چکیده سعدی با این که تنها شاعری است که بسیار درباره ی خود سخن گفته است ، در نگاه اول این گونه به نظر می رسد که شناسایی شخصیت و آثارش کاری بسیار ساده می باشد اما او شاعری است که درباره ی شخصیت و آثارش بیشتر از شاعران دیگر ابهام و تناقض وجود دارد همچنین گفته های خود او نیز در آثارش با نوعی چند گونگی و ابهام همراه است . با این که در صد سال اخیر کتاب ها و مقالات فراوانی درباره ی این شاعر از سوی پژوهشگران ایرانی و مستشرقان غربی به چاپ رسیده تاکنون بسیاری از این ابهامات و تناقضات بر جای مانده برطرف نشده است. هدف از پژوهش و نگارش این پایان نامه بررسی ، تحلیل و ریشه یابی این چند گونگی ها و تناقضات در آرا و عقاید سعدی است که تاکنون تحقیق جامعی در این باره صورت نگرفته است . هدف ما رسیدن به این نقطه ی مطلوب است که در مجموع این چند گونگی ها نشانه ی هنر سعدی بوده است یا عیب او یا این که او روش اعتدال را در پیش گرفته و آن را با خصایص شعری در هم آمیخته است.