افزایش نرخ باروری گوسفند در فصل تولید مثل، از 56 راس گوسفند متعلق به دو گروه ژنتیکی آرخار مرینو-قزل و آرخارمرینو-مغانی استفاده شد. هر گروه ژنتیکی بطور کاملا تصادفی به 4 دسته تقسیم بندی شدند. بعد از شناسایی فحلی به وسیله قوچ و قبل از تلاقی عملیات زیر اجرا شد: به گروه کنترل فقط آب مقطر تزریق شد، به گروه یک 5/2 میلی لیتر gnrh تزریق شده و 2 ساعت بعد از تزریق تلاقی یافتند، به گروه دوم، در روز 12 بعد از جفتگیری میزان 5 میلی لیتر gnrh تزریق شد و به گروه سوم، 30 میلی لیتر پروپیلن گلیکول خورانده شده و 2 ساعت بعد تلاقی یافتند و این عمل برای 4 روز دیگر ادامه یافت. نمونه های خون روز ششم بعد از تلاقی جمع آوری شده وسپس با استفاده از سانتریفیوژ سرم خون جدا شده وتا زمان انجام آزمایشات فریز و نگهداری شدند. متابولیت ها و عناصر خون از جمله گلوکز، اوره، توتال پروتئین و فسفر به روش آنزیمی کالریمتری و به وسیله کیت و دستگاه اسپکتروفتومتر و میزان بتاهیدروکسی بوتیرات سرم خون با روش ماوراءبنفش (uv) و با استفاده از کیت و دستگاه اسپکتروفتومتری و میزان هورمون پروژسترون با استفاده از دستگاه الایزا بوسیله کیت اندازه گیری شدند. داده های مربوط به زایش ثبت شد و نرخ باروری، دوقلوزایی و تزاید گله محاسبه شدند. داده ها با استفاده از آزمون کی-دو (2?( نرم افزار sas آنالیزشدند. همچنین رابطه لجستیک بین نرخ باروری و غلظت متابولیت -های خونی با proc logistic بررسی شد. اثر گروه ژنتیکی روی غلظت گلوکز معنی دار بوده (01/0p<) و در گروه ژنتیکی آرخار مرینو-قزل بالاتر بود. اثر معنی داری (05/0p<) در استفاده از پروپیلن گلیکول روی کاهش میزان بتاهیدروکسی بوتیرات بدست آمد. اثرگروه ژنتیکی روی میزان اوره و بتاهیدروکسی بوتیرات معنی دار بوده (01/0p<) و در گروه ژنتیکی آرخار مرینو-مغانی پایین تربود. غلظت پروژسترون بین تیمارها معنی دار نبود (05/0p>). اثر تیمارها بر روی غلظت فسفر و توتال پروتئین معنی دار نبود ) 05/0 p> ). تزریق-2.5ml gnrh روز تلقیح در جلوگیری از تکرر فحلی موثرتر بود. اختلاف معنی داری بین غلظت bhba در (05/0 p<) و پروژسترون (01/0 p<) و اوره (1/0 p<) مابین تلقیح 1و2 بدست آمد و در تلقیح 2 میزان bhba و اوره کمتر بوده و میزان پروژسترون بالاتر بود. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که اثرات سن میش و bhba (05/0p<)، اوره ( 01/0p<) و پروژسترون (1/0p<) بر روی نرخ بره زایی معنی دار بودند.

مولفه های واریانس استفاده های فراوانی در برنامه های اصلاح نژادی دارد که از آن جمله می توان به پیش بینی ارزش اصلاحی، محاسبه پیشرفت ژنتیکی، بدست آوردن پیش بینی های blup با استفاده از معادلات مدل مختلط، تخمین وراثت پذیری و همبستگی های فنوتیپی، ژنتیکی و محیطی، درک بهتر مکانیسم ژنتیکی و تشکیل شاخص انتخاب اشاره نمود، فلذا در سالیان اخیر روشهای آماری توسعه چشمگیری در جهت تخمین هر چه دقیق تر مولفه های واریانس داشته اند. هدف اصلی از این تحقیق در برآورد پارامترهای ژنتیکی برخی صفات مهم اقتصادی در مرغان بومی مازندران با استفاده از روش آماری bayesianبود، جهت نیل به این هدف از تعداد 76000 رکورد مربوط به مربوط به 19 نسل، که در خلال سال های 1370 تا 1389 توسط مرکز اصلاح نژاد و تکثیر و ترویج مرغان بومی مازندران تهیه شده بود، استفاده گردید. صفات مورد مطالعه شامل وزن بدن در هشت هفتگی، وزن تخم مرغ در سی هفتگی، میانگین وزن تخم مرغ در بیست و هشت، سی و سی و دو هفتگی، سن بلوغ جنسی، تراکم تخم گذاری و تعداد تخم مرغ بود. در مدل تک متغیره و چند متغیره مورد استفاده در این تحقیق اثر جنسیت و نسل داخل نوبت جوجه کشی بعنوان اثرات ثابت و اثرات ژنتیک افزایشی مرغان، محیط دائمی مادری و ژنتیک غیر مستقیم مادری بعنوان اثرات تصادفی مورد استفاده قرار گرفتند، لازم به ذکر است که برای صفت تولید تخم مرغ اثر کوواریت تعداد روزهای تخمگذاری به مدل اضافه شده و نیز اثر جنسیت فقط در صفت وزن بدن حائز اهمیت است. برای برآورد مولفه های واریانس از چهار مدل مختلف و جهت اعمال روش بیزی مبتنی بر تکنیک نمونه گیری گیبس از نرم افزار gibbs3f90استفاده گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که وراثت پذیری صفات مورد بررسی در این مرکز بجز صفات تعداد تخم مرغ و تراکم تخم گذاری بالا می باشد.

