نام پژوهشگر: نجم الدین گیلانی

تاثیرات شورش بهرام چوبین در تضعیف و فروپاشی دولت ساسانیان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1389
  نجم الدین گیلانی   محمدتقی ایمان پور

چکیده : شورش بهرام چوبین از رویدادهای مهم و برجسته ی دوره ی ساسانیان می باشد. این شورش از سویی ریشه در تضاد خاندان های بزرگ برای رسیدن به قدرت و حاکمیت دارد؛ و از سوی دیگر حاصل سیاستهای نادرست هرمزد چهارم می تواند باشد. خاندان های کهن که به دنبال مها جرت اقوام آریایی به ایران شکل گرفتند، به علت داشتن املاک و رعایای فراوان و همچنین لیاقت و شجاعت در فن جنگاوری و سوارکاری، توانستند در طول تمام این سلسله ها موقعیت خود را حفظ کنند و در موفقیت ها و ناکامی های سلسله های ایران باستان تأثیر مستقیم داشته باشند. بهرام چوبین، یکی از اعضای همین خاندان های بزرگ بود که در جنگ با ترکان، دلاوریها کرده و آنها را شکست داده بود؛ ولی هرمزد به جای حق شناسی، با او رفتار ناشایستی داشت و همین عامل سبب شد او و سپاهیانش سر از فرمان هرمزد برتابند؛ و وی را از سلطنت خلع کنند. با شورش بهرام چوبین بتدریج در مشروعیت حکومت ساسانیان بعنوان تنها مدعی سلطنت، خدشه ایجاد شد و این حادثه شورشهای خاندانی دیگری را در پی داشت و باعث گسستن اتحاد این خاندان های بزرگ از دولت ساسانی شد. که این مسئله یکی از عوامل تضعیف و فروپاشی ساسانیان می تواند باشد. در این رساله تلاش شده ضمن بررسی جایگاه این خاندان ها در حکومت های ایران باستان، به نقش شورش بهرام چوبین در تضعیف و سقوط ساسانیان پرداخته شود.