مقدمه:آسیب عضوی مغز می تواند فرد را مستعد ابتلاء به اختلال روانی نماید. هدف از پژوهش حاضر تعیین ماهیت ، فراوانی و عوامل پیش بینی کنند? بروز اختلالات روانی پس از وقوع آسیب مغزی تروماتیک (tbi) بود. مواد و روشها: در مجموع 238 بیمار دچار tbi‏ (43 زن و 195 مرد) در قالب یک مطالعه توصیفی-طولی به شیوه نمونه گیری غیراحتمالی و پیاپی وارد مطالعه شدند و هریک از آنها تحت معاینات جراحی اعصاب و ارزیابی های روانشناختی قرار گرفتند.پس از گذشت 4 ماه پیگیری 1/65% (155 نفر) از بیماران جهت تعیین ماهیت اختلال روانی ناشی از tbi با استفاده از مصاحبه ساختار یافته بالینی بر پایه ضوابط تشخیصی dsm-iv به یک روانپزشک مراجعه نمودند. یافته ها:نتایج این پژوهش نشان داد که پس از آسیبدیدگی، 48/75%(117 نفر) دارای تشخیص اختلالات روانی ثانوی بر tbiهستند. شایعترین اختلالات روانی ناشی از ‏tbi‏ به ترتیب شامل اختلال تغییر شخصیت (59/58%) و اختلالات خلقی (26/32%) ، اختلالات ‏اضطرابی (20%)، اختلالات خواب (34/19%) ، اختلال آمنزی نوع مزمن (9/12%) و اختلالات جسمانی شکل (29/1%) می شدند. اختلالات ‏دلیریوم، خوردن، و روانپریشی ناشی از ‏tbi‏ نیز هر یک به میزان 64/0% تشخیص داده شدند.‏ نتایج تحلیل رگرسیون لوجستیک دو وجهی برای محاسب? نسبت بخت های مدل(or) با فواصل اطمینان(ci) 95% نشان داد که شدت tbi‏(‏712/9‏- ‏259/1‏ci‏ 95% ، 497/3=‏or‏)‏، وجود آسیب تحت جمجمه ای (‏857/7‏– ‏022/1‏ ‏ci‏ 95% ، ‏834/2‏= ‏or‏)‏ و افت سطح سازش یافتگی عمومی پس از تروما،همانطورکه توسط نسخه مناسب سازی شده 28- ghqسنجیده می شد(‏111/1‏-‏035/1‏ ‏ci‏ 95% ، ‏072/1‏=‏or‏)‏ خطر بروز اختلالات روانی را افزایش می دهند. به عنوان نتیجه گیری کلی می توان گفت فراوانی بالای اختلالات روانی در مرحله حاد پس از آسیب مغزی تروماتیک به همراه بسیاری از موارد جدید تغییر شخصیت ، اختلالات خلقی و اضطرابی ، چشمگیر است و بیماران دچار tbi می بایست، دست کم در مقطع زمانی 4 ماهه پس از تروما از نظر بروز اختلالات روانی مورد پایش و ارزیابی قرار بگیرند . علاوه بر آن می توان به منظور پیش بینی افرادی که در معرض خطر بروز اختلال روانی پس از tbi هستند از مدل پیش بینی کنند? کارآمد ساخته شده در این پژوهش استفاده نمود.اگر چه از این مدل علیت استنباط نمی شود اما بر پایه اطلاعات حاصل از آن می توان مداخلات آموزشی ، روانپزشکی و روان درمانی را به منظور انجام اقدامات پیشگیرانه و مدیریت بهتر نشانگان اختلالات روانی در این بیماران طراحی و اولویت بخشی نمود .