نام پژوهشگر: علی رضا بی نیاز
خلیل الله طاهری محمدتقی کرمی
مشارکت سیاسی از مباحث شایع در سطح بین المللی است که در دهه های اخیر از اهمیت بیشتری برخوردار گردیده است. طرح جوانب نوظهور، تأمل و تعمق بیشتری را از سوی عالمان دینی می طلبد، تا پاسخ مناسبی فراهم آورند. در این راستا، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، موضوع مشارکت سیاسی زنان را بر اساس آموزه ها و مبانی اسلام مورد بررسی قرار داده است. امروزه مشارکت سیاسی به عنوان ملاکی برای ارزش گذاری جوامع، مورد توجه بوده، و کارشناسان مسایل اجتماعی رسیدن به تعالی اجتماعی و توسعه همه جانبه را منوط به مشارکت گسترده و فعال تمام اقشار جامعه، شامل زنان و مردان می دانند. مصادیق و انواع مشارکت سیاسی زنان در سطح عمومی را می توان شامل شرکت در انتخابات، عضویت در گروه ها و احزاب سیاسی، و مشارکت در تجربه های اجتماعی دانست. در سطح نخبگان نیز زنان می توانند در بخش نمایندگی مجالس قانون گذاری، حضور در قوه مجریه، و مشارکت در خدمات بین المللی، فعالیت داشته باشند. از حیث مبانی اسلامی نیز چنین حضوری برای زنان قابل قبول است؛ زیرا بر مبنای اشتراک زن و مرد در اصل انسانیت، هیچ تفاوت و تمایزی که گویای برتری یکی بر دیگری باشد وجود ندارد. فراجنسی بودن تکالیف و دستورات الهی، اصالت روح، و تساوی زن و مرد در دین داری و وحدت دین و سیاست، از دیگر مبانی دینی برای توجیه مشارکت سیاسی زنانی می باشد. الگوهای عملی چنین مشارکتی نیز در تاریخ اسلام فراوان مشاهده می شود، که از جمله می توان به زمان حیات پیامبر اسلام(ص) ، دوران امیرالمومنین(، و عصر امام حسین(ع) خصوصاً مشارکت سیاسی زنان اهل بیت در واقعه عاشورا، اشاره کرد. بدین ترتیب، بر خلاف ذهنیت عمومی، که تصدی بسیاری از مناصب سیاسی توسط زنان را برنمی تابد، مراجعه به متون فقهی ثابت می کند که این برداشت قابل خدشه است، و مشارکت سیاسی زنان بر اساس مبانی اسلام، نه تنها جایز بلکه در مواردی واجب خواهد بود.
علی رضا بی نیاز داود فیرحی
چکیده ندارد.