نام پژوهشگر: مهران نصیری
مهران نصیری سید عطاالله حسینی
زهکشی ناصحیح جاده های جنگلی و وجود آب بر روی جاده سبب تخریب، فرسایش و کاهش پایداری آن می شود. با توجه به اهمیت این موضوع در مدیریت جنگل، مطالعه حاضر به منظور تعیین بهترین مکان های احداث آبروهای عرضی در منطقه برنجستانک سوادکوه انجام شد. به همین منظور ابتدا مشخصات هندسی جاده های جنگلی (2700 متر) و آبروهای عرضی موجود اندازه گیری شد. مشخصات هندسی جاده شامل شیب ویژه جاده، شیب دیواره های خاکی، عرض و اضافه عرض جاده، مشخصات هندسی مربوط به قوس های افقی و عمودی و مشخصات برداشت شده از آبروهای عرضی موجود شامل عمق ، طول و شیب ، ارتفاع دهانه های ورودی و خروجی، انحراف و اضافه طول آبروها بر روی دیواره خاکریزی می باشد. طی عملیات دفتری مشخصات هندسی مذکور در بسته های نرم افزاری arc info و roadeng وارد و خطوط آبراهه ها با استفاده از نرم افزار arc info شناسایی و پس از محاسبات هیدرولوژی به نرم افزار roadeng به منظور ترکیب لایه های خطی آبراهه ها و جاده موجود (طراحی شده توسط roadeng) منتقل شد. در نهایت مکان یابی در دو مقیاس کوچک (نقشه های هیدرولوژی و تقاطع آبراهه ها با جاده) و بزرگ (آنالیز terrain و استفاده از پروفیل طولی جاده) انجام شد. نتایج نشان داد از 14 آبروهای موجود در منطقه تعداد 8 عدد آن با توجه به تقاطع جاده و آبراهه ها (مقیاس بزرگ) و 6 عدد آن بر اساس مشخصات هندسی جاده (مقیاس بزرگ) شناسایی و احداث شده اند. تحلیل ها نشان داد که مکان یابی آبرو ها در مقیاس کوچک برای این 14 آبرو موجود به درستی انجام شده است. این در حالی است که در مقیاس بزرگ مکان یابی با استانداردهای طراحی هماهنگ نیست. بطوریکه بررسی های آماری نشان دهنده تفاوت معنی دار بین عمق و شیب آبرو های موجود با حالت استاندارد آن می باشد(p<0.05). همچنین عدم نصب صحیح تعداد 2 آبرو سبب وقوع حرکت توده ای و لغزش و رانش شده است. در مقیاس بزرگ به منظور ترمیم شبکه زهکشی منطقه تعداد 7 آبرو با توجه به شکستگی های هندسی پروفیل طولی، آنالیز terrain و ماتریکس پیشنهاد ( با توجه به وضعیت موجود) می شود. با توجه به نتایج می توان دریافت نرم افزار roadeng نقش موثری در تعیین بهترین مکان آبروهای عرضی در مقیاس بزرگ دارد و این در حالیست که سامانه های اطلاعات جغرافیایی (دقت کم اطلاعات) به منظور مکان یابی در مقیاس بزرگ آبرو ها پیشنهاد نمی شود.
سیران زندی اصغر فلاح
رشدجمعیت، ازدیاد وسایط نقلیه موتوری، افزایش صنایع و به طور کلی زندگی مدرن همراه با تکنولوژی رو به رشد در جوامع بشری با ایجاد صداهای ناهنجار موجب آلودگی صوتی می گردد. آلودگی صوتی صداهای ناهنجاری است که باعث ایجاد اثرات فیزیولوژیکی نامطلوب در افراد می شود. روش های کنترل آلودگی صوتی در بخش صنعت و خارج از آن متفاوت می باشد. مهم ترین روش کنترل آلودگی صوتی در خارج از صنعت ایجاد دیوارهای سبز است. گیاهان به دو طریق می توانند موجب تقلیل صدا گردند آنها صدا را جذب می کنند همچنین باعث انکسار و انحراف صدا می شوند. مدیریت چشم انداز و ایجاد تراکم مناسبی از درختان در حاشیه جاده می تواند به کاهش نفوذ صوت به محیط داخلی جنگل کمک کند. این مطالعه به منظور بررسی نقش برخی از مشخصات هندسی جاده های جنگلی بر کاهش آلودگی صوتی و همچنین بررسی میزان تقلیل و پراکنش سطح صوت در تیپ های مختلف درختی (سوزنی برگ و پهن برگ) با توجه به تراکم درختان و فاصله از جاده در جنگل دارابکلای ساری انجام شد. به همین