چکیده: دیپلماسی عمومی یکی از مفاهیمی است که در عرصه سیاست در سال های اخیر جایگاه مهمی پیدا کرده است و اهالی سیاست تلاش می کنند با بهره برداری از آن راه رسیدن به اهدافشان را کوتاه تر کنند . با توجه به اینکه قرن 21 با مفهوم جهانی شدن پیوند خورده،افکار عمومی اهمیت بسیاری یافته اند و دولت ها برای برخورداری از یک دیپلماسی فعال و موفق ، چاره ای ندارند جز اینکه به عقاید مردم بیش از پیش بها دهند . سازمان فرهنگ وارتباطات اسلامی نیز به عنوان راهبر وسیاستگذار فعالیت های فرهنگی بین المللی نظام ،ماموریتهای محوله را بر اساس هدف کلان واهداف اصلی روابط فرهنگی – بین المللی جمهوری اسلامی ایران پیگیری می نماید . مسائل وچالشهایی که دنیای امروز با آن مواجه اند به حدی جدی هستند که نیازمند توجه وامعان نظر همه کشورها وسایر بازیگران بین المللی می باشند. جهان سیاست نیازمند شکل دادن به نوعی کنسرت است ، کنسرتی که در آن گفتگو ،تفاهم و همکاری بر اختلاف و تنش و بحران تفوق داشته باشد که یکی از راههای رسیدن به این مهم دیپلماسی عمومی در میان کشورها می باشد .

سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) محصول شرایط بین المللی بعد از جنگ جهانی دوم است، در واقع این سازمان در سال 1949 با هدف مهار و جلوگیری از توسعه طلبی های شوروی سابق به عنوان یک رژیم امنیت منطقه ای تاسیس شد با محور قرار دادن ماده 5 منشور، که در میان 14 ماده این پیمان، مهمترین آن محسوب می گردد، دکترین (همه بر علیه یکی) با اتخاذ رویکرد امنیتی به حیات خود در مقابل شوروی ادامه داد. که این رویکرد پس از فروپاشی شوروی با چالش جدی روبرو شده و شأن و منزلت ناتو حتی به عنوان سازمانی جهت مبارزه با بیماریهای مسری نیز تعدیل گردید. حملات تروریستی یازده سپتامبر بحران وجودی دیگری را در ناتو ایجاد کرد بطوریکه این حملات محیط بین المللی جدیدی را در سرتاسر جهان به وجود آورد. ناتو برای اولین بار به ماده 5 اساسنامه خود توسل جست و به آمریکا پیشنهاد کرد تا برای جنگ بر علیه تروریسم با آن کشور همکاری نماید. در واقع ناتو هم اکنون به عنوان بازوی نظامی آمریکا و تنها قدرت مدعی باز مانده از دوران جنگ سرد عمل می کند و می خواهد حوزه نفوذ خود را در مناطق استراتژیک و حساس جهانی گسترش دهد. در حال حاضر آنچه به بهانه-ای بر این گسترش، تبدیل شده رادیکالیسم اسلامی است که غرب به ویژه آمریکا آن را معادل تروریسم در نظر گرفته و به همین دلیل تروریسم به عنوان ماموریت اصلی ناتو در نظر گرفته شده است. یکی از این مناطق مورد بحث افغانستان است. افغانستان اولین کشور آسیایی است که ناتو در شرایط نوین جهانی در آن حضور می یابد. چنانچه به نظر می رسد که بحث اتحادیه اروپایی در سه قالب، کشورهای اروپایی به صورت انفرادی، به حالت اتحادیه ای و در قالب ناتو قابل تصور باشد. قاعدتاً هیچکس نمی تواند منکر حضور کشورهای اروپایی از جمله آلمان، روسیه، انگلیس و فرانسه در افغانستان باشد. اتحادیه اروپا در قالب حضور فردی، چندان فعالیت نظامی و امنیتی در افغانستان نداشته است و در واقع بیشتر منافع اقتصادی این کشورها مد نظر قرار گرفته است. عملیات اروپایی ها در قالب اتحادیه اروپایی در افغانستان بیشتر از اینکه نقش امنیتی و سیاسی بوده است. بیشتر بر مسائل اقتصادی، فرهنگی، و آموزشی مبنتی بوده است و این که چرا ناتو تاکنون نتواسته است امنیت افغانستان را تامین کند دلیلش، نابسندگی مداخله نظامی بدون فراهم آوردن شرایط لازم داخلی و ناکارایی نیروهای امنیتی و عدم دولت مرکزی قدرتمند و فساد اداری است. و در مورد تاثیر امنیتی و سیاسی حضور ناتو در افغانستان و امنیت ملی ایران باید اذعان نمود که با اشغال افغانستان و عراق، جمهوری اسلامی ایران بیش از هر زمانی خطر حضور ناتو را در مرزهای خود احساس می کند. به طوری که این حضور تهدید جدی محسوب می گردد. اما به نظر نمی رسد همه این مسائل فقط تهدید صرف باشد بلکه فرصت هایی هم برای جمهوری اسلامی ایران فراهم می گردد. که با توانمندی و تصمیم گیری کلان استراتژیک در عرصه سیاست خارجی می توان بنفع منافع ملی از آن بهره برد.

