نام پژوهشگر: رسول لطفی نامیوندی
رسول لطفی نامیوندی علی اصغر حاتمی
در روابط تجاری و اقتصادی، موارد زیادی وجود دارد که طرفین به دلایلی قادر نیستند قرارداد مورد نظر خود را فورا منعقد نمایند و ضروری است که قبل از انعقاد قرارداد، مقدماتی تهیه شود و یا جهت رسیدن به شرایط مورد قبول، طرفین مذاکراتی انجام پذیرد.گاه این مذاکرات پیش از ایجاب و قبول صورت می پذیرد و گاه یکی از طرفین پیشنهاد و ایجاب انعقاد قراردادی را اعلام کرده و به دنبال این ایجاب ،مذاکراتی صورت می گیرد که زمینه شکل گیری توافق های مقدماتی در خصوص انعقاد قرارداد نهایی را فراهم می آورد. سوال اصلی این است که آیا با آغاز مذاکرات مقدماتی ،پیش از ایجاب و قبول، رابطه حقوقی ویژه ای ایجاد می شود که دو طرف را ملتزم سازد،در صورت ایجاد چنین رابطه ای ماهیت حقوقی آن چیست ؟چنانچه یکی از طرفین در طول انجام این مذاکرات از ادامه گفتگوها منصرف شود آیا قطع مذاکرات مستوجب مسوولیت است یا خیر؟امروزه نیازهای تجاری و اقتصادی به سمتی هدایت شده که در مجموع برای توافق های مقدماتی ارزش بیشتری قایل شده است.چراکه اولا بسیاری از توافق های مقدماتی پس از انجام مذاکرات ابتدایی منعقد می شود و طرفین به روشنی تمایل دارند که خود را به ادامه مذاکرات و یا به نحوه انجام مذاکرات متعهد و پای بند نمایند .در این موارد قصد طرفین مبنی بر تقبل یک تعهد الزام آور به روشنی قابل تشخیص است .ثانیا ،وقتی طرفین خود را به انجام مذاکرات ملزم می کنند تشخیص نقض قرارداد امر پیچیده ای نیست زیرا این نقض در صورتی تحقق پیدا خواهد کرد که یکی از طرفین به صورت غیر منطقی ،غیر معمول و بدون دلیل از انجام مذاکرات خودداری کند ویا پس از شروع مذاکرات آن را بدون وجه قطع نماید.