در این تحقیق اطلاعات سلامتی و تولیدی گله 1600 رأسی آذرنگین در طول سالهای 1384 تا 1388 و همچنین اطلاعات شجره ای این حیوانات مورد بررسی و آنالیز قرار گرفت. آنالیز های آماری توسط نرم افزار sas و آنالیزهای ژنتیکی با نرم افزار asreml صورت گرفت. اختلالات سلامتی اتساع و پیچ خوردگی سکوم، ورم پستان، اسهال، اتساع و جابجائی شیردان به راست، اتساع و جابجائی شیردان به چپ، اختلالات اندام های حرکتی و متریت در این مطالعه بررسی شده اند. تخمین های وراثت پذیری صفات بیماری با استفاده از مدل حیوانی تک متغیره صورت گرفته است. در مورد صفات تولیدی این تخمین ها یکبار با استفاده از مدل حیوانی و بار دیگر با یک مدل تکرارپذیری حیوانی انجام گرفته است. صفات تولیدی مورد بررسی در این تحقیق شامل تولید شیر 305 روزه، مقدار چربی، درصد چربی، مقدار پروتئین و درصد پروتئین شیر می باشند. نتایج آمار توصیفی نشان داد بیماری اتساع و پیچ خوردگی سکوم با نرخ وقوع 8/35 درصدی بالاترین نرخ وقوع را در میان سایر بیماری ها دارد. بیماری اسهال با 13/25درصد نرخ وقوع دومی است و بیماری متریت با 15/3 درصد دارای پایین ترین نرخ وقوع است. به منظور بررسی تأثیر تولید شیر به عنوان یک متغیر پیوسته و فاکتورهای دیگر بر روی فراوانی وقوع یک بیماری به عنوان یک متغیر پاسخ دو جمله ای از آنالیز رگرسیون لجستیک استفاده شده است. اثرات ثابت دیگر شامل نوبت زایش، سال گوساله زائی و فصل گوساله زائی است. نتایج آنالیز رگرسیون لجستیک نشان می دهد که تولید شیر 305 روزه با بیماری اسهال رابطه مثبت (20/0) وبا بیماری اتساع و جابجائی شیردان به چپ رابطه منفی دارد(20/0- ) اثر نوبت زایش فقط در مورد بیماری اتساع و پیچ خوردگی سکوم معنی دار و منفی شده است (32/0-). سال گوساله زائی با بیماری های اتساع و پیچ خوردگی سکوم (39/0)، اتساع وجابجائی شیردان به راست(62/0-) و اختلالات اندام های حرکتی (57/0-) رابطه معنی دار دارد. اثر فصل گوساله زائی فقط در بیماری اتساع و پیچ خوردگی سکوم معنی دار است(28/0). بررسی نتایج آنالیزهای تک صفته صفات بیماری و تولیدی نشان می دهند که بیماری اتساع و جابجائی شیردان به راست بالاترین وراثت پذیری(33/0) و بیماری متریت پایین ترین وراثت پذیری را در میان بیماری های بررسی شده دارد. نتایج مدل تکرارپذیری حیوانی بالاترین وراثت پذیری را برای مقدار پروتئین (25/0) و پائین ترین وراثت پذیری را برای درصد چربی (17/0) نشان می دهد. همچنین بالاترین تکرارپذیری مربوط به تولید شیر 305 روزه (40/0) و پائین ترین تکرارپذیری مربوط به درصد چربی (17/0) می باشد. بررسی نتایج هبستگی اسپیرمن میان ارزش اصلاحی دام های نر برای صفات بیماری و ارزش اصلاحی آنها برای صفات تولیدی نشان می دهد دام های نری که ارزش اصلاحی بالایی برای صفت تولید شیر دارند دارای ارزش اصلاحی نامطلوبی برای بیماری های اتساع و پیچ خوردگی سکوم و اتساع و جابجائی شیردان به چپ هستند. این همبستگی ها به ترتیب 245/0- و 169/0- تخمین زده شده اند. همچنین همبستگی مثبت میان ارزش اصلاحی دام های نر برای صفت تولید شیر و ارزش اصلاحی آنها برای بیماری های اسهال و اختلالات اندام های حرکتی نشان می دهد، گزینش دام های نر برای صفت تولید شیر بالا باعث مطلوب شدن ارزش اصلاحی آنها برای این بیماری ها نیز می شود. اهداف این تحقیق، بررسی عوامل محیطی و ژنتیکی موثر بر بیماری ها، تخمین وراثت پذیری صفات بیماری و تولیدی و محاسبه همبستگی میان ارزش اصلاحی دام های نر برای صفات بیماری و ارزش اصلاحی آنها برای صفات تولیدی می باشد.

