امروزه بحران ها چه در حوزه های طبیعی و چه سازمانی و اجتماعی یکی از مسائل جدی محسوب گردیده و نیازمند اقدامی عاجل در تدبیر آن ها است . هرگونه غفلت و سهل انگاری در مواجهه با بحران ها می تواند پیامد های بسیار خطرناکی را برای جامعه بشری به دنبال داشته باشد . از این روی بررسی عوامل پدید آیی بحران ها در همه زمینه ها و چاره جویی برای پیش بینی ، پیشگیری ، مقابله و ترمیم به عنوان فرآیند مدیریت بحران ها برای کلیه نظام های سیاسی ، سازمانهای فعال در بخش ها ی دولتی و غیر دولتی و همچنین سایر بخش های اجتماعی و حتی خانوادگی و فردی بسیار حائز اهمیت است . از میان سه مفهومی که معنای اغتشاش ،آشوب و بی نظمی را در سیاست جهان تشریح می کنند « بحران » آخرین مفهومی بود که به عنوان محور تحقیقات نظام مند مورد تأکید قرار گرفت . حوز? مطالعات بحران ، دائماً با حجم زیادی از مطالعات موردی جدید که به صورتی فزاینده از وجوه و چشم انداز های مختلف و چند بعدی مورد بررسی قرار می گیرند ، تقویت می شود . میزان درک ماهیت بحران ، با توجهی که پژوهشگران به مراحل مختلف بحران ها و مدیریت بحران دارند ، افزایش می یابد. توجه صرف به گزینه های مصیبت بار و غم انگیز به عنوان بحران و تصمیمات عاجل جای خود را به درک گسترده ای از مراحل دیگری که در طول بحران و نتایج و پیامد های آن اهمیت دارند، داده است . موضوعاتی همچون مدیریت بحران و نحوه مواجهه با چالش های آن از موضوعات نوین عرصه مدیریت بوده که حقیقتاً کشور برای حرکت در مسیر توسعه به آن ها نیازمند است . این تحقیق در پی آن بود تا از یک سو نظریه های مربوط به عوامل پدید آیی و استمرار بحران ها را مورد مطالعه روشمند قرار دهد و از سوی دیگر می کوشید تا بر اساس نظریه ها و مدل های موجود و با بهره گیری از داده های پیمایشی ، نظرات نخبگی و انجام تحلیل کیفی به مدلی متقن پیرامون مدیریت بحران های قومی دست یابد . البته رویکرد اصلی این پژوهش تأکید بر دو اصل پیش بینی و پیشگیری در مدیریت بحران های قومی بوده است . نتایج حاصل نشان می دهد که ؛ اولاً : هر یک از عوامل سیاسی ، فرهنگی ، روانی و . . . سهم معناداری در تبیین تمایلات واگرایانه اقوام دارند . ثانیاً : با افزایش واگرایی آمادگی آنان برای دست یازیدن به کنش های بحران آمیز افزوده می شود . ثالثاً : به باور متخصصان ، با بهره گیری روشمند از سازوکارهای روانی ، فرهنگی و . . . می توان زمینه های بروز و پدید آیی بحران در مناطق قومی را از میان راند . خامساً : تحلیل نظرات مسئولین و کارشناسان آشکار ساخت که عوامل فرهنگی بیشترین تأثیر را بر مدیریت بحران و انتخاب سیاست مناسب برای حل مسائل قومی دارند. بنابراین ، بهره گیری از رویکرد تلفیقی ( تلفیق همانند سازی و تکثر گرایی ) در مدیریت بحران های قومی مناسب تر از سایر رویکردها است . سرانجام بر اساس یافته های پژوهش الگویی برای مدیریت بحران های قومی ارائه شده است ، که این مدل سهم عوامل موثر بر پدید آیی بحران های قومی و همچنین سهم عوامل موثر بر مدیریت این بحران ها را تبیین می نماید . به باور نگارنده نیروی انتظامی به عنوان یکی از متولیان اصلی مدیریت بحران ، با بهره گیری از این مدل می تواند به مداخله موثر در بحران های قومی آتی بپردازد.