به منظور تعیین مطلوب ترین تاریخ کاشت پنج رقم سویا، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان بصورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 89-1388 اجرا شد. کرت های اصلی به تاریخ های کاشت 28 اردیبهشت، 7، 17 و 27 خرداد (به فاصله ده روز) و کرت های فرعی به پنج رقم سویای میان رس رشد نامحدود شامل زان، همیلتون، ویلیامز، l17 و m7 اختصاص یافت. عملکرد دانه، تعداد گره در هر بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در هر بوته، وزن کل تک بوته، ارتفاع نهایی بوته، وزن صد دانه، درصد روغن و درصد پروتئین در تیمارهای آزمایشی مورد مقایسه قرارگرفتند. نتایج نشان داد که با تاخیر در کاشت بجز وزن صد دانه و ارتفاع اولین گره از سطح خاک صفات دیگر کاهش یافتند. همچنین، عملکرد دانه تحت تاثیر معنی دار برهمکنش تاریخ کاشت × ژنوتیپ قرار گرفت. بالاترین عملکرد در رقم همیلتون و تاریخ کشت اول ( kg/ha3311.9) و کمترین عملکرد در رقم زان و در تاریخ کاشت سوم (kg/ha 880.15) حاصل گردیده است. به ازاء هر روز تاخیر در کاشت از 28 اردیبهشت تا 27 خرداد عملکرد دانه 41.23 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت. همچنین تاریخ کاشت اول و دوم تاثیر بهتری نسبت به دو تاریخ کاشت دیگر بر روی عملکرد داشت. در این آزمایش درصد روغن در ارقام کشت شده تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار نگرفت، اما درصد پروتئین در تاریخ کاشت 28 اردیبهشت و 7 خرداد بیشتر از دو تاریخ کاشت دیگر بود. روند تغییرات سرعت رشد محصول، سطح ویژه برگ، نسبت سطح برگ و نسبت وزن برگ در تمامی مقادیر بذر و تاریخ های کاشت مختلف با گذشت زمان کاهش یافت و بیشترین میزان آنها مربوط به تاریخ کاشت 28 اردیبهشت و رقم ویلیامز بود. رقم همیلتون از نظر صفات اندازه گیری شده نسبت به ارقام دیگر برتری داشت. همچنین تاریخ کاشت اول و دوم تاثیر بهتری نسبت به دو تاریخ کاشت دیگر بر روی عملکرد داشت. با توجه به آزمایش انجام شده، قرار گرفتن این رقم سویا در کشت دوم و در برنامه تناوب زراعی منطقه در تاریخ کاشت اول مناسب می باشد.