جهت بررسی میزان تغییرات در خصوصیات کمی و کیفی اسپرم قوچ های دورگ در فصل غیر تولید مثلی در ‏مقایسه با فصل تولید مثلی، از 15 رأس قوچ متعلق به 4 ترکیب ژنتیکی بلوچی-مغانی، قزل-بلوچی، ‏آرخارمرینو-قزل و آرخارمرینو-مغانی استفاده شد. به تصادف به سه دسته ی 5 تایی تقسیم شدند و در فواصل ‏‏3 روزه و هر روز از 5 قوچ اسپرم گیری صورت گرفت. در ابتدا نیز تمام قوچ ها طی 3 هفته به اسپرم گیری ‏با واژن مصنوعی و سواری گرفتن از میش در حضور اپراتور عادت دهی شدند. اسپرم گیری از ابتدای پاییز ‏‏(نیمه ی دوم فصل تولید مثلی در این منطقه) شروع و تا پایان بهار ادامه پیدا کرد. نمونه ها بلافاصله بعد از ‏اسپرم گیری به آزمایشگاه منتقل شده و از نظر صفات کمی و کیفی ارزیابی شدند. حجم منی به وسیله ی لوله ‏اسپرم گیری مدرج با دقت 1/0 ‏ml‏ ثبت شد. غلظت اسپرم توسط لام توما تعیین شد و برای رقیق کردن ‏نمونه ی تازه از سیترات سدیم دی هیدراته 9/2% (1 به 200) استفاده شد. تحرک موجی اسپرم تحت ‏بزرگنمایی ×10 از 1 تا 5 نمره دهی شد. درصد تحرک پیشرونده اسپرم بعد از رقیق کردن نمونه ی تازه (1 به ‏‏200) با سیترات سدیم دی هیدراته 9/2% و به وسیله ی لام قطره ی معلق (‏c‏?37)‏‎ ‎و با عدسی × 40 چند ‏زمینه از لام بررسی شد(این روش برای اولین بار اجرا شده و سبب وضوح بیشتر اسپرماتوزوا ها زیر ‏میکروسکوپ می شود). برای ارزیابی درصداسپرماتوزوای زنده و مرده و درصد اسپرماتوزوای ناهنجار از رنگ آمیزی ائوزین استفاده شد و با عدسی × 40 ‏تعداد 300 اسپرماتوزوا برای درصد زنده و 200 اسپرماتوزوا برای درصد ناهنجاری شکل شمارش شد. نرخ ‏احیاء متیلن بلو (‏mbr-t‏) بر حسب مدت زمان (ثانیه) تغییر رنگ نمونه ی تازه بعد از ترکیب 1 به 1 منی ‏تازه و رنگ محاسبه گردید. ‏ph‏ نمونه ها به وسیله ی استریپ های ‏ph‏ متر کاغذی و نیز برای افزایش دقت با ‏استفاده از ‏ph‏ متر های دیجیتالی قلمی تعیین شد. داده ها نیز به وسیله ی رویه مختلط‎ ‎‏(‏mixed ‎procedure‏) نرم افزار ‏sas ‎‏ مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند.‏ ‏ اثر ترکیب ژنتیکی و ماه و اثر متقابل ماه×ترکیب ژنتیکی به عنوان اثرات ثابت و حیوان به عنوان اثر تصادفی ‏وارد مدل شدند. ویژگی های منی قوچ های دورگ مورد مطالعه در این تحقیق از یک تنوع فصلی در صفات و ‏کیفی برخوردار بودند. ماه اسپرم گیری اثر معنی داری بر روی تمام صفات کمی و کیفی اسپرم داشت ‏‏(01/0> ‏p‏) اما اثر ترکیب ژنتیکی بر روی هیچ یک از صفات به جز حجم انزال (05/0> ‏p‏) معنی دار نشد. ‏تفاوت های معنی دار (01/0> ‏p‏) در میان قوچ ها در داخل هر نژاد در مورد اکثر ویژگی های اسپرم مشاهده ‏شد. ضریب همبستگی بین اکثر صفات معنی دار شد به جز در مورد حجم انزال با ‏ph‏ منی که این ضریب ‏در هیچ سطحی معنی دار نشد. بهترین اسپرم ها در طول پاییز (اواسط فصل تولید مثلی) و ضعیف ترین آن ها ‏در فصل بهار (فصل غیر تولید مثلی) بدست آمد. با این حال این تغییرات و نوسانات آن قدری نبود که از قابل ‏استفاده بودن قوچ ها در سراسر سال جلوگیری کند.

