نام پژوهشگر: فاطمه رونقی
فاطمه رونقی احمد رضا بهرامی
چکیده بیماری سرطان دومین علت مرگ و میر در جهان به حساب می آید. درمان های دارویی متداول سرطان اغلب دارای اثرات درمانی کوتاه مدت بوده که در برخی از موارد هم منجر به مقاومت دارویی می گردند. در این بین استفاده از ترکیبات طبیعی نشأت گرفته از گیاهان بسیار مورد توجه قرار گرفته چرا که هم دارای اثرات درمانی مفیدی بوده و هم اینکه عوارض جانبی چندانی ندارند. در پژوهش حاضر، اثرات سمیت سلولی و تخریبی dna ماده شیمگین (tschimgine) بر روی رده ای از سلول های شبه اپیتلیالی مشتق شده از سرطان پستان (mcf-7) و سرطان مثانه (tcc) مورد ارزیابی قرار گرفت. شیمگین از مشتقات مونوترپن ها بوده و از ریشه گیاه ferula ovina با استفاده از روش کروماتوگرافی ستونی خالص سازی شده است. به منظور بررسی اثرات سمیت سلولی ماده شیمگین بر روی سلول های سرطانی mcf-7و tcc و نیز سلول های غیر سرطانی hek293 و hff3، غلظت های مختلفی از ماده شیمگین (8، 16، 32، 48، 64 و 128 میکروگرم در میلی لیتر) تهیه و بر روی سلول های مذکور اثر داده شد. از آنجا که حلال ماده شیمگین (dmso) خود دارای اثرات سمیت سلولی می باشد، محلول های مختلفی از dmso معادل با غلظت های متفاوت شیمگین به عنوان کنترل بر روی سلول ها اثر داده شد. همچنین از داروهای دوکسوروبیسین و سیس پلاتین نیز به عنوان کنترل مثبت جهت ارزیابی اثرات سمیت سلولی ماده شیمگین به ترتیب بر روی سلول های mcf-7 و tcc استفاده گردید. سپس 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار، مقدار و زمان مناسب سمیت شیمگین و داروهای مذکور به کمک روش سنجش mtt مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه، به بررسی تغییرات ریخت شناختی سلول های تیمار شده با مواد مذکور پرداخته شد و در نهایت، به منظور بررسی اثرات تخریبی ماده شیمگین بر dna سلول های سرطانی از روش comet assay استفاده گردید. با بررسی نتایج mtt، ic50 شیمگین به ترتیب حدود ?g/ml 28 و 45 برای سلول های سرطانی mcf-7 و tcc و حدود ?g/ml 36 و 55 برای سلول های غیر سرطانی hek293 و hff3 پس از 72 ساعت تیمار، حاصل شد. بررسی اثرات القاءکنندگی آسیب dna این ماده بر روی سلول هایmcf-7 و tcc نشان داد که به ترتیب غلظت های ?g/ml 28 و 45 ماده شیمگین می توانند باعث آسیب dna به میزان 51/75 و 60/72 درصد شوند. در مجموع می توان این گونه نتیجه گرفت که شیمگین دارای اثرات سمیت سلولی قوی تری بر روی سلول های سرطانی در مقایسه با سلول های hff3 می باشد. بررسی اثرات تخریبی ماده شیمگین بر dna سلول های سرطانی با استفاده از روش سنجش comet نیز حاکی از آسیب dna سلول های مذکور می باشد. بنابراین می توان شیمگین را به عنوان یک ترکیب طبیعی ضد سرطانی مناسب جهت افزایش مرگ و میر سلول های سرطانی از طریق القای آسیب dna در آن ها در نظر گرفت. کلمات کلیدی: ferula ovina، شیمگین، سرطان پستان، سرطان مثانه، mtt assay،comet assay، ضد سرطان.