چکیده مطالعه خواص فیزیکی و مکانیکی پرتقال بعنوان محصول اقتصادی و صنعتی مهم، برای طراحی و ارزیابی سامانه های برداشت، حمل ونقل، فرآوری، نگهداری و بسته بندی ضروری است. بنابراین برخی خواص فیزیکی و مکانیکی پنج رقم پرتقال زودرس، میان رس و دیررس شامل ابعاد، جرم، حجم، چگالی حقیقی، سطح جانبی، تخلخل، فاکتور بسته بندی، چگالی توده، کرویت، نسبت پوسته، محتوای رطوبتی، نیروی نفوذ، تغییرشکل نفوذ و انرژی نفوذ بررسی و مقایسه شدند. بررسی فاکتورهای رقم، اندازه، جهت بارگذاری و مدت زمان نگهداری با آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. میانگین های طول میوه، جرم و نیروی نفوذ ارقام تامسون ناول، مورو، پارسون بران، سیاورز و والنسیا به ترتیب عبارت بودند از: 62/71، 93/63، 04/65، 26/65 و 81/67 میلی متر، 64/194، 9/123، 7/141، 7/154، 9/159 گرم و 65/50، 69/58، 66/24، 62/21 و 88/55 نیوتن. پنج رقم پرتقال بطور معنی داری از نظر خواص فیزیکی و مکانیکی اختلاف داشتند. جرم پرتقال به صورت توابعی یک یا چند متغیره از ابعاد هندسی برآورد شد. اثر زمان نگهداری بر تمام خواص فیزیکی و مکانیکی مورد آزمایش معنی دار بود و این خواص بعنوان توابعی از زمان برآورد شدند. خواص فیزیکی غیر از چگالی حقیقی با زمان نگهداری کاهش یافته و خواص مکانیکی با افزایش زمان نگهداری، پس از مقداری کاهش افزایش یافتند. کلید واژه ها: انرژی نفوذ، برآورد جرم، پرتقال، تغییرشکل، چگالی حقیقی، رفتار مکانیکی، نسبت پوسته.