ا امروزه، استفاده از نظریه های فلسف? زبان و زبان شناسی در تحلیل آثار ادبی، هم می تواند دیدی نو پیش روی خوانند? متن قرار دهد تا با نگاهی تازه به سمت متون ادبی برود و هم می تواند ظرایف و دقایق هنری ادبای گذشته را آشکار سازد. این پایان نامه، با چنین رویکردی به سراغ نظری? زبانی کنش های گفتاری رفته و آن را بر روی قصاید یکی از تأثیرگذارترین شاعران فارسی زبان، یعنی خاقانی شروانی پیاده کرده است. در این رساله نخست، می کوشیم با اشاره به خاستگاه، نحو? پیدایش و سیر تکوینی تئوری کنش های گفتاری در غرب، مبانی و الگوهای این نظریه را توضیح دهیم؛ مبانی و الگوهایی که پشتوانه نظری این پایان نامه را تشکیل خواهد داد. سپس، به این سوال پرداخته شود که «آیا در بلاغت قدیم و نظریه های بلاغیون گذشته ما، شبیه چنین نظریه ای یا شبیه چنین بحثی مطرح بوده است؟» و در آخر، به تجزیه و تحلیل آماری تعدادی از بافت های گوناگون قصاید خاقانی با استفاده از نظری? کنش های گفتاری پرداخته می شود تا نشان داده شود که چگونه آثار ادبی گذشت? ادب فارسی به دلیل آشنایی شاعران و نویسندگان گذشته با فنون بلاغت ادبی، استعداد بررسی با نظریات امروزی را داراست. تحقیق حاضر نشان می دهد که خاقانی در بافت های گوناگون از کارکردهای معنایی – منظوری مختلف، برای عرضه مفاهیم و اقناع مخاطب خود، استفاده می کند. به عنوان نمونه، از مجموع 514 جمله پرسشی، تعجّب و حیرت شاعر از امور، 18/5 درصد از جملات پرسشی را شامل می شود که در قالب 22 قصیده، بیشتر در موضوع مدح (14 مورد) و مرثیه (3 قصیده)، به کار رفته است.

چکیده ندارد.