نام پژوهشگر: زهرا حسین نژاد
زهرا حسین نژاد محمد علی رجبی
این رساله، با هدف بررسی ویژگی های مشترک بین آثار نگارگری ایرانی و نقاشی کودکان ارائه گردیده وسعی بر پاسخگویی به پرسش های مهمی درباره وجود و یا عدم وجود هماهنگی مشترک میان آثار نگارگری و نقاشی کودکان، از نظر ویژگی های تجسمی و بصری و همچنین در صورت وجود اشتراکات، ذکر دلایل بروز آن است. با توجه به اینکه نقاشیکودکانازنظر مولفه های بصری،سادهبودهوازنظربیان تجسمیدارایممیزاتوویژگیهاییاستکهدرنگارگریایرانی همدیدهمی شود، لذا فرضیه اصلی این تحقیق وجود این مشترکات بین دو گروه نقاشی کودکان و نگارگری ایرانی است. به منظور بررسی فرضیه مذکور دو گروه از اطلاعات و تصاویر مورد بررسی قرار می گیرند. گروه اول شامل آثار نگارگری ایرانی بوده که محقق این تصاویر را از آثار شاخص دوره های تیموری و صفوی انتخاب کرده وگروه دوم مجموعه نقاشی های کودکان بوده که محقق آنها را از چندین منبع از جمله جشنواره ها، کلاس های آموزشی و مجموعه های شخصی از بین کودکان 4 تا 8 سال ایرانی برگزیده است. به صورت کلی 100 نمونه آثار نگارگری و1000 نقاشی کودکان بعنوان جامعه آماری تعیین و درنهایت 50 اثر از هر یک از دومجموعه یاد شده به روش نمونه گیری انتخابی بعنوان نمونه های مطالعاتی در نظر گرفته شدند. در ضمن چندین اثر دیگر نیز به پیشنهاد صاحب نظران در این زمینه به اطلاعات مذکور اضافه گردید.با توجه به اینکه نقاشی های مرتبط با گروه دوم حالت پس رویدادی داشته و در زمان تحقیق تولید نشده اند، لذا شیوه جمع آوری اطلاعات در گروه میدانی قرار نگرفته و داده های تحقیق حاضر به روش کتابخانه ای جمع آوری و بررسی نمونه های مطالعاتی به شیوه هم نتیجه گی با بکار کیری روش های توصیفی و تحلیل های خاص بصری انجام گرفته است. این روش ها مشتمل بر پردازش تصاویر، تحلیل تصاویر و تحلیل فراوانی می باشند.بطورکلی نتایج بدست آمده، فرضیه یادشده را مورد تأیید قرارداده و نشان داده اند که ویژگی های مشترکی میان آثار نگارگری ایرانی و نقاشی کودکان از قبیل طراحی، رنگ، دوری ازعمق نمایی علمی، ترکیب بندی عناصر و روایتگری وجود دارد. لازم به ذکر است سه ویژگی اول بعنوان برجسته ترین عناصرمشترک قابل طرح بوده و این نتایج براساس دلایل مختلفی همچون خیال مشترک و فطرت انسانی قابل تعبیر می باشد.