گونه های مرغ به طور گسترده در سراسر جهان پخش شده و نقش آنها در جامعه عموماً به عنوان منبع مواد غذایی و یا برای سرگرمی است. مرغ بومی در کشورهای در حال توسعه یک منبع مفید برای شناسایی، ژن جدید در میتوکندری و ژنوم هسته ای فراهم می کند. توالی یابی ژنوم میتوکندری یکی از بهترین و رایج ترین روش ها برای طبقه بندی ژنتیکی جمعیت ها و گونه های نزدیک به هم، بررسی امکان اشتقاق گونه های مختلف از یک جد مشترک، مطالعه رابطه فیلوژنی هر موجود با سایر گونه ها و نژادها و دستیابی به راهکارهایی برای حفظ ذخایر ژنتیکی می باشد. بخش hvr1ازdna میتوکندری (mtdna) برای تعداد 20 فرد از مرغ بومی مازندران توالی یابی شد. توالی 455 نوکلئوتید اول برای تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار گرفت. شش هاپلوتیپ در نمونه ها شناخته شد. تجزیه و تحلیل فیلوژنتیک نشان داد که همه نمونه های مرغ بومی در یک زیر شاخه گروه بندی شدند. سپس توالی مازندرانی با سایر نژادهای دیگر از سراسر دنیا مقایسه شد. توالی های نژادهای دیگر از بانک ژن بدست آمد. نتایج نشان داد که این نژاد با نژادهای لگهورن سفید، پلیموتراک سفید، بومی مرند، نیوهمپشایر ونیز مرغ بومی آذربایجان نزدیکی بیشتری دارد. در نهایت توالی مازندرانی در بانک ژن ثبت شد. و این نژاد برای اولین بار به جهان معرفی شد

در این پژوهش مدیریت پرورش دو هفته اول جوجه گوشتی سویه راس در واحدهای پرورش جوجه گوشتی در شهرستان تبریز بررسی شد. الگوی مدیریت در30 واحد فعال با ظرفیت های متفاوت در شهرستان تبریز که اطلاعاتشان ازطریق پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده ای بدست آمد و با استانداردهای مدیریت دو هفته اول پرورش جوجه های گوشتی سویه راس 308 مقایسه شد. در پرسشنامه ها مشخصات مدیر واحدها و جوجه یکروزه، مدیریت سالن، مدیریت بهداشتی، مدیریت تغذیه ای و عملکرد واحدها با طراحی سوالاتی مورد استنتاج قرار گرفت. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که 73 درصد مدیران دارای تحصیلات دیپلم و پایین تر از آن، 83 درصد واحدها دارای مالکیت خصوصی و 14 درصد واحدها دارای تراکم در واحد سطح بیشتر از حد استاندارد سویه راس هستند. همچنین 43 درصد واحدها از دانخوری، 23 درصد واحدها از آبخوری، 21 درصد واحدها از تهویه کمتر از مقدار استاندارد استفاده می کنند. شرکت نکردن 36 درصد از مدیران در کلاسهای آموزشی، عدم مشورت 14 درصد مدیران با متخصصین دامپروری و انجام نشدن وزن کشی در واحدهای مورد مطالعه از دیگر عوامل موثر در پایین بودن بهره وری واحدهای مورد مطالعه در این تحقیق می باشند. نتایج همچنین نشان داد که رطوبت نسبی سالن در هفته اول 4/58 و در هفته دوم2/55 درصد ،حداقل و حداکثر تلفات 5/3 و 1/11 درصد و حداقل و حداکثر ضریب تبدیل در واحدها 99/1 و 4/2 درصد می باشد.

در این تحقیق اثرات هم خونی و فاکتورهای محیطی روی صفات تولیدی و وزن تولد گاوهای سرابی مورد مطالعه قرار گرفت. از داده های 1250 رأس گاو نژاد سرابی که طی سال های 1370 تا 1390 در مرکز پشتیبانی گاو بومی سرابی ثبت شده بود استفاده گردید. ضریب هم خونی در این گله بین 28/0 - 0 برآورد شد. میانگین ضریب هم خونی در کل جمعیت 0109/0 و در بین افراد هم خون 0574/0 برآورد گردید. 19% کل گله هم خون بودند. هم خونی به دو حالت متغیر گسسته (0f=، 0625/0 f >0، 125/0 f >625/0، f> 125/0) و پیوسته در داخل مدل قرار گرفت. زمانی که هم خونی به صورت یک متغیر گسسته و پیوسته در داخل مدل قرار گرفت تأثیر معنی داری روی تولید شیر، درصد چربی و پروتئین و وزن تولد داشت(01/0 >p). نتایج بدست آمده نشان داد سال-فصل زایش و شکم زایش هم به لحاظ آماری اثر معنی داری بر صفات تحت بررسی داشت (01/0 >p). ضرایب تابعیت در حالت در نظر گرفتن ضریب هم-خونی به صورت متغیر پیوسته به ازای افزایش یک درصد هم خونی به ترتیب 69/2- کیلوگرم، 59/1+% ، 18/1+% بدست آمد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