جهانی شدن فرآیندی نوظهور و چند بعدی است که با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، آغاز شده و روز به روز بر سرعت و توان آن برای تغییر جهان افزوده می شود و امروز از چنان پتانسیل و وسعتی برخوردار شده که در همه ابعاد زیست بشر تأثیر گذار بوده و موجب تغییر و تحولات چشمگیری درآنها شده است. بر اساس تأثیراتی که جهانی شدن در زندگی بشر دارد، شاخه های متفاوتی از این فرآیند شگل گرفته، مانند جهانی شدن اقتصاد، جهانی شدن سیاست، جهانی شدن فرهنگ و جهانی شدن امنیت؛ روابط بین الملل معاصر (بویژه در دو دهه اخیر) یکی از عرصه های زندگی بشر است که شدیدا تحت تأثیر جهانی شدن قرار گرفته و اصول حاکم برآن به شکل اساسی تحول یافته است. از این رو در این پژوهش به دنبال کشف و بررسی تأثیر جهانی شدن از بعد فرهنگ سیاسی، بر روابط بین الملل در عصر نوین جهانی می باشیم و به دنبال پاسخ دادن به این سوال هستیم که : «آیا جهانی شدن، صلح و ثبات را در روابط بین الملل افزایش داده است؟ یا منجر به گسترش و عمیق تر شدن جنگ ها و منازعات شده است؟» ، فرضیه ای که این رساله مطرح می کند چنین است: «جهانی شدن فرهنگ سیاسی، با تأکید بر معیارهای دموکراسی، حقوق بشر و تسامح و تساهل ایدئولوژیکی و فرهنگی، در عصر نوین جهانی منجر به کاهش اختلافات و تضادهای ایدئولوژیکی میان تمدن ها شده است و با توجه به اینکه عمده ترین جنگ ها و منازعات تاریخ بشر جنگ های ایدئولوژیکی بوده اند، لذا در عصر نوین جهانی تحت تأثیر جهانی شدن فرهنگ سیاسی و از میان رفتن دشمنی ها و تضاد های مکتبی و ایدئولوژیکی، ریشه جنگ کلان و ویرانگر میان کشورها، در روابط بین الملل خشکیده شده و صلح و ثبات بیشتری بر روابط بین الملل حاکم شده است.»

خاورمیانه از دیر باز جزئ مهمترین کانون های مناضه و مناقشه در جهان است این منطقه در سالهای پایانی قرن بیستم وآغازین قرن بیست ویکم همواره در گیر منازعات بسیاری بوده است.به نحوی که شاید کمتر منطقه ای در جهان را یافت که اینگونه بستر بحران ومنازعه باشد.یکی از مهمترین منازعاتی که بیش از یک قرن است دامنگیر این منطقه شده منازعه اعراب و اسراییل است اهمیت این منازعه به حدی که شاید بتوان آنرا کانون وزیر بنای سایر منازعات قلمداد نمود این مسئله یکی از پیچیده ترین موضوعات حال حاضر روابط بین الملل محسوب می شود که توجه جامع جهانی را به خود جلب نموده است و موجب شده است که موسسات، دولتهاوشخصیت های زیادی را وادار نموده است که به دنبال راه حلی برای پایان دادن به این منازعه باشند