پریسا قاسمی نادر امیری
چکیده پژوهش حاضر، به منظور تحلیل ساختار روایتی تصویرسازی کتاب های کودک دهه هشتاد ایران و با هدف مطالعه و بررسی ساختار روایت ها، با کاربرد نشانه شناسی و رویکرد «رولان بارت» به تحلیل تصاویر نمونه های مطالعاتی پرداخته است؛ تا بتوان ترکیب عناصر ساختار روایتی تصاویر قصه ها و مکانیسم بازنمایی تصویر کودک در ساختار روایتی تصاویر اسناد مورد مطالعه را بررسی کرده و در نهایت قرائت ترجیحی مسلط در تصاویر مورد مطالعه و چگونگی اعمال آن را داوری کند. از اینرو کتاب های منثور دو گروه سنی (الف و ب)، تألیف نویسندگان ایرانی برگزیده شد و از میان سی کتاب جامعه ی مورد مطالعه، پنج کتاب از انتشارات مختلف انتخاب گردید و از هر کتاب ده تصویر به شیوه تحلیلی ـ توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از آنجاکه ترکیب ساختار و مضامین تصاویر و داستان ها در ارتباط با یکدیگرند و در پیوند با زمینه اجتماعی مولف و تصویرساز و برداشتی است که آنها از کودک و دوران کودکی دارند، باعث می شود چنین قرائتی را از کودک و دوران کودکی بازتولید کنند. از اینرو نتایج حاصل از انجام تحقیق حاضر اذعان می دارد که کودک بازنمایی شده در تصاویر به طور معمول نمی تواند به شکلی خلاقانه و مستقل در فرآیند ساخت معنا شرکت جوید. تصویرساز و مولف به شکل ناخودآگاه، به طور معمول قرائت مسلطی را که در بستر فرهنگ جامعه از «کودک» و«دوران کودکی» وجود دارد، در ضمن کلیشه ها و رمزگان فرهنگی و ایدئولوژی مسلط به متن یا تصویر تحمیل می کنند. همچنین تصاویر و متون ویژه کودکان در نشان دادن نشانه ها با یکدیگر هم خوانی دارند و معمولاً سعی می کنند قرائت ها و خوانش های خوانندگان را محدود کرده و یکدیگر را حمایت نمایند. واژگان کلیدی: بازنمایی، تحلیل ساختار روایت، تصویرسازی، دوران کودکی، قرائت ترجیحی، کتاب کودک
زهرا اسلامی ورنامخواستی زهرا حسین نژاد
چکیده رساله ی حاضر به منظور «نشانه شناسی نقوش سنتی در پوسترهای دهه ی هشتاد ایران» برآن است تا با توجه بر اهمیت نقش عناصر تزئینی و سنتی در حفظ ارزش های ایرانی - اسلامی و با هدف واکاوی شیوه های ارزش گذاری بر آثار، تداوم و جایگاه آن را از رهگذر نشانه شناسی بیابد. از اینرو گردآوری داده های اولیه تحقیق، به روش کتابخانه ای بوده و نمونه های مطالعاتی براساس چارچوب نظری «نشانه شناسی لایه ای» به روش توصیفی- تحلیلی که روشی است کیفی،مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.انتخاب نمونه های مطالعاتی از سال(1380 تا آخر 1390)، به ازای هر 5 سال شامل دویست پوستر بوده که به صورت تصادفی، از هر بخش دو پوستر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج آن به کل دوره ی مورد نظر تعمیم داده شده است. به طور کلی نتایج حاصل از انجام رساله اذعان می دارد که پوسترهای دهه هشتاد، از یک سو به مثابه ی سندی فرهنگی باعث ارتقا و نیز ابتذال سطح سلیقه فرهنگی برای انتقال هویت ایرانی- اسلامی هستند و استفاده خردمندانه (مستقیم یا غیر مستقیم) از نقوش سنتی، علاوه بر بار نمادین، بخشی از عناصر تزئینی محسوب می شوند که جهانیان را به فرهنگ و هویت ایرانی- اسلامی خویش ارجاع می دهند واز سویی دیگر، به مددکیفیت زیبایی شناختی، ظرفیت، استعداد و قابلیت عناصر و نقوش سنتی، پیشرو و هماهنگ با گرافیک امروز گام بر می دارند. از این رو به نظر می رسد طراح و گرافیک معاصر توانسته است با شناخت ساختار نقوش و نیز تغییرکارکرد نشانه، بار معنایی موردنظر را با طبعی مدرن ،در پوستر دگرگون سازد. همچنین ارزش تزئین و نمادین عناصر سنتی آن را به یک شیوه ی متفاوت در طراحی پوستر توسعه بخشد. واژگان کلیدی: نشانه، نشانه شناسی لایه ای، نقوش سنتی، پوستر.
