نام پژوهشگر: مسعود برهانی

بررسی تنوع گونه ای و تغییرات آن با کاربرد شاخص های مختلف در چهار مکان مرتعی استان اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده منابع طبیعی 1387
  الهام قهاره اردستانی   مهدی بصیری

تنوع در حقیقت نوعی بیمه ی طبیعت در مقابل حوادث ناگوار و آشگفتی ها می باشد. برای بررسی تنوع گونه ای و تغییرات آن با کاربرد شاخص های مختلف، چهار سایت مطالعاتی در استان اصفهان در دو منطقه استپی و دو منطقه نیمه استپی انتخاب گردید. مناطق استپی شامل گردنه شادیان شهرضا، خونداب گلپایگان و نیمه استپی شامل وردشت سمیرم و آخچه فریدونشهر می باشد. نمونه برداری در هر مکان به صورت سیستماتیک-تصادفی اجرا شد. در هر مکان مطالعاتی ، پارامتر های تراکم و درصد تاج پوشش هر گونه گیاهی چندساله در امتداد ترانسکت های خطی با استفاده از کوادرات، برآورد گردید. لازم به ذکر است که از آمار 10 ساله پوشش گیاهی برای مناطق استپی ( 1386 تا 1377 ) و 6 ساله برای مناطق نیمه استپی ( 1386 تا 1381 ) مرکز تحقیقات منابع طبیعی استان اصفهان استفاده گردید، باید متذکر شد که سال 1386 آماربرداری در این مناطق به صورت مشترک انجام شد. سپس شاخص های غنای گونه ای و شاخص های ناهمگنی ( شاخص های تنوع سیمپسون، شانون-وینر، هیل ، هیل ، بریلوین، مکنتاش، ، من هی نیک و ) و یکنواختی ( شاخص های یکنواختی سیمپسون،کامارگو، اسمیت و ویلسون، اصلاح شده نی ) طی سال های مطالعه شده برای هر سایت محاسبه شد. مقایسه بین دو سایت مرتعی نیمه استپی از نظر تنوع توسط آزمون گلموگروف-اسمیرنو (k-s )نشان داد که بین دو سایت از نظر تنوع طی سال های مطالعه اختلاف معنی داری وجود دارد و بین دو سایت مرتعی استپی آزمون k-s نشان داد که از نظر تنوع اختلاف معنی داری وجود دارد به استثناء سال های 1384 و 1385 که بین دو سایت از نظر تنوع اختلاف معنی دار وجود ندارد. انتخاب شاخص باید بر اساس اهداف مدیریت باشد. ازآنجاییکه شاخص های تنوع و تعبیر و تفسیر بهتری دارند، پیشنهاد می شود جهت اندازه گیری تنوع از این شاخص ها استفاده شود. در مناطق استپی بهتر است از شاخص استفاده گردد چون غالبیت در آنجا بیشتر است. در مناطق نیمه استپی که تنوع بالاتر دارد بهتر است از شاخص استفاده گردد ( دارای گونه های کمیاب زیاد با تعداد افراد کم ). برای مطالعه یکنواختی در دو منطقه استپی و نیمه استپی استفاده از شاخص اسمیت و ویلسون مناسب است و برای غنای گونه ای در مناطق استپی شمارش تعداد گونه و برای مناطق نیمه استپی روش های دیگر تعیین غنای گونه ای ( مثلاً منحنی گونه-سطح، روش رقیق سازی، برآورد جکنایف یا روش بوت استرپ ) مناسب است. بر اساس آنالیز تطبیقی متعارفی (cca) سه عامل محیطی بارندگی، درصد مواد آلی و شیب همبستگی بالایی در جهت مثبت با یکدیگر نشان می دهند. در حالیکه عامل محیطی دما و بارندگی همبستگی بالایی در جهت منفی به نمایش می گذارد.شاخص تنوع با عوامل محیطی درصد مواد آلی و مقدار بارندگی همبستگی بالایی در جهت مثبت نشان می دهد. شاخص تنوع با عامل محیطی دما همبستگی بالایی در جهت منفی دارند. تعداد گونه با بارندگی همبستگی مثبتی نشان می دهد.

