نام پژوهشگر: مهدی غلامی
مهدی غلامی علیرضا مرادی
رنگینه های راکتیو به دلیل خواص برجسته شان مانند ثبات شستشویی عالی ، همواره در صنایع رنگرزی و چاپ منسوجات حائز اهمیت بوده اند. رنگینه های وینیل سولفون گروهی از رنگینه های راکتیو هستند که از طریق مکانیزم افزایشی هسته دوستی با الیاف اتصال پایدار کووالانس برقرار می کنند و با توجه به نقشی که در رنگرزی منسوجات دارند ، فرآوری و تولید آنها دارای اهمیت است . پارابیس یا "پارا - آمینو فنیل بتا- سولفاتو اتیل سولفون " از ترکیبات مهم در ساخت رنگینه های راکتیو وینیل سولفون است .نظر به اهمیت ویژه پارابیس در صنایع تولید رنگینه های وینیل سولفون و با توجه به عدم تولید این ماده مهم در کشور در تحقیق حاضر ، ضمن سنتز پارابیس ، رنگینه های راکتیو یک عاملی و دو عاملی وینیل سولفون با استفاده از پارابیس تولیدی ساخته شد. سپس کالای پشمی با این رنگینه ها رنگرزی شده و نهایتا خواص ثباتی این رنگینه ها بر روی الیاف پشم با رنگینه های اسیدی یکنواخت شونده و میلینگ از نظر ساختمانی مقایسه گردد.بدین ترتیب پارابیس ( پارا- آمینو فنیل بتا- سولفاتو اتیل سولفون) طی یک فرآیند 5 مرحله ای با استفاده از "استانیلید" سنتز شد. محدوده دمای ذوب مواد تولید شده در فرآیند سنتز پارابیس اندازه گیری شده و با مقادیر گزارش شده در پژوهش های قبلی مقایسه گردید.طیف ftir هر کدام از مواد سنتز شده نیز به دست آمد و پیک های موجود در طیف ها بر مبنای مستندات ارائه شده در مقالات قبلی ردیابی گردید. با استفاده از پارابیس سنتز شده رنگینه یک عاملی vilolet vs و رنگینه دو عاملی red vs2 تولید شدند.برای اثبات وجود گروه های راکتیو در رنگینه های سنتز شده ، کالای پشمی با این رنگینه ها و رنگینه های یکنواخت شونده c.i.acid violet7 و میلینگ c.i.acid red249 رنگرزی شدند .دلیل انتخاب دو رنگینه اسیدی مذکور ساختمان شیمیایی نسبتا نزدیکشان به رنگینه های سنتز شده بود. ثبات شستشویی کالای پشمی رنگرزی شده با رنگینه های فوق بر مبنای استاندارد بین المللی iso-105-co4 اندازه گیری شد، نتایج حاصل ،ثبات شستشویی بهترکالای پشمی رنگرزی شده با رنگینه های سنتز شده در مقایسه با کالای پشمی رنگرزی شده با رنگینه های اسیدی یکنواخت شونده و میلینگ به کار رفته را نشان داد. به منظور تحلیل دقیق تر نتایج ثبات شستشویی از اسپکتروفوتومتر انعکاسی استفاده شد. داده های کالریمتری کالای پشمی رنگرزی شده با رنگینه های سنتز شده vilolet vs و red vs2 و رنگینه های اسیدی یکنواخت شونده c.i.acid violet7 و میلینگ c.i.acid red249 به دقت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از توابع قدرت رنگی و نیز ثبات شستشویی بسیار بهتر کالای پشمی رنگرزی شده با رنگینه های سنتز شده را در مقایسه با کالای پشمی رنگرزی شده با رنگینه های اسیدی تایید کرد. با توجه به نتابج حاصل و با در نظر گرفتن ساختمان شیمیایی نسبتا نزدیک رنگینه های سنتز شده به رنگینه های اسیدی به کار رفته ، می توان عنوان نمود که ثبات بهتر رنگینه های سنتز شده درمقایسه با رنگینه های اسیدی نشان دهنده ایجاد گروه های راکتیو وینیل سولفون در این رنگینه هاست . در پایان ثبات نوری و ثبات شستشویی رنگینه های سنتز شده به منظور گزارش محاسبه گردید.