نام پژوهشگر: رسول کاظم زاده
رسول کاظم زاده رحمان مشتاق مهر
چکیده حسب حال سرایی نوع ادبیی از زیر مجموعه ادب غنایی و شامل انواع فرعی نظیر شرح سفر، حبسیّه، بث الشّکوی، مرثیه و ... است. شاعر با کمک تخیل؛ احساسات، باورها، تجربیات زندگی و حالات روحی روانی خویش را، در تمام جنبه های مربوط به زندگی واقعی اش، در این نوع شعر بروز می دهد. و از این طریق که سهمی عمده در برقراری ارتباط قوی، بین شاعر و مخاطب شعر دارد «منِ» شخصی خود را جادوانه می سازد. اگر شعر را وسیله ارتباطی بین نویسنده و مخاطب بدانیم، پرداخت شاعر به عنصر اول از این وسیله ارتباطی یعنی گوینده/ فرستنده خواه ناخواه حسب حال خواهد بود. که توجه به این مسئله و بررسی روشمند آن کمک خواهد کرد هم مخاطب با سیمای واقعی زندگی و روحیات شاعر آشنا شود و هم در ضمن آن بتواند با نگرشی وسیع در دنبال کردن سیر تکاملی درونی و بیرونی این نوع اشعار با توجه به مسائل زیبایی شناختی شعر، بیشتر اهتمام ورزد. با عنایت به اینکه این نوع شعری در همه مکاتب ادبی و در اغلب دیوان های شعری – اندک یا بسیار – وجود دارد، لذا پژوهش در این موضوع با توسل به موازین جدید نقد ادبی علی الخصوص نقد محاکاتی و نقد بیانگرایانه نیز کمک دیگری است در شناخت شاعران از طریق اسناد و مدارک بدست آمده از شعر، که به نسبت بسیار زیادی قابل اعتنا و اعتماد می نماید. کلمات کلیدی: ادب فارسی، شعر غنایی، تجربه، عاطفه، حسب حال سرایی