نام پژوهشگر: نفیسه زمانی

ترجمه کتاب «المعنی و ظلال المعنی» همراه با تحقیقی بر اهم مباحث کتاب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1388
  نفیسه زمانی   خلیل پروینی

علم معنی شناسی به بررسی روابط میان صورت های زبانی و پدیده های هستی و نیز صحت و سقم روابط موجود میان توصیف های زبانی و وضعیت امور در جهان خارج، بدون در نظر گرفتن گوینده ی کلام می پردازد. نقطه ی پیدایش این علم در جهان اسلام همزمان با نزول کتاب مقدس قرآن بوده است، علمای پیشین عرب به منظور درک زیبایی های معناشناختی این کتاب مقدس و اثبات معجزه بودن آن، به طور پراکنده در لا به لای آثار خود، به مباحث مختلف معنی شناسی روی آورده اند. در دوره ی معاصر، علمای عرب تحت تأثیر معنی شناسی نوین غربی به پژوهش در مباحث مختلف آن، در قالب علمی مستقل همت گماشتند. یکی از محققان برجسته ی این عرصه دکتر محمد محمد یونس علی است که با نگارش کتاب ارزشمند "المعنی و ظلال المعنی" گامی موثر در راستای پژوهش های نوین زبان شناسی برداشته است. این کتاب به علت در بر داشتن مباحثی نظیر: مقایسه کاربردشناسی میان علمای پیشین عرب و زبان شناسان جدید، دلالت مرکزی و حاشیه ای و مبحث قرینه ها در نحو، در نوع خود ممتاز قلمداد می گردد. همچنین رویکرد نقدی – تطبیقی کتاب از دیگر ویژگی های منحصر به فرد آن محسوب می شود که تا کنون در مطمح نظر پژوهشگران معاصر غربی و عربی قرار نگرفته است. گرچه مولف در بیشتر قسمت های کتاب از آراء و نظریات زبان شناسان غربی بهره برده، اما روی هم رفته در پی آن است که مسائل مختلف معنی شناسی را در میراث اصیل عربی اثبات نماید. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی کوشیده است تا پس از بررسی اجمالی معنی شناسی در زبان عربی و ترجمه ی کتاب، به معرفی نویسنده و بیان میزان ارتباط کتاب با منابع غربی و عربی بپردازد.