نام پژوهشگر: حمید پارسایی
حمید پارسایی رقیه صادقی
انسان موجود چند بعدی و پیچیده است که شناسایی دقیق شخصیت او به بررسیهای همه جانبه نیاز دارد که البته این مهم، بدون تمسّک به تعالیم وحی و کلام بزرگان دین، میسّر نمیشود. در رسال? حاضر، ضمن طرح دیدگاههای گوناگون روانشناسی و قرآن در مورد انسان و نقد و بررسی این دیدگاهها در مورد مطالع? ابعاد شخصیت انسان، بر اساس تعالیم دینی، نتیجه منطقی خاصی به دست آمده است که امروزه بحث آن بسیار صورت میگیرد. امروزه تأثیر شخصیت بر تعبیر و تفسیر پدیدهها، یکی از مسلمات روانشناسی است. هر روانشناسی میداند که انسانها به اعتبار ملاکهایی چون، سن، جنس، تجربه، یادگیری و شرایط روانی حاکم بر فرد و محیط و... محرکهای گوناگون را با اشکال گوناگون تفسیر وتحلیل میکنند.از جمله این عوامل میتوان به تیپ شخصیتی انسانها اشاره کرد.انسانها با تیپهای شخصیتی گوناگون پدیدهها را به اشکال مختلف تفسیر کرده، براساس آن واکنش نشان میدهند. انسان در مواجهه با پدیدههای مختلف، براساس شخصیت خویش عمل میکند.به تعبیر قرآن «قل کل یعمل علی شاکلته».یعنی ای پیامبر بگو هر کسی براساس شاکله(شخصیت) خویش عمل میکند.(اسری/ 84) این عبارت بخشی از آیهای است که در آن خداوند متذکر میشود که عدهای از قرآن بهره میگیرند و عدهای دیگر از آن زیان میبرند.چنین بهنظر میرسد که خداوند با بیان عبارت بالا میخواهد نشان می دهد که سود بردن مومنان از قرآن و زیان دیدن ظالمان از آن، ناشی از نفس قرآن نیست، بلکه ناشی از تنوع شخصیتها یا شاکلههای این دو گروه است.مومنان شاکلهای دارند که وقتی قرآن وارد آن میشود، موجب طهارت، اهتزاز، ایمان، خشیت و نرمی درون آنان میشود و ظالمان نیز شاکلهای دارند که وقتی قرآن وارد آن میشود، موجب سرسختی، لجاجت، عناد و عصیان آنان میگردد.