اورامان لهون یکی از بخش های اورامان است که مرکز آن شهرستا ن پاوه است خالی شدن روستاهای کیمنه هانی گرمه و بیرواس به دلیل تخریب خانه ها با شروع جنگ تحمیلی باعث شد قصه های اورامی که آیینه باورها و اعتقادات و فرهنگ مردم اورامی است در هاله ای از فراموشی قرار گیرند و با توجه به اینکه در زمینه گرد آوری و تحلیل قصه های این بخش از اورامان تاکنون کاری انجام نشده است ثبت و ضبط آنها ضروری می نمود از این رو جمع آوری نمونه های از قصه های اورامان لهون با روش میدانی و تحلیل آنها با تکیه بر روش ساختار شناسی مد نظر قرار گرفت در این روش با کمک رو ساخت و اجزای ساختار به شناخت و تبیین ژرف ساخت داستانها پرداخته ایم. ژرف ساخت های پر شمول و اساسی به دست آمده این داستانها شامل آیین پاگشایی ، اسطوره آفرینش و نجات بخشی است.بر بنیاد قصه های اورامی می توان از خلق و خو و فرهنگ رفتاری مردم اورامان آگاهی یافت این قصه ها نشان می دهد ژرف ساخت های بسیاری از مبانی فرهنگی و مسایل اجتماعی اورامان بازتاب اندیشه های باستانی است. کلید واژه: اورامان لهون، قصه های اورامی، روساخت، ژرف ساخت، آیین پاگشایی، نجات بخشی و ساختار شناسی