نام پژوهشگر: فاطمه اکبری شهرستانی
فاطمه اکبری شهرستانی نعمت الله اکبری
میزان مصرف سرانه گندم در ایران نسبت به مصرف سرانه جهانی در سطح بالاتری قرار دارد، با توجه به این که پرداخت یارانه ها سهم قابل توجهی در هزینه های دولت دارند و از طرفی دیگر آثار سو پرداخت یارانه ها موجب ایجاد اخلال در قیمت ها و استفاده ی غیربهینه از نهاده ها می شوند، پرداختن به تاثیر توزیع یارانه های گندم در اقتصاد ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف تحقیق حاضر تحلیل و برآورد نشت های ناشی از توزیع یارانه های دولت در بخش کشاورزی به ویژه برای محصول گندم در کشور ایران طی سال های 1385-1383 می باشد. بدین منظور، بررسی اثرات نشتی یارانه های گندم بر روی گروه های هدف به وسیله ارایه شاخص نشتی حمایت های دولت ( ate) صورت می گیرد، این شاخص با محاسبه تغییر رفاه دو گروه مصرف کننده، تولید کننده، میزان نشتی یارانه های پرداختی دولت را مورد محاسبه قرار می دهد. برای بررسی این موضوع سنجش کارایی متوسطه انتقال یافته گاردنر مبنا قرار گرفته است. گاردنر جامعه را به دو گروه اجتماعی تقسیم می کند و سنجش کارایی انتقال یافته را به صورت سود حاصل تولیدکننده تقسیم برهزینه غیرتولیدکننده (اساسا مصرف کنندگان) تعریف می کند. نتایج نشان می دهد که، تغییرات رفاه دو گروه مصرف کننده و تولیدکننده بر اثر حمایت های کشاورزی برای محصول گندم (بر حسب دلار) به ترتیب برابر 7337336634- و 2639813367- می باشد. هم چنین در این پژوهش میزان نشتی حمایت های دولت برآورد گردید و با محاسبه شاخص ate که بعد از انجام مراحل لازم صورت گرفت این نتیجه به دست آمد که به ازای هر 100 سنت یارانه بر گندم 65 سنت نشت پیدا می کند و به هیچ گروه تولیدکننده و مصرف-کننده نمی رسد.