مریم نوخیزآذر زهرا حسین نژاد
باتوجه به نقش بسته بندی و تأثیر طراحی گرافیک درایجاد ارتباط میان تولید کننده و خریدار به قصد پیام رسانی، بررسی و تحلیل این مقوله از منظر نشانه شناسی ضروری می نماید. از سویی دیگر، آن جایی که صحبت از پیام و ارتباط می شود، وارد حوزه ی نشانه شناسی شده ایم. از اینرو، تحقیق حاضر با هدف تحلیل شاخصه های طراحی گرافیک بسته بندی محصولات لبنی دهه هشتاد (1390-1380) ایران از منظر نشانه شناسی تصاویر پیام رسان، با تکیه بر رویکرد «مارتین ژولی»،در بخش نظری به روش کتابخانه ای و با استفاده از ابزارهایی همچون فیش های کتابخانه ای، اسکن تصاویر و سایت های اینترنتی صورت گرفته و جمع آوری تصاویر به شیوه عکاسی میدانی، انجام گرفته است. براساس جامعه آماری که 1500نمونه محصول لبنی درنظرگرفته شده ، 15نمونه از 15شرکت تولیدی مختلف در 5 دسته عمده این محصولات (شیر، خامه، پنیر، دوغ، ماست) و در هر بخش 3 نمونه به شیوه توصیفی- تحلیلی بررسی شده اند و نمونه ها با در نظر گرفتن طراحی گرافیک قابل قبول به گونه ای که از حیث تنوع نیز قابل تعمیم به سایر محصولات باشند، به روش غربال گیری انتخاب شده اند. این تحقیق نشان می دهد که روش «مارتین ژولی» در تحلیل تصاویر پیام رسان، در زمینه طراحی گرافیک بسته بندی (به طور موردی محصولات لبنی)، قابل انطباق و بررسی است؛ از طرفی نتیجه این تحلیل ها بیانگر آن است که شاخصه های طراحی گرافیک در این محصولات، بیشتر از آن که در خدمت پیام های تجسمی(منظور عناصر و تمهیدات تجسمی نظیر ترکیب بندی، کادر، کادراژ، بافت، نور، رنگ و .. است.) باشند در خدمت پیام های شمایلی ( منظور عناصرشمایل گونه نظیر تصاویر می باشد.)و زبانی می باشند، در حالی که شناخت و توجه صحیح به این شاخصه ها از منظر نشانه شناسی، می تواند باعث اقتدار، محتوای بیشتر و در نتیجه استفاده ی بهینه از این تمهیدات و عناصر بصری برای انتقال پیام در محصولات شوند. واژگان کلیدی: طراحی گرافیک، بسته بندی، نشانه شناسی ، محصولات لبنی، شاخصه های گرافیکی
مهدی محلوجی زهرا حسین نژاد
از آنجایی که، کاربرد علایم و نمادهای بصری در نقاشی کودکان و چگونگی رنگ¬آمیزی آنان، از مهم¬ترین موضوعاتی است که این امکان را به مربیان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت و روانشناسان می¬دهد که با استفاده از این زبان خاص بتوانند به استعدادها و علایق خاص کودک پی برده و مسیر آموزش هنر نقاشی در کودکان و ایجاد محیط¬های مناسب آموزشی در راستای ارتقاء سطح بروز خلاقیت در کودکان را فراهم آورند. لذا در پژوهش حاضر به این مهم پرداخته می¬شود. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه¬ای حقیقی و مجازی بوده و همچنین نمونه¬های مطالعاتی مشتمل بر 50 نقاشی کودک 3 تا 7 سال دختر و پسر به شیوه¬ی میدانی از مهد کودک¬های تهران، جمع¬آوری شده است که با روش تحقیق توصیفی به چگونگی استفاده¬ی آنان از رنگ در نقاشی¬هایشان پرداخته شده است. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان می¬دهندکه کودکان از سنین 3 سالگی شروع به شناخت رنگ و عناصر بصری و استفاده از آن¬ها در نقاشی¬هایشان می¬کنند و تا سن 7 سالگی که شناخت آنان تکامل می¬یابد، همچنین نتایج نشان می¬دهد که، نقاشی¬های کودکان و علایم و نمادهای بصری که مورد استفاده آن در نقاشی قرار می¬گیرد، در همه نقاط جهان شبیه یکدیگر است. از سویی کودکان عناصر بصری در هنر را به عنوان وسیله¬ای برای بیان عواطف و احساسات خود بر می¬گزیند. بنابراین کاربرد علائم و نمادهای بصری در نقاشی کودکان را باید برحسب شخص خود او، اندیشه و تصوری که از زیبایی دارد ارزیابی نمود.
