یکی از مسائل اساسی و مهم در نظام های جزایی مسأله مجازات است که در طول تاریخ به صورت پاسخ های مختلفی مورد تجزیه و آزمون قرار گرفته است و در هر دوره قالب و شکل خاصی یافته است گاهی شدت مجازات، گاهی ملایمت، گاهی مجازات بدنی، گاهی مجازات های مالی و گاهی نیز چون ابتدای سده نوزدهم و بعد از آن بصورت کیفر حبس که بعنوان یکی از مجازات های بسیار معمول مورد توجه کشورها قرار می گیرد. در نتیجه همه نظام های کیفری کم و پیش با آثار سوء و پیامدهای منفی آن بخصوص تورم جمعیت کیفری روبرو اند. بنابراین هزینه های سرسام آور زندان و شناخت تأثیرهای زیانبار انباشتن مجرمان در زندان بر زندانیان و خانواده آنها و اجتماع، سیاستگذاران را در دهه های اخیر برآن داشت تا از جانشین های مجازات زندان استفاده کنند. در کشور ما نیز در راستای مبارزه با تورم کیفری جمعیت زندان در سال 1384 لایحه «مجازات های اجتماعی جایگزین زندان» جهت تصویب تقدیم قانونگذاران شده است. بنابراین مجموعه ای که در پیش روست حاصل تلاشی است در راستای مطالعه ناکارایی کیفر حبس و پیامدهای منفی آن و ضرورت توسل به مجازات های اجتماعی جایگزین زندان، که توسل به آن امروزه دغدغه بسیاری از نظام های کیفری می باشد، و همچنین ضمن پرداختن به ویژگی های حاکم بر این مجازات ها، به موانع پیشرو اجرای این مجازات ها و به لزوم بستر سازی وساز و کارهای اجرایی پرداخته می شود که در بخش اول این پایان نامه آمده است. به مصادیق مجازات های اجتماعی لایحه «مجازات های اجتماعی جایگزین زندان» و تحلیل و بررسی مواد این لایحه و نواقص و کاستی های آن و ارائه پیشنهادات جهت رفع این نواقص و کاستی ها ودر کنارآن به سایر مصادیق مجازات های جایگزین که در لایحه پیش بینی نشده است ولی در کشورهای پیشرو تجربه موفق داشته است پرداخته شده است که در بخش دوم این پایانه نامه آمده است. کلید واژگان: مجازات های اجتماعی، جایگزین های زندان، تورم جمعیت کیفری زندان ها