تأثیر عوامل اکولوژیکی بر پراکنش گونه های غالب مرتعی مراتع شهرستان سمیرم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گنبد کاووس - دانشکده مرتع و آبخیزداری و شیلات و محیط زیست 1393
  حسین زمانی   علی حشمت پور

پوشش گیاهی مهم¬ترین عامل تأثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستم¬هاست. بنابراین شناخت عواملی که باعث استقرار و پراکنش جوامع گیاهی می¬شوند، ضروریست. هدف از این پژوهش شناخت تأثیر عوامل اکولوژیکی بر پراکنش گونه¬های گیاهان مرتعی در شهرستان سمیرم استان اصفهان می¬باشد. برای این منظور، نمونه¬برداری از پوشش گیاهی به روش سیستماتیک-تصادفی انجام شد. در این روش در هر منطقه نمونه گیری 4 ترانسکت به طول 50 متر در نظر گرفته شد که در امتداد هر ترانسکت تعداد 10 پلات که با توجه به اندازه نمونه تعیین شده، در فواصل 5 متری قرار داده شده و پارامترهای پوشش گیاهی در این پلات ها اندازه گیری گردید. همچنین نمونه های خاک در عمق 50-0 سانتی¬متر به عنوان عمق موثر خاک بر گیاه، در ابتدا و انتهای هر ترانسکت برداشت شد. خصوصیات خاک شامل مقادیر درصد پتاسیم، درصد شن، درصد سیلت، درصد رس، درصد فسفر، اسیدیته، درصد آهک و هدایت الکتریکی اندازه¬گیری شد، از عوامل توپوگرافی شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع ثبت گردید. داده های اقلیمی مربوط به خصوصیات آب و هوایی منطقه مورد مطالعه میانگین بارش ماهیانه و سالیانه که بر پراکنش گونه¬های مرتعی غالب منطقه تأثیر داشتند با استفاده از ایستگاه¬های معرف منطقه مورد مطالعه در سالهای مورد بررسی جمع¬آوری شد. به منظور بررسی رابط? بین پراکنش گونه¬های گیاهی و خصوصیات اکولوژیکی (ویژگی¬های خاک، ارتفاع، شیب، جهت وخصوصیات بارندگی) و تعیین مهمترین متغیرها، از روش تحلیل عاملی استفاده گردید. با استفاده از این تکنیک عاملها به شش عامل اصلی کاهش و با استفاده از چرخش واری ماکس چرخش داده شدند و هنگام اجرای تحلیل عاملی از روش مولفه¬های اصلی(pc) استفاده شد. به طور کلی نتایج نشان داد از میان متغیر¬های اکولوژیکی مورد مطالعه، پارامترهای ارتفاع، بارش، شیب، جهت جغرافیایی، درصد شن و درصد سیلت خاک بالاترین نمرات ضریب عاملی و بیشترین درصد واریانس را به خود اختصاص داده¬¬اند، بنابراین به عنوان مهمترین عوامل موثر بر پراکنش گونه¬های غالب مرتعی در منطقه مورد مطالعه شناخته می¬شوند.

مقایسه روشهای برآورد پوشش و تراکم درمنه زارهای استیپی استان اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان 1380
  مسعود برهانی   مهدی بصیری

به منظور مقایسه روشهای برآورد پوشش و تراکم از نظر صحت و زمان مورد نیاز ، سه عرصه مطالعاتی در مناطق موته ، علویجه و در واقع در منطقه استپی اصفهان با پوشش درمنه دشتی انتخاب گردید. در این تحقیق سعی برآن شد تا ضمن مروری بر تحقیقات انجام شده در زمینه اندازه گیری برآورد دو کمیت مهم پوشش گیاهی یعنی تراکم و پوشش متداول ترین روشهای مورد استفاده ارزیابی و مورد مقایسه قرار گیرند. با شناخت عوامل تاثیر گذار بر کارایی هر یک از این روشها قادر خواهیم بود تا در شرایط متفاوت مناسبترین روش را انتخاب نمائیم تا هم با دقت قابل قبول نائل گردیم و هم با کاهش زمان و هزینه های اندازه گیری عرصه های مورد مطالعه را گسترش بخشیم..