انقلاب هایی که در سال (2011) علیه دیکتاتوری و خودکامگی حاکمان عرب منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از تونس آغاز شد و در زمان کوتاهی اکثر کشورهای عربی را درنوردید، در نهایت نتایج متفاوتی را دربر داشت و قدرت های بزرگ و سایر کشورهای منطقه در این نا آرامی ها به دنبال تحقق منافع ملی خود بودند و هستند و سعی دارند نتایج این انقلاب ها و رژیم های جایگزین در جهت خواست های آنها پیشروی داشته باشند. در این میان ترکیه نیز مانند سایر کشورهای دخیل بحران، به دنبال تحقق آرمان هایی است که از سال (2002) و از زمان به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه توسط رجب طیب اردوغان نخست وزیر و دبیرکل حزب مذکور و بخصوص وزیر امور خارجه احمد داوداوغلو مطرح شده است. در سالهای اخیر شاهد چرخش های زیادی در سیاست خارجی ترکیه بوده ایم که از جمله فعال شدن سیاست خاورمیانه ای ترکیه در کنار ادامه تلاش برای الحاق به اتحادیه اروپا که به نوعثمانی گرایی معروف شده است و یا افزایش تلاش ترکیه به ایفای نقش میانجی در منازعات و مناقشات بین المللی که ریشه این سیاست ها را می توان در نظریه عمق راهبردی داووداوغلو که در کتابی به همین نام به چاپ رسیده است یافت. جهت گیری ترکیه در قبال این انقلاب ها بسته به کشور و منافع ترکیه در آن کشور متفاوت بوده است که از جمله حمایت از انقلابیون، دعوت حاکمان به مسامحه با مردم و تحقق خواست های آنها و ایفای نقش میانجی بین مخالفان و حکومت بوده است که منجر به پدید آمدن تناقضاتی در سیاست های خاورمیانه ای این کشور شده است. بنابراین به نظر می رسد در وهله اول بررسی این انقلاب ها و در نهایت تبیین سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه، برای فهم بهتر سیاست های این کشور در مواجهه با این انقلاب ها ضروری می-باشد.

بحران سیاسی در سوریه به خوبی نشان می دهد که بحران در این کشور از یک موضوع داخلی وحتی منطقه ای فراتر رفته وابعاد بین المللی به خود گرفته است.بحران در این کشور را می توان به عنوان محور اصلی تغییر در موازنه ی قدرت منطقه دانست که هرگونه جابجایی در ساختار قدرت سیاسی این کشور،دارای پیامدهای راهبردی برای کشورهای مختلف خواهد بود. به عبارتی دیگر ،جابجایی قدرت در سوریه نه تنها منجر به ایجاد خلاء قدرت در محیط منطقه ای میشود. بلکه می توان آن را زمینه ساز دگرگونی های بنیادی تر در حوزه امنیت منطقه خاورمیانه دانست.بنابراین تحولات مربوط به سوریه بر معادله ی قدرت و موازنه ی منطقه ای تاثیر گذار خواهد بود.در این رساله هدف ما بررسی بحران سیاسی سوریه براساس رقابت های ژئوپلیتیکی میان بازیگران منطقه ترکیه و عربستان که همراه با ایالات متحده سعی در ساقط کردن رژیم بشار اسد در سوریه و کاهش نقش ژئوپلیتیکی منطقه ای ایران را دارند و به عبارتی می توان کشورهای عربستان و ترکیه را به عنوان اصلی ترین رقبای ژئوپلیتیکی ایران در خاورمیانه دانست.به همین دلیل است که انها در صدد تغییر در موازنه ی قدرت منطقه ای علیه جمهوری اسلامی ایران می باشند.واز سوی دیگر،ایران که سوریه را عنوان تنها متحد استراتژیک خود در منطقه به همراه دارد ،با همکاری روسیه که تجربه ی تلخی از موضوع لیبی به یاد دارد، به حمایت از رژیم بشار اسد پرداخته و خواستار اصلاحات سیاسی- اجتماعی در این کشور هستند.و مخالف هر گونه دخالت بیگانگان در امور داخلی سوریه هستند.

