت. و اما در بخش سوم، مباحث اصلی روایت درمانی همچون تاریخچه، چهره های پیشگام، تعاریف، نظریات، اصول درمان،مفروضات، فرآیندها، اصطلاحات، اهداف، درمان و مراحل آن، فنون، مباحث مربوط به مراجع، استعاره و معنا، مقایسه ی دیدگاه روایت درمانی با رویکرد شناختی و درمانهای مدرن، و درنهایت یک ارزیابی کلی از این دیدگاه، ارائه گردید.