نوشین پاینده زهرا حسین نژاد
نشانه شناسی دانشی است که در قرن بیستم بر پایه نظریات زبان شناسی فردینان دو سوسور و چارلز ساندرس پیرس شکل گرفت. از دهه ی 1950 به این سو نشانه شناسی همچون روش پژوهش، به ویژه در دو قلمرو شناخت دلالت ها و ادراک ساز و کار ارتباط ها به کار رفته است. رولان بارت، نظریه پرداز فرانسوی نشانه شناسی را جهت تحلیل پدیده های فرهنگی مورد توجه قرار داد و با تمایز بین دلالت صریح و دلالت ضمنی، به عنوان لایه های مختلف معنایی یک عکس، در تحلیل تصاویر تبلیغاتی این مفاهیم را به کار گرفت. از ابتدای قرن بیستم عکاسی مد نقش انکار ناپذیری در مطرح کردن برندهای مختلف پوشاک و کار طراحان لباس داشته است. در این پژوهش با تحلیل موردی عکس های مد ریچارد اودون، از اثرگذارترین عکاسان مد تاریخ عکاسی، سعی در یافتن دلالت های مستتر در این عکس ها و نحوه اثرگذاری آن بر مخاطبان بر اساس فرآیندهای شش گانه ای که بارت در ساختن معنای عکس و ایجاد دلالت های صریح و ضمنی معرفی می کند، گردیده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشانگر آن است که ریچارد اودون با وارد کردن داستان ها و دلالت های ضمنی در عکس های مد، روح دوران جامعه پس از جنگ را به نمایش گذاشته و مفاهیم فرهنگی و اجتماعی جدیدی را برای مخاطبان خلق کرده است.
زهره بصری بوشهری زهرا حسین نژاد
این رساله با عنوان «مطالعه تحلیلی –تطبیقی زیبایی شناسی نقش گل و مرغ در منسوجات دوره صفوی» به بررسی ترکیب بندی نقش گل و مرغ در دوران صفوی براساس تئوری زیبایی شناسی ارسطو می پردازد. هدف اصلی پژوهش تجزیه و تحلیل نقوش گل و مرغ منسوجات دوره صفوی از نظر اندازه و نسبت طلایی است. روش انجام تحقـیق حاضر، کتابخانه ای اسنادی و از نوع کیفی می باشد و چارچوب نظری این پژوهش با توجه به نظریه زیباشناسی ارسطو در بحث اندازه و نسبت هاست که زیبایی را به اندازه و نظم وابسته می داند. جامعه آماری و مرجع اصلی تهیه تصاویر، بخش منسوجات دوره صفوی موزه متروپولیـتن است و تعـداد نمونه ها ده مـورد است و کلیه آثار منقوش به گل و مرغ می باشند. روش تجزیه و تحلیل نمونه های انتخابی توصیفی- تحلـیلی است. نتیـجه بدست آمده از این پژوهش نشان داده است که هنرمندان دوران مختلف علی الخصوص دوره صفـوی با کادرهای طلایی آشنایی داشته اند و جای نقاط طلایی و خطوط رهنمونگر را بخوبی می شناختـند. و به همیـن دلیل ترکیب های بی عیب و نقصی در آثار بجا مانده از این دوره قابل مشاهده است.
