نام پژوهشگر: نجمه واقف

نقش لپتین در پاتوفیزیولوژی سلول های مایلومایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1390
  نجمه واقف   سعید آبرون

مالتیپل میلوما یک نوع اختلال بد خیم پلاسما سل است که حدود 10% از سرطان های خون را به خود اختصاص می دهد و از نظر شیوع دومین سرطان خون بعد از لنفوم غیر هوجکین است. انتخاب بهترین استراتژی درمانی در مالتیپل میلوما تنها با شناخت دقیق مکانیسم های ملکولی رشد سلول های میلومایی امکان پذیر است. علاوه بر نقص های ژنتیکی، ریز محیط مغز استخوان نقش عمده ای را در پاتوفیزیولوژی مالتیپل میلوما ایفا می کند. بر هم کنش بین سلولهای میلومایی و استرومای مغز استخوان منجر به فعال سازی راه های انتقال سیگنالی می گردد، که سبب توسعه کلون بدخیم و ممانعت از اپوپتوز می شود. سالها il-6 به عنوان فاکتور رشد مرکزی سلول های میلومایی مطرح بود. اما شواهد و یافته های اخیر نشان می دهد که علاوه بر il-6، تعداد زیادی از سیتوکینهای دیگر و برهم کنش های بین سلولی در مغز استخوان، حیات سلولهای میلومایی را حمایت می کنند. بنابراین برای القای مرگ موثر در سلولهای میلومایی بجای ممانعت از یک راه یا سیتوکین خاص بایستی شبکه پیچیده راه های انتقال سیگنال در ریزمحیط مغز استخوان مورد هدف درمانی قرار گیرد. لپتین، یک هورمون پپتیدی 16 کیلودالتونی است که به طور عمده توسط آدیپوسیت ها تولید می شود و نقش اساسی آن در بالانس انرژی بدن می باشد؛ با توجه به: 1- افزایش میزان سرمی لپتین در بیماران میلومایی 2- شباهت ساختمانی آن به سیتوکینهای با زنجیره بلند مارپیچی مانند il-6 و رسپتورهای آن به بخش انتقال دهنده سیگنالgp-130)) رسپتور های این نوع سیتوکینها 3- توانایی لپتین در فعال کردن راههای انتقال سیگنال حمایت کننده بقا و رشد سلول مانند: jak/stat, mapk, pi3k لپتین ممکن است عضوی از شبکه سیتوکینی حفظ حیات سلول های میلومایی در ریز محیط مغز استخوان باشد. در این مطالعه بیان ژن لپتین و گیرنده های آن در رده های سلولی و سلول های تک هسته ای مغز استخوان و خون محیطی بیماران با روش rt-pcr ، مقادیر سرمی لپتین با روش elisa و اثر لپتین بر رشد رده های سلولی بوسیله کشت سلولی ، بررسی شد. نتایج ما بیان لپتین و گیرنده هایش را در رده های سلولی و سلول های تک هسته ای مغز استخوان و خون محیطی افراد میلومایی درمان نشده نشان داد.اما سلول های تک هسته ای مغز استخوان بیماران میلومایی درمان شده لپتین را بیان نکردند و بیان متفاوتی از گیرنده های لپتین را نشان دادند. افراد میلومایی و b-allدرمان نشده به ترتیب افزایش و کاهش میزان سرمی لپتین را نشان دادند. لپتین اگزوجنوس رشد سلول های rpmi8866را افزایش داد. اما بر رشد سلول های u266و jrkat اثری نداشت. با توجه به یافته های فوق، ممکن است لپتین یکی از فاکتورهای افزایش دهنده رشد سلول های میلومایی باشد و بنابراین لپتین و رسپتورهایش را شاید بتوان به عنوان یک هدف درمانی در ریز محیط مغز استخوان در مالتیپل میلوما مورد مطالعه قرار داد.