منظور تغییرات سطح صوت با توجه به مشخصات هندسی جاده و همچنین برخی خصوصیات توده با استفاده از یک دسی بل سنج دیجیتال با دقت db1/5± و قدرت تفکیک db 0/1 ثبت شد. نتایج نشان داد تغییرات صوت با توجه به روسازی جاده متفاوت بوده و میزان آن برای جاده های خاکی بیشتر از آسفالت می باشد. از نظر آماری بین سطح صدا تولید شده توسط موتور لندروور بر روی قوس های افقی با شعاع کمتر از 30 متر (db64/8)، بین 30 تا 45 متر (db 70/8) و بیشتر از 45 متر ( db75/9) تفاوت معنی دار وجود دارد (p<0/05). بین سطح صوت در شیب های کمتر از 3 درصد (db 67) و 3 تا 8 درصد (db 71/2) نسبت به شیب های بیشتر از 8 درصد (db 77/8) تفاوت معنی دار است (p<0/05). همچنین درختان کاج بروسیا در فاصله 25 متری از وسط جاده نسبت به درختان پهن برگ آمیخته توانسته اند به میزان بیشتری (حدود 6 دسی بل) سطح صوت را کاهش دهند. با توجه به نتایج میتوان دریافت دقت در طراحی مشخصات هندسی جاده های جنگلی و همچنین کشت سوزنی برگان همراه با پهن برگان راه حل مناسبی جهت کاهش آلودگی صوتی می باشد.
سمانه محمدزایی سیدعطااله حسینی
جاده های جنگلی یکی از زیر ساخت های مهم برای مدیریت طرح های جنگلداری به شمار می آیند، یکی از مشکلات اساسی در جاده های جنگلی کوهستانی بروز پدیده هایی چون لغزش، رانش و حرکت های توده ای است. زمین لغزش یکی از حرکات توده ای دامنه ای است که تحت تاثیر عوامل متنوع انسانی، هیدرولوژیکی، اقلیمی ایجاد شده و بوسیله حضور مستمر عناصری چون آب، یخ و هوا تشدید می گردد. نفوذ آب حاصل از بارندگی در دامنه و طراحی نامناسب آبروهای عرضی در جاده های جنگلی سبب افزایش جریان هرزآب و بالا رفتن رطوبت خاک می شود که موجبات لغزش و رانش در جاده های جنگلی را فراهم می کند. با توجه به اهمیت این موضوع، مطالعه حاضر به بررسی وقوع لغزش و رانش در حاشیه جاده های جنگلی دارابکلا با توجه به سیستم زهکشی و مکان یابی آبروهای عرضی می پردازد. به همین منظور ابتدا با جنگل گردشی موقعیت لغزش ها با دستگاه gps ثبت و مشخصات هندسی جاده در محل مورد نظر برداشت، سپس به نمونه برداری از خاک مناطق لغزشی پرداخته شد. در نهایت 3 نمونه خاک از داخل محل لغزش و 3 نمونه از خارج محل برداشت شد و برای انجام آزمایشات مربوطه به آزمایشگاه مکانیک خاک منتقل شد. طی عملیات دفتری مشخصات هندسی جاده در نرم افزارarc map و road eng وارد و خطوط آبراهه با استفاده از نرم افزار arc map شناسایی و بعد از محاسبات هیدرولوژی دبی اوج محاسبه گردید و طراحی و شبیه سازی جاده موجود و آبروهای عرضی در نرم افزار road eng انجام گرفت. نتایج نشان داد میزان رطوبت خاک در محوطه داخل لغزش و رانش بیشتر بوده و تمام نمونه های داخل محل لغزش دارای ایندکس خمیری و حد روانی بیشتر نسبت به نمونه های بیرون هستند و نمونه خاک های داخل محل لغزش از ضریب اصطکاک داخلی کمتری برخوردارند و نمونه -های بیرون محل لغزش مقاومت برشی بالاتری دارند. نتایج محاسبات دبی و شبیه سازی جاده و آبروهای عرضی با استفاده از نرم افزار نشان داد از سه نقطه لغزشی موجود فقط در یک نقطه مکان یابی آبرو به درستی انجام شده است و در دو نقطه لغزشی دیگر نیاز به احداث آبرو بود. در نهایت چنین نتیجه گیری می شود ابتدا احداث جاده با توجه به وضعیت خاکشناسی و زمین شناسی منطقه صورت گیرد، تا از احداث جاده بر روی خاک های سست همراه با سنگ بستر مارن جلوگیری شود. همچنین در طراحی و مکانیابی آبروهای عرضی از نرم افزار road eng استفاده شود.