فرایند دموکراسی سازی در مصر ، فرصتها و چالشها پژوهش حاضر در پی بررسی فرآیند دموکراسی سازی در کشور مصر ، فرصت ها و چالش های پیش روی آن می باشد . روش تحقیق توصیفی است و تاریخ سیاسی مصر را از زمان جمال عبدالناصر تا پس از سقوط حسنی مبارک و جریانات بعد از جنبش 2013 را شامل می شود . تحقیق حاضر در 5 فصل تنظیم گردید. در فصل اول به بیان مساله و طرح سوال (آیا جنبش مصر به مثابه انقلاب های لیبرال دموکراتیک است ؟ ) مطرح شد و دو فرضیه برای آن متصور شد : مبنی بر اینکه مردم به دنبال دموکراسی خواهی و حقوق شهروندی و حقوق زنان و حقوق اقلیت ها و اصلاح اقتصادی و از بین بردن فقر و بیکاری بودند . و در فرضیه بعدی عنوان شد که جنبش مصر با تفکر اسلامی از نماز های جمعه در میدان تحریر با شعار های الله اکبر متاثر از انقلابهای اسلامی شکل گرفته شد . در فصل دوم به تاریخ سیاسی مصر پرداخته و دانستیم که ارتش در بدنه حکومت ها ریشه تاریخی داشته و در شرایط بحرانی کشور تصمیمات مردم پسند ودموکراتیک داشته است . در فصل سوم به بیان تئوریک و دیدگاه های اندیشمندان در رابطه با جامعه و حکومت در جهان عرب پرداخته و دانستیم که از نظر سیاسی فراز و فرود هایی داشته است و مهمترین نظرات در رابطه با تحولات و جنبش مصر مطرح گردید . در فصل چهارم به مهمترین احزاب اسلامی و غیر اسلامی مصر و فرصتها و چالش ها پیش روی مصر اشاره ای شد . و در نهایت در فصل پنجم به تحلیل و نتیجه گیری در خصوص سوال و فرضیه مطرح شده پرداخته ونتیجه گرفتم که جنبش ( انفلاب ) مصر انطباق بیشتری با فرضیه اول خواهد داشت .

جهان امروز در سایه روز افزون علم و تکنولوژی به دهکده ای مبدل شده است که توسعه علوم برپایه فناوری نوین در محوریت تصمیم گیری حاکمیت ها قرار گرفته، این در حالی است که پیشرفت حوزه های مختلف علوم در جامعه جهانی مخاطراتی را نیز به همراه دارد و بر این اساس ارتکاب رفتارهای مخاطره آمیز و ناهنجار خطرناک و خشن از سوی مجرمان در سطوح گوناگون ملی،منطقه ای،بین المللی و تهدیدات ناشی از آن در سرلوحه اخبار قرار گرفته و احساس امنیت جامعه را کاهش داده است ،ارتکاب این گونه رفتارها ضمن نقض موازین حقوق بشر تهدیدی علیه جامعه بشری و صلح جهانی و امنیت محسوب می گردد که در این میان جرائم سازمان یافته خصوصا تروریسم در محوریت این تهدیدات قرار گرفته است.بنابراین در عصر جهانی شدن،تروریسم از تهدید ملی به فرا ملی تبدیل شده است و گسترش آن در سطح ملت ها محسوس می باشد بنحوی که کشورهای مختلف با این پدیده غیرمتعارف مواجه و آن را تجربه نموده اند و در چند دهه اخیر این پدیده ناهنجار به صورت فزاینده ای رشد نموده است. هدف این تحقق طرح موضوع تروریسم به عنوان یک جرم فراملی و تشریح جرائم سازمان یافته با تاکید بر تروریسم و ابعاد آن در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و یافتن راه کارهایی برای پیشگیری از وقوع این جرم فراملی است که با استفاده از روش توصیفی و مطالعه ژرفانگر و استفاده از ابزار مطالعه کتابخانه ای،بررسی اسناد معتبر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته،که خلاصه نتایج حاصل از آن عبارت است از :الف-عملکرد تروریست هل علیه آماج خاص با توجه به عقاید آنان ب-افزایش خطرات ناشی از ارتکاب ترور ج-روش های کاهش منافع حاصل از ترور د-حذف بهانه های تروریستی که در پایان منتج به پیشنهاداتی مانند تشکیل دادگاه ویژه رسیدگی سریع به این جرم در قوه قضائیه،حذف فرصت های ارتکاب جرم،عزم جهانی در کاهش این پدیده خطرناک،تخصیص بودجه بین المللی و پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی گردید.

تحقیق حاضر با نام «جنسیت و انقلاب مشروطه» در پی ترسیم تصویر روشنی از یک پدیده خاص تاریخی و در صدد توصیف جامعه ایران است و به طور اخص وضعیت زنان را در سه محدوده زمانی قبل از انقلاب مشروطه، حین انقلاب مشروطه و پس از انقلاب مشروطه مورد بررسی قرار می دهد و در صدد پاسخ به پرسش «آیا انقلاب مشروطه ایران از لحاظ جنسیت انقلابی رهایی بