نام پژوهشگر: عبدالمجید پارساراد

بررسی چگونگی انتشار گاز کلر از مخازن ذخیره در یک واحد پتروشیمی و ارائه برنامه واکنش در شرایط اضطراری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1389
  عبدالمجید پارساراد   سید باقر مرتضوی

یکی از مواد خطرناکی که در صنعت پتروشیمی به صورت گسترده بکار می رود گاز کلر است. با در نظر گرفتن اینکه تعداد زیادی از کارکنان صنایع پتروشیمی در محیط هایی با پتانسیل انتشار این ماده سمی مشغول به کار هستند و همچنین مجاورت کارخانجات پتروشیمی با یکدیگر و نیز نزدیکی با اماکن و شهرهای مسکونی و عدم اجرای به موقع و سریع اقدامات اضطراری لازم در هنگام رهایش، کلر می تواند منجر به صدمات جدی بر روی سلامت کارکنان و جامعه اطراف شود. هدف از این تحقیق، بررسی سناریوهای انتشار گاز کلر در واحد ذخیره سازی یک مجتمع پتروشیمی و ارائه برنامه واکنش در شرایط اضطراری برای هر دسته از این رهایش ها با توجه به سطوح اضطرار تعریف شده توسط موسسه ccps می باشد. ابتدا به کمک نقشه p&id واحد مورد مطالعه و انجام مطالعات hazop طرق احتمالی رهایش گاز کلر مشخص گردید. سپس به کمک ماتریس rri رهایش های احتمالی با ریسک غیر قابل قبول و نامطلوب مشخص شد. اطلاعات هواشناسی از ایستگاه هواشناسی منطقه ماهشهر گرفته شده و داده های فرآیندی از کتابچه راهنمای فرآیند مربوط به واحد بدست آمد. سپس داده ها به نرم افزار phast داده شده و کنتورهای مربوط به رهایش مشخص شد. فواصل خطر انتشار در سطوح erpg1 ، erpg2 و erpg3 برای گاز کلر مشخص گردید. با توجه به شدت گسترش دامنه آلودگی سناریوهای بدست آمده در چهار سطح اضطرار تعریف شده موسسه ccps دسته بندی شد. در نهایت برای هر دسته از سناریوها با توجه به سطح اضطرار مربوطه الگویی بهینه از برنامه واکنش در شرایط اضطراری ارائه گردید. براساس نتایج این مطالعه مهمترین سناریوهای انتشار گاز کلر در واحد مخازن به ترتیب مربوط به انفجار فاجعه بار مخزن، نقص در سیستم اسکرابر، پارگی خطوط کلر و نشتی از فلنج ها و گسکت ها بود. سناریوهای انفجار فاجعه بار مخزن و نقص اسکرابر در فصل تابستان در سطح اضطرار 4 و در فصل زمستان در سطح اضطرار3 ، انتشار گاز کلر به واسطه پارگی خطوط کلر در فصول تابستان و زمستان در سطح اضطرار3 و انتشار گاز کلر در نتیجه نشتی از فلنج ها و گسکت ها در سطح اضطرار 2 از استاندارد سطوح اضطرار موسسه ccps طبقه بندی گردید.