چکیده ‏«ابتلا» از ریش? « بلو» و« بلی»، در لغت به معنای فرسودگی، امتحان و اختبار است و ظاهرا با ‏‏«محص»، «محن» و« فتن» هم معنا می باشد. ابتلائات همواره هاله ای از ابهام را در ذهن بشر ایجاد ‏نموده و او را با این سوال رو به رو می کند که چرا و چگونه زندگی برخی از افراد، همواره قرین سختی و ‏رنج و زندگی برخی دیگر مقرون به خوشی و راحتی است؟ ابتلا سبب تمایز و تفکیک مومنین از کفار و منافقینی می شود که با غفلت دچار استدراج گردیده اند و ‏در نهایت منجر به رشد شایسته و تکامل آنان می گردد . ابتلا برای مومنین، عامل بخشش گناهان و در ‏اولیای الهی و انسان های وارسته ، موجب ترفیع درجات و کسب پاداش های عظیم می گردد.نقمت و ‏نعمت دو ابزار ابتلاست که« صبر» در نقمت و«شکر» در نعمت، نشانه سر بلندی در آنهاست. نوح، ‏ابراهیم، اسماعیل، و... مصادیق ابتلا به نقمت و یوسف، سلیمان و... مصادیق ابتلا به نعمت می باشند. ‏اسوه ها با طی طریق کمال و رسیدن به اوج تکامل، تعالیم مکتب انسان ساز را عملی و قابل دسترس ‏می سازند. یکی از مهم ترین جنبه های تأسی به اسوه ها، تأسی به نحو? سرافرازی آن ها در ابتلاهاست. ‏اثر سازنده و تکاملی ابتلای اسوه ها در دو بخش اثر فردی و اجتماعی قابل بررسی است.‏ ‏1- هر یک از اسوه ها به نسبت درجه وجودی،سع? صدر و سایر عوامل، ابتلا را پلی برای دریافت ‏مقامات اخروی می سازند و به مهم ترین اثر فردی آن ؛ یعنی، ارتقای معنوی دست می یابند..‏ ‏2- نحو? برخورد اسوه ها با ابتلائات می تواند برای افراد جامعه الگو و سرمشق بوده و جامعه را به ‏سلامت روحی و رشد شایست? خود سوق دهد.‏ کلید واژه ها:اسوه، ابتلا،نعمت، نقمت،تکامل، تمایز، سنن الهی، عبرت