به منظور بررسی تغییرات ژنتیکی صفات تولیدی در گاوهای نژاد هلشتاین کشت و صنعت و دامپروری مغان، از رکوردهای جمع آوری شده تولید شیر طی سالهای 1366-77 و تولید چربی طی سالهای 1371-77 استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها و برآورد مولفه های واریانس و کوواریانس ، پارامترهای ژنتیکی و ارزش ژنتیکی گاوها با روش df-reml در سه مدل حیوانی تک صفتی، دو صفتی (با رکوردهای شیردهی اول) و تکرار رکورد (با رکودهای سه دوره اول شیردهی) انجام گردید. وراثت پذیری صفات تولیدی شیر و چربی با سه مدل فوق به ترتیب 0/254، 0/255، 0/245 و 0/25، 0/234، 0/204 و تکرارپذیری صفات فوق به ترتیب 0/501 و 0/361 برآورد گردید. همبستگی بین ارزش های اصلاحی پیش بینی شده از طریق سه مدل ذکر شده برای صفات تولیدی شیر و چربی به ترتیب بالاتر از مقادیر 0/859 و 0/805 می باشد. روند ژنتیکی صفات تولیدی از طریق رگرسیون میانگین ارزشهای اصلاحی یش بینی شده بر سال اولین زایش در گاوهای ماده و بر سال اولین زایش دختران در گاوهای نر وروند فنوتیپی از طریق رگرسیون میانگین ارزشهای فنوتیپی صفات مذکور بر سال اولین زایش گاوهای ماده بدست آمد. روند ژنتیکی در گاوهای نر برای تولید شیر طی سالهای 1369-77 و برای تولید چربی طی سالهای 1371-77 به ترتیب 2/22 و 0/179 کیلوگرم در سال و روند ژنتیکی و فنوتیپی در گاوهای ماده برای تولید شیر طی سالهای 1366-77 و برای تولید چربی طی سالهای 1371-77 به ترتیب 13/56، 44/23 و 0/0003 -، 2/23 کیلوگرم در سال برآورد گردید. بدلیل اینکه در طی مقاطع مختلف تغییرات ژنتیکی و فنوتیپی برای هر دو صفت ، در دو جهت صعودی و نزولی بوده، میزان تغییرات در کل دوره مقادیر اندکی را نشان می دهند.

بررسی سیتوژنتیکی بر روی 53 راس از گوسفندان قزل، مغانی و آرخارمرینوس که در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز پرورش داده می شدند. صورت گرفت . با استفاده از سرنگ های استریل و هپارینه خون محیطی از وریدوداج گرفته شد. 0/3 میلی لیتر از خون کامل در 7 میلی لیتر محیط کشت هام f12 که با 20 درصد سرم جنین گاوی (f.c.s) و آنتی بیوتیک های پنی سیلین و استرپتومایسین تکمیل شده بود کشت داده شد. فیتوهماگلوتنین (pha-m) به عنوان میتوژن مورد استفاده قرار گرفت . کشت ها در 37 درجه سلسیوس به مدت 69-72 ساعت در انکوباتور قرار داده شد. 1/3 ساعت قبل از برداشت ، کلشی سین (150 میکرولیتر برای هر کشت ) به منظور توقف میتوز افزوده شد. سوسپانسیون سلولی به مدت 15 دقیقه در محلول هیپوتونیک (0/075 مولار kcl) در انکوباتور قرار داده شد و 3-4 بار در فیکساتیوکارنوی تثبیت گردید. سوسپانسیون نهایی بر روی لام های سرد و مرطوب گسترش داده شد و در هوا خشک گردید. به منظور نواربندی gtg لام ها با 0/05 درصسد تریپسین تیمار داده شدند و با محلول 5 درصد گیمسا رنگ آمیزی گردیدند. گوسفندان قزل، مغانی و آرخارمرینوس دارای تعداد کرموزوم دی پلوئید 2n 54 و کاریوتیپی شامل سه جفت دو بازوی و کوچک و 23 جفت اکروسانتریک به عنوان کروموزومهای اتوزوم، یک کرموزوم x بزرگ اکروسانتریک و یک کرمزوم y دو بازوی و کوچک به عنوان کرموزومهای جنسی می باشند. نواربندی g امکان یافتن صحیح تمام زوجهای کرموزومی اکروسانتریک را فراهم نمود. سانترومر اکثر کرموزوم های انسان است . سانترومر کرموزوم دو بازویی y با نواربندی g رنگ گرفت .

به منظور بررسی اثر عوامل محیطی و برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات رشد، داده های وزن تولد 1163 بره، وزن از شیرگیری (3 ماهگی) و میانگین افزایش وزن روزانه قبل از شیرگیری 1092 بره، وزن 6 ماهگی 1051 بره، وزن 9 ماهگی 764 بره، وزن یکسالگی 589 بره و صفات پشم تولیدی برای وزن پشم بره گی داده های 419 بره و وزن پشم سالیانه در گوسفند بالغ داده های 823 بره متولد شده در ایستگاه مهدی آباد شهربابک در سالهای 1372 تا 1376 از طریق تجزیه واریانس - کوواریانس برای گروههای برادر- خواهری ناتنی مورد مطالعه قرار گرفت . اثرات جنس بره، نوع تولد، سال تولد، دوره زایش و سن خود حیوان( در مورد وزن پشم سالیانه) به عنوان اثرات ثابت و قوچ ها به عنوان عامل تصادفی بر روی صفات فوق الذکر در نظر گرفته شدند. اثر جنس بر روی کلیه صفات رشد کاملا" معنی دار بود. اثر نوع تولد بر روی وزن 9 ماهگی و وزن یکسالگی معنی دار بود. سال تولد اثر کاملا" معنی داری برکلیه صفات رشد نشان داد. دوره زایش بجز وزن از شیرگیری که تاثیرش برآن کمتر بود، سایر صفات رشد را بطور کاملا"معنی داری تحت تاثیر قرار داد. مقادیر همبستگی ژنتیکی بین کلیه صفات رشد مخصوصا"اوزان نزدیک به هم بسیار زیاد می باشد. مقادیر همبستگی فنوتیپی و محیطی بین صفات نیز نسبتا" بالا است که در این میان همبستگی محیطی وزن از شیرگیری و میانگین افزایش وزن روزانه قبل از شیرگیری از بقیه همبستگی های محیطی بیشتر می باشد.

