نام پژوهشگر: تینا توسلی
تینا توسلی سید عباس شجاع الساداتی
تشکیل رسوبات هیدروکربنی سنگین بخصوص واکس و آسفالتین، یکی از مهمترین مشکلات موجود در صنایع مرتبط با نفت به شمار می رود. جهت رفع این معضل روش های مختلف مکانیکی، شیمیایی، حرارتی، الکترومغناطیسی و یا ترکیبی از آنها به کار برده شده است. به دلیل هزینه های بالا و بازده پایین این روش ها، امروزه بکارگیری فناوری زیستی بعنوان روشی جایگزین مطرح شده است. طبق گزارش ها، تجزیه و تخریب زیستی رسوبات آسفالتین تا به حال چندان موفقیت آمیز نبوده است، به طوریکه تخریب زیستی بیش از %35 این مواد گزارش نشده است. دراین پژوهش، پس از جمع آوری نمونه های نفت خام، خاک های آلوده نفتی و نمونه های ته چاهی تعدادی از چاه های میدان درود، 24 باکتری و 1 نوع قارچ، که از آسفالتین به عنوان تنها منبع کربن و انرژی استفاده می کنند، جدا، خالص و ارزیابی شدند، سپس میکروارگانیسم ها در حضور این منبع کربن و محیط کشت اختصاصی به مدت دو ماه در دمای 28 درجه سانتیگراد و دور rpm200 قرار گرفتند و در انتها درصد تخریب زیستی آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد برخی از گونه ها توانایی تجزیه و تخریب رسوبات آسفالتین تا %46 را دارا می باشند. از بین آنها تعداد 7 باکتری که بیشترین درصد تخریب را از خود نشان داده بودند و همچنین یک قارچ، برای ارزیابی های بعدی انتخاب و شناسایی شدند. از طرف دیگر، مجموعه باکتری ها و قارچ در بیوراکتورهایی که بدین منظور طراحی شده بود، تلقیح شدند. آزمایش های ftir و chn انجام شده بر روی نمونه های تخریب شده و شاهد، نشان دهنده کارایی بالای این باکتری هاست. در ادامه به منظور تعیین شرایط بهینه، آزمایش های بهینه سازی با استفاده از روش سطح پاسخ طراحی و اجرا شد. نتایج بهینه سازی نشان می دهد که بیشترین درصد تخریب در دمای 40 درجه سانتیگراد توسط باکتری خالص tmu5-2 در شرایط 6/7 ph، شوری 76 گرم بر لیتر و غلظت 22 گرم بر لیتر آسفالتین و بیشترین درصد تخریب در دمای 40 درجه سانتیگراد توسط جمعیت میکروب ها در شرایط 4/6 ph، شوری 76 گرم بر لیتر و غلظت 12 گرم بر لیتر آسفالتین انجام می شود. در ادامه نیز به بررسی مدل سینتیکی تخریب زیستی آسفالتین توسط نرم افزار model maker پرداخته شد و داده های آزمایشگاهی با چندین مدل معروف مطابقت داده شد که مدل سینتیکی تیسیر بیشترین برازش را با داده ها در این پژوهش نشان داد و ثوابت سینتیکی ((day-131/0 max=?، (g/l) 19/39ks = و 21/0 yxs= نیز محاسبه شدند.