نام پژوهشگر: صغری سلمانی نژاد مهرآبادی
صغری سلمانی نژاد مهرآبادی ناصر نیکوبخت
کهن الگوها ، نمادها و اساطیر، عناصر اصلی آفرینش های هنری و کاملاً با هم مرتبط هستند که با بررسی آنها در شعر شاعران مختلف می توان به خصوصیات و دیدگاه های خاص آنان پی برد. عوامل ظهور و قالب انعکاس این عناصر در شعر معاصر، و شگردهای خاص هریک از شاعران در نوع استفاده از این عناصر از سوالات اصلی این تحقیق به شمار می رود. اوضاع خاص اقلیمی، گرایش های سیاسی و فضای خانواده، کاملاًدر ظهور کهن الگوها، نمادها و اساطیر مختلف موثر بوده و قالب شعر نو ظرف مناسب تری جهت ارائه ی این مفاهیم گردیده است. در این مجموعه با روش تحلیلی و توصیفی به بررسی کهن الگوها، نمادها و اسطوره های موجود در شعر معاصر پرداخته شده است. کهن الگوهای بررسی شده در این رساله از انواع مختلف انتخاب شده اند. آب و درخت، دو کهن الگوی طبیعی هستند و اعداد و ماندالا مفاهیمی کاملاً انتزاعی و ذهنی به شمار می روند. رنگ ها نیز حدفاصل حس و ذهن واقع شده و بار روانی بسیاری بیا خود دارند، همچنان که آنیما و آنیموس مفاهیمی مورد توجه روان شناسان بوده و گویای بسیاری از مفاهیم درونی هستند. شش شاعر معاصر نیز هریک نماینده ی مکتب خاصی هستند. سمبولیسم اجتماعی، نگاه سوررئالیستی، شعر سیاسی و مذهبی، هریک حاوی کهن الگوها، نمادها، و یا اساطیر خاص خود می باشند. اسطوره ها نیز در تقسیم بندی خود اعم از ملی، دینی و تاریخی و اسلامی، گویای بسیاری از علایق و توجهات خاص شاعران به این مقوله بوده اند. تاکنون در پژوهش های مختلف، کهن الگوها، نمادها یا اساطیر مکرراً مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند و نتایج بسیار خوبی از این تحقیقات حاصل شده است؛ اما هیچ یک این سه مقوله را تواماً مورد توجه قرار نداده اند و این مجموعه از این حیث با کارهای پیش از خود متفاوت است. در این تحقیق با بررسی چند کهن الگو در شعر شش شاعر معاصر و نوع نگاه هریک به انواع مختلف اسطوره به نکات تازه ای دست یافته ایم. شاعران با نگاه اشراقی، اجتماعی و مذهبی هریک به گونه ای به این عناصر پرداخته اند. نگاه سوررئالیستی سبب بروز و ظهور کهن الگوهای بیشتر و اسطوره های خاص شده است و نگاه دقیق به زوایای جامعه و آگاهانه سخن گفتن، سبب نمود کمتر این عناصر و نمود متفاوت اساطیر و یا فقدان آنها گردیده است. در اشعار مذهبی نیز با اشخاص تاریخی به عنوان نمونه و الگوی برتر برخورد شده است.