مطالعه حاضر با توجه به استعداد خوب گوسفند ماکویی در تولید پشم، گوشت و شیر و نقش سرنوشت ساز آن در ایجاد اشتغال و تامین نیازمندیهای غالب مردم استان آذربایجان غربی به جهت اینکه بیشترین تعداد از جمعیت گوسفندی این استان به این نژاد اختصاص دارد به بررسی برخی از خصوصیات تولیدی و معیارهای ژنتیکی این نژاد پرداخته است .

تسلط بر مبانی آماری و ریاضی برای کار صحیح و دقیق با نرم افزارهای تخصصی و غیرتخصصی در اصلاح نژاد دام و طیور و نیز انجام نرم افزارهای جدید و تفسیر نتایج حاصله از آنها امری ضروری است . برای این منظور، مبانی فوق الذکر در روشهای آماری مورد استفاده در اصلاح نژاد، در دو گروه، شامل روشهای پیش بینی و برآورد اثرات تصادفی و ثابت و روشهای برآورد مولفه های واریانس و کوواریانس و سایر پارامترهای ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی مورد مطالعه قرار گرفت . در این راستا روشهای شاخص انتخاب (blp) محدود و محدود نشده، معادلات wls, ols و gls، بهترین پیش بینی و برآورد کننده نااریب خطی (blue, blup) و راههای متفاوت استخراج معادلات مدل مختلط، شامل روش استفاده از معیارهای آماری، روش جبر ماتریس و روش بیزی موردی بررسی قرار گرفته و اثباتهای لازم تجزیه و تحلیل شدند. از طرف دیگر اثباتهای مربوط به نحوه محاسبه واریانسها و کوواریانسها از طریق mme از جمله var (u) بررسی شد. در مورد روشهای برآورد مولفه های واریانس و کوواریانس نیز چگونگی بدست آوردن معادلات روشهای reml, ml بیزی، i-minque, minque, veil و ارتباط آنها با همدیگر تشریح گردید. این بررسیها نشان می دهد که روشهای reml, ml در واقع نوع خاصی (نوع طبقه ای یا آشیانه ای) از برآورد بیزی هستند. همچنین روشهای محاسباتی برای بدست آوردن این نوع برآورد کننده ها شامل الگوریتم های e.m، نیوتن-رافسن، حداکثر شیب صعودی و بدون مشتق گیر یا d.f که در ارتباط با بهینه سازی غیرخطی می باشند، توضیح داده شد. پس از تجزیه و تحلیل مبانی نظری و اثبات های مورد نیاز در نهایت با توجه به نرم افزارهای موجود و محدودیتهای آنها، با استفاده از تعدادی از روشهای فوق الذکر و با کمک نرم افزارهای harvey, sas, dfreml پارامترهای ژنتیکی برآورد شدند. این پارامترها شامل مولفه های واریانس و کوواریانس ، وراثت پذری و همبستگی ژنتیکی برای صفات وزن بدن تا 16 هفتگی بصورت هفتگی و ارزش ارثی (blup) یک متغیره و چند متغیره برای بوقلمونهای بومی مورد نظر در چهار گروه رنگی بودند. در اکثر صفات مورد مطالعه اثر گروه رنگی معنی دار نبود، در حالی که اثرات جنسیت و نوبت جوجه کشی تقریبا در اکثر صفات معنی دار بود. روشهای mivque و سوم هندرسون برآوردهای منفی برای مولفه های مربوط به بعضی از صفات وزن بدن بوقلمونها ایجاد نمودند در صورتی که روش های reml و ml هیچ گونه برآورد منفی نداشتند، مولفه های واریانس اشتباه برآورد شده توسط روش ml برای کلیه صفات وزن بدن پایین تر از مولفه های واریانس اشتباه برآورد شده توسط روش reml بود. بنابراین وراثت پذیریهای بدست آمده توسط این روشها با همدیگر تفاوت داشتند. پس با توجه به بهتر بودن روش reml نسبت به سایر روشها، با استفاده از الگوریتم های مناسب از جمله d.f، وراثت پذیری کلیه صفات برآورد گردید. بطور مثال وراثت پذیری صفت وزن بدن در 16 هفتگی برابر با 0./41+-0/12 تخمین زده شد.

