پژوهش حاضر با هدف بررسی چهار مولفه انسجامی ارجاع، حذف، جایگزینی و ربط در گفتار بیماران اسکیزوفرنی پارانوئید فارسی زبان صورت گرفته است و در پی آن است که نوع آسیب پذیری هریک از این مولفه ها را در گفتار این بیماران ارزیابی نموده و عملکرد آنها را به لحاظ کاربرد مولفه های انسجامی با عملکرد گروه کنترل طبیعی مورد مقایسه قرار دهد. اسکیزوفرنی شایع ترین نوع روان پریشی است که باورها و درک واقعیت را در فرد دچار اختلال می سازد و نابسامانی هایی را در فرایند تولید و درک زبان به ویژه در سطح گفتمان ایجاد می نماید. با انجام پژوهش هایی از این دست، علاوه بر تعیین توانایی/ ناتوانی های بیماران اسکیزوفرنی در سطوح مختلف زبانی و نحوه آسیب پذیری مولفه های انسجامی در گفتار آنان، می توان به یافته های ارزشمندی در رابطه با ارتباط زبان و شناخت نیز دست یافت. 6 بیمار اسکیزوفرنی پارانوئید شرکت کننده در این پژوهش با مطالعه 20 پرونده پزشکی موجود در بیمارستان رازی تهران انتخاب شدند. برای کسب داده های گفتاری از این آزمودنی ها، سه آزمون گفتار آزاد، شرح تصاویر متوالی و بازگویی داستان تدوین شده و به اجرا درآمدند و گفتار هر فرد بیمار با گفتار یک فرد سالم از گروه کنترل که ویژگی های یکسانی با یکدیگر داشتند، به لحاظ کاربرد مولفه های گفتمانی مقایسه گردید. مقایسه نتایج سه آزمون گفتار آزاد، بازگویی داستان و شرح تصاویر متوالی در بیماران و گروه کنترل، نشان دهنده پایین بودن میزان کاربرد مولفه ارجاع در گفتار بیماران اسکیزوفرنی نسبت به گروه کنترل و یکسان بودن نسبی کاربرد سایر مولفه های انسجامی در این دو گروه می باشد. همچنین ارجاعات مبهم در گفتار بیماران اسکیزوفرنی در آزمون های ذکرشده مشاهده می شود. مجموع این دو عامل، یعنی کم بودن میزان ارجاعات نسبت به گروه کنترل و وجود ارجاعات مبهم، موجب ابهام گفتار بیماران در پاسخ گویی به آزمون ها شده است. با این حال، مولفه ارجاع در آزمون گفتار آزاد و آزمون بازگویی داستان بیش از آزمون شرح تصاویر متوالی رعایت می شود و به همین دلیل می بینیم که درک گفتار بیماران در این آزمون برای مخاطب آسانتر است. لازم به ذکر است که به دلیل اهمیت ارجاع در درک پیام، حتی درصد کمی اختلاف بین دو گروه در این مولفه می تواند تاثیرگذار بوده و از انسجام متن بکاهد. واژگان کلیدی: اسکیزوفرنیا، انسجام گفتار، ارجاع، حذف، ربط و جایگزینی