در این پایان نامه، ما مشخصات نوع و چشمه ی هواویزهای جو زنجان، شهری در شمال شرق ایران (طول جغرافیایی 48/57 درجه شرقی، عرض جغرافیایی 36/7 درجه شمالی و ارتفاع از سطح دریای آزاد 1800 متر)، را گزارش می کنیم. نتایج بدست آمده مبتنی بر دو سال (اکتبر 2006 تا سپتامبر 2008)عمق اپتیکی جو زنجان ثیت شده به وسیله شیدسنج خورشیدی، مدل ce 318 ساخت شرکت cimel فرانسه نصب شده در دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، مدل hysplit4 و giovanniاست. با استفاده از عمق اپتیکی ثبت شده، پارامترهای نمای آنگستروم و نسبت ضریب خاموشی در دو طول موج محاسبه شد. با مقایسه این پارامترها با مقادیر گزارش شده برای 26 سایت aeronet، بدست آمد که در طول بهار و اوایل نابستان گردوغبار مهمترین هواویز از لحاظ مقداری در جو زنجان است امٌا در بقیه سال هواویزهای جو زنجان شباهت زیادی بههواویزهای شهرهای جنوب شرق آسیا دارند. آلودگی شهری در این مناطق پارامترهای کاملاً متفاوتی نسبت به آلودگی شهرهای صنعتی دیگر از خود نمایش می دهند. اندازه ی هواویزهای این مناطق نسبت به مناطق دیگر بزرگتر است. خط سیر برگشتی با استفاده از مدل hysplit4 برای تعیین چشمه هواویزهای جو زنجان گرفته شد. نتایج نشان می دهد که جلگه دجله و فرات در عراق مهمترین منبع هواویز گردوغبار برای جو زنجان است. با استفاده از این مدل چگالی جرمی هواویزهای جو دریاچه قم و منطقه زنجان، زمانی که خط سیر برگشتی از زنجان از روی دریاچه قم عبور کرده بود، گرفته شد. برای زمان های گفته شده نتایج نشان می داد که با افزایش (کاهش) چگالی جرمی هواویزهای جو دریاچه قم چگالی جرمی جو منطقه زنجان نیز افزایش (کاهش)پیدا کرده است. برای این روزها عمق اپتیکی هواویزهای جو زنجان با استفاده از سامانه giovanni محاسبه شد. در آخر به این نتیجه رسیدیم که دریاچه قم به عنوان چشمه (ضعیف)برای هواویزهای جو زنجان عمل می کند.