دراین تحقیق 45 راس از بزهای نژاد رائینی ، بومی و آمیخته های آنها مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که بز نژاد رائینی ، بومی و آمیخته های آنها دارای عدد کروموزومی ‏‎2n=60‎‏ می باشند. تمام کروموزومها از نوع آکروسنتریک می باشند.

به منظور بررسی تاثیرتراکم انرژی قابل متابولیسم و پروتئین خام بر عملکرد و صفات لاشه بره های نر قزل آزمایشی با جیره های غذایی حاوی دو سطح پروتئین خام 5/12 و 5/13 درصد و دو سطح 5/2 و 7/2 مگاکالری انرژی قابل متابولیسم در هر کیلوگرم ماده خشک به روش فاکتوریل 2*2 در قالب طرح کاملا تصادفی بمدت 12 هفته انجام شد. مواد کنسانتره ای و علوفه با یکدیگر مخلوط و در دو نوبت در شبانه روز به تغذیه بره ها رسید. آب و نمک نیز بصورت آزاد در اختیار بره ها قرار گرفت. هر 21 روز یکبار، افزایش وزن بدن، ماده خشک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی تعیین گردید. در پایان آزمایش سه راس بره از هر واحد آزمایشی که به میانگین وزن آن گروه نزدیک بود، پس از 24 ساعت گرسنگی جهت تعیین صفات لاشه کشتار گردیدند. داده های جمع آوری شده توسط برنامه ‏‎sas‎‏ موردتجزیه آماری قرار گرفت. اثر انرژی جیره بر اضافه وزن روزانه و ماده خشک مصرفی معنی دار بود. ولی اثر آن بر ضریب تبدیل غذایی معنی دار نبود ‏‎. با افزایش انرژی قابل متابولیسم از 5/2 به 7/2 مگاکالری اضافه وزن روزانه ماده خشک مصرفی به ترتیب از 170/0 و 12/1 به 199/0 و 29/1 کیلوگرم افزایش یافت ‏‎‎‏. سطح پروتئین جیره اثر معنی داری بر اضافه وزن روزانه، ماده خشک مصرفی نشان داد ‏‎‎‏. بطوریکه در جیره های حاوی 5/13 درصد اضافه وزن روزانه و ماده خشک مصرفی در کل دوره آزمایش به ترتیب از 168/0 . 15/1 به 202/0 و 36/1 کیلوگرم افزایش یافت ‏‎. اثر متقابل انرژی و پروتئین بر اضافه وزن روزانه و ماده خشک مصرفی معنی دار بوده ‎‏، ولی اثر آن بر ضریب تبدیل غذایی معنی دار نبود ‏‎. میزان اضافه وزن روزانه و ماده خشک مصرفی در کل دوره ازمایش در جیره های حاوی 7/2 مگاکالری و 5/12 درصد پروتئین بود (207/0 و 41/1 در مقابل 147/0 و 06/1 کیلوگرم)، اثر افزایش سطح انرژی جیره سبب شد تا وزن لاشه گرم، بازده لاشه گرم، وزن دنبه وزن گوشت لخم، وزن گردن و وزن ران بطور معنی داری افزایش یابد‎‏. با افزایش سطح انرژی از 5/2 به 7/2 مگاکالری میزان صفات نامبرده به ترتیب از 36/21 کیلوگرم، 5/46 درصد، 89/9، 28/1 و 2/5 کیلوگرم به 46/23 کیلوگرم، 93/50 درصد، 8/4، 05/11، 57/1 و 2/6 کیلوگرم افزایش یافت. سایر صفات لاشه تحت تاثیر سطح انرژی واقع نشد. اثر پروتئین بر کلیه صفات لاشه به استثنای وزن لاشه گرم، وزن چربی حفره شکمی و وزن استخوان معنی دار نبود.