اکرم محمدحسینی اکبری زهرا حسین نژاد
مد به عنوان پدیده ای اجتماعی مختص جامعه و فرهنگ خاصی نیست و جامعه بانوان شاغل فرهنگی در پیروی از این پدیده مستثنا از دیگر اقشار جامعه نیستند، همچنین به دلیل اینکه میزان آشنایی شاغلین فرهنگی با مقولات مد و پوشش نقش اساسی در اصلاح نحوه پوشش آنان ایفا می نماید؛ نگارنده در پژوهش حاضر سعی دارد با تعریف این دو حوزه به نوعی اقدام به آگاهی بخشی و افزایش شناخت معلمان در این زمینه نماید. از این رو، هدف این پژوهش، شناخت تعامل بین مد و پوشش بانوان شاغل فرهنگی بوده و قصد دارد تا تحلیل و برآیند ی از الگوهای مناسب پوشاک شاغلین فرهنگی فراهم نماید و در ادامه راهکارهای مناسبی برای تعامل بهتر مد و پوشاک بانوان شاغل فرهنگی ارائه نماید.
مریم امینی زهرا حسین نژاد
هدف این پژوهش نشانه شناسی رنگ و پوشاک در اشعار شاهنامه و رمزگشایی آن است واینکه انها، به چه چیزهایی دلالت دارند. اهمیت و انگیز? این تحقیق دادن ارزش واعتبار بیشتر به طراحی لباسهای موجود در ایران است که با نگاهی به رنگها و پوشاک در شاهنامه در بخش نظری، در نظر دارد تا در بخش عملی برای پوشاک ایران طرحی ارائه دهد بسیار آگاهانه ،اصیل و پر محتوا .روش تحقیق حاضر به شیو? کتابخانه ای حقیقی ومجازی وبا ابزارهایی همچون سایتهای معتبر علمی و فیشهای کتابخانه ای صورت گرفته است. جامع? آماری اشعار شاهنامه و نمون? مطالعاتی، هفت خوان رستم است.روش تجزیه و تحلیل داده ها بر پای? چارچوب نظری تحقیق « نظریات فردیناندو سوسور» ،توصیفی- تحلیلیست. بطور کلی نتایج حاصل از انجام تحقیق حاضر ، اذعان میدارد که پوشاک این کشور، آن طرح و رنگی را می طلبد که گویای ملیّت و تمدن غنی و حاوی نشانه های عمیق فرهنگی اش باشد و هویت بخش،
فهیمه عبدالهی نجات زهرا حسین نژاد
با توجه به جهت گیری نظریه های اجتماعی در دوران اخیر که به سمت پذیرش اهمیت فزاینده سبک زندگی(حوزه مصرف) در شکل دادن به هویت شخصی و اجتماعی است،این موضوع در دهه های اخیر به عنوان موضوعی مهم برای نظریه و پژوهش اجتماعی مطرح شده است. ازینرو در تحقیق حاضر به مطالعه و شناخت مفهوم سبک زندگی و هویت اجتماعی و تائیر آنها بر نوع انتخاب و مصرف کالاهای خواب و نیز استخراج معیارهایی برای نوع انتخاب مصرف کنندگاناین محصولات با طرح ها و نقوش غیر ایرانی بر روی منسوجات و کالاهای خواب ایرانی و توجه به ذائقه و هویت ملی (ایرانی) با رویکردی بر نظریه های پی یر بوردیو پرداخته و بررسی شده است. به طور کلی نتایج تحقیق اذعان می دارد که در حقیقت مصرف را ذائقه یا سلیقه جهت می دهد و با جهت گیری مصرف، سبک های زندگی متفاوت شکل می گیرند.پس پی بردن به نوع انتخاب های سبک زندگی اشخاص این امکان را می دهدکه بتوان به تنوع و نوع مصرف و انتخاب کالاهای خواب یک گروه اجتماعی نیز آگاهی پیدا کرد.
زهرا حسین نژاد مرتضی افشاری
چکیده ندارد.