نام پژوهشگر: فریبا ایمانی قوشچی

بررسی نمادهای هویت ملی درکتاب های درسی تاریخ وعلوم اجتماعی دوره متوسطه رشته های علوم انسانی ، تجربی و ریاضی فیزیک در سال تحصیلی 89-1388
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1389
  فریبا ایمانی قوشچی   ایراندخت فیاض

پژوهش حاضر با هدف بررسی نماد های هویت ملی درکتاب های درسی تاریخ و علوم اجتماعی دوره آموزش متوسطه انجام شده است . برای این منظور با بهره گیری از روش کمی از نوع تحلیل محتوا ، محتوا ،تصاویر و پرسش ها ی تمام کتاب های درسی تاریخ و علوم اجتماعی دوره متوسطه ی سال تحصیلی 89-1388 بررسی گردید و همچنین از نمادهای هویت ملی در مجموع ودر هریک از کتاب ها اولویت بندی به دست آمد. با توجه به نقش مهمی که نهاد آموزش وپرورش در فرآیند هویت یابی دانش آموزان دارد، وانتظاری که ازکتاب های درسی در نظام آموزشی ایران به عنوان محور ورکن اساسی کار در مدارس وجود دارد، اما درعمل آن چنان که شایسته مساله مهمی چون هویت ملی است به آن پرداخته نشده است . نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که ، درکتاب های درسی مورد نظر به اغلب نمادهای هویت ملی یا کم توجه شده است مانند پرچم ، اساطیر ملی ، قومیت و یا اصلا توجه نشده است مثل سرودملی وتنها به تعداد معدودی از نمادها به طور مناسب توجه شده است مثل مشاهیر ملی ، دین وتقویم رسمی ملی . همچنین تناسب پرداختن به نمادهای هویت ملی در محتوا ، تصاویر وپرسش های کتا ب ها رعایت نشده است وپرسش های کتاب ها ی درسی مورد بررسی کمترین میزان نمادهای ملی را در بردارند. این درحالی است که حضور طولانی دانش آموزان در مدارس وتکلیفی که در مطالعه کتاب های درسی وجود دارد، فرصت بسیار مناسبی است برای مدیران وبرنامه ریزان آموزشی که از آن به نحو احسن برای هویت بخشیدن به دانش آموزان استفاده نمایند. آن هم در جامعه ای که کتاب های غیر درسی معمولا در سبد خانواده ها جایی ندارند. ضمن این که جذاب بودن محتوای کتاب ها ، در ارائه مقوله هایی چون هویت ملی نیز می تواند در اثر بخشی بیشتر این فرایند وگرایش نوجوانان به مطالعه این کتاب ها موثر باشد.