به منظور تعیین قابلیت هضم سیلاژ ذرت و دانه گاو دانه در خوراک های حاوی مقادیر متفاوت یونجه به روش آزمایش روی موجود زنده ‏‎(in vivo)‎‏ و آزمایشگاهی ‏‎(in vitro)‎‏ آزمایشی با 16 راس گوسفند نژاد قزل نر، بالغ و اخته انجام گردید در این مطالعه قابلیت هضم از طریق روش اختلاف و معادلات تابعیت تعیین شد و ضریب همبستگی بین روش آزمایش روی موجود زنده و روش آزمایشگاهی محاسبه گردید. ترکیب شیمیایی یونجه، سیلاژ ذرت و دانه گاودانه اندازه گیری شد، مقدار پروتئین خام، دیواره سلولی و کل مواد مغذی قابل هضم یونجه مورد استفاده در آزمایش تعیین قابلیت هضم سیلاژ ذرت به ترتیب 2/164، 7/466 و 9/574 گرم در کیلوگرم و در یونجه مورد استفاده در آزمایش تعیین قابلیت هضم دانه گاودانه به ترتیب 3/150، 6/494 و 9/580 گرم در کیلوگرم، در سیلاژ ذرت 70، 6/571 و 6/735 گرم در کیلوگرم و در دانه گاودانه 9/226، 291 و 7/866 گرم در کیلوگرم بود. در آزمایش تعیین قابلیت هضم سیلاژ ذرت 4 تیمار به ترتیب شامل صفر، 25، 50 و 75 درصد سیلاژ ذرت به همراه جیره پایه یونجه مورد استفاده قرار گرفت. دو روش ‏‎in vivo‎‏ قابلیت هضم کلیه مواد مغذی به استثنا پروتئین خام و مقدار کل مواد مغذی قابل هضم ‏‎(tdn)‎‏ با افزایش نسبت سیلاژ ذرت از صفر به 75 درصد به طور معنی داری افزایش یافت (01/0 <‏‎p‎‏ ) هر چند که تفاوت معنی داری بین جیره های حاوی 50 و 75 درصد سیلاژ ذرت مشاهده نشد. رابطه بین سیلاژ ذرت و قابلیت هضم مواد مغذی از تابع درجه دوم تبعیت کرد. به طوری که ضریب تبیین در تمامی موارد بیش از 90 درصد برآورد گردید. در روش ‏‎in vitro‎‏ نیز قابلیت هضم ماده خشک با افزایش نسبت سیلاژ ذرت از صفر به 100 درصد به طور معنی داری افزایش یافت (01/0 >‏‎p‎‏ ) ولی تفاوت معنی داری بین تیمارهای حاوی 75 و 100 درصد سیلاژ ذرت مشاهده نشد. در آزمایش تعیین قابلیت هضم دانه گاودانه 4 تیمار به ترتیب شامل صفر، 25، 50 و 75 درصد دانه گاودانه به همراه جیره پایه یونجه مورد استفاده قرار گرفت. در روش ‏‎in vivo‎‏ ، قابلیت هضم کلیه مواد مغذی در جیره به استثنا الیاف خام و دیواره سلولی منهای همی سلولز ‏‎(adf)‎‏ با افزایش نسبت دانه گاودانه در جیره بطور معنی داری افزایش یافت (01/0 >‏‎p‎‏ ) ولی تفاوت معنی داری بین قابلیت هضم پروتئین خام در خوراکهای حاوی 50 و 75 درصد دانه گاودانه مشاهده نشد (05/0 >‏‎p‎‏ ).

هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر سطوح مختلف کاه غنی شده با آهک بر عملکرد بره های نر بود. بدین منظور از 16 راس بره نر نژاد قزل با وزن اولیه ای در حدود 45/2+-36/33 کیلوگرم در کی طرح بلوکهای کامل تصادفی استفاده شد. برای تهیه کاه غنی شده، به ازای هر کیلوگرم ماده خشک کاه، 30/1 لیتر محلول حاوی 96 گرم آهک به آن اضافه شده و بخوبی با آن مخلوط شد، بطوریکه رطوبت نهایی محصول به 55% افزایش یافت. کاه غنی شده پس از سه هفته نگهداری در دمای معمولی، در چهار سطح: صفر، 7، 14 و 21 درصد (براساس ماده خشک) برای تغذیه بره ها مورد استفاده قرار گرفت. جیره ها دو بار در روز و به شکل جیره های کاملا مخلوط ب هتغدیه بره ها رسید. پس از طی 12 هفته دوره پروار، دو بره از هر تیمار برای بررسی صفات پروار، ذبح شدند. میانگین اضافه وزن روزانه در بره هایی که با 14 درصد کاه غنی شده تغذیه شده بودند (45/218 گرم) نسبت به سایر سطوح کاه غنی شده بطور منی داری بیشتر بود (به ترتیب نسبت به 0، 7 و 21% کاه غنی شده: 13/171، 61/172 و 01/148 گر). وزن نهایی این بره ها نیز 35/52 کیلوگرم بوده که بطور معنی داری ‏‎(p<0/05)‎‏ بیشتر از وزن نهایی بره های تغذیه شده با 0، 7 و 21% (5/48، 5/48 و 48 کیلوگرم) کاه غنی شده بود.مصرف ماده خشک، ضریب تبدیل غذائی و میزان گشوت لخم بطور معنی دار تحت تثایر جیره های غذائی قرار نگرفت با این وجود مقادیر انها در بره های تغذیه شده با 14 درصد کاه غنی شده (به ترتیب 5/97 گرم بر وزن متبولیکی، 51/7 و 32/14 کیلوگرم)، در مقایسه با 0 درصد (73/91 گرم بر وزن متابولیکی، 72/8 و 08/14 کیلوگرم) اندکی بهبود یافت. استفاده از جیره های حاوی 21 درصد کاه غنی شده عملکرد و صفات لاشه را در این بره ها بطور معنی داری کاهش داد ‏‎(p<0/05)‎‏.

اهداف زیر برای انجام این رساله مطرح گردیده است: 1-برآورد حقیقی عملکرد صفات مختلف رشد در گوسفند نژاد لری.2-بررسی عوامل محیطی و ژنتیکی موثر بر صفات رشد در گوسفند نژاد لری.3-برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات رشد و تعیین همبستگی های ژنتیکی بین اجزا مختلف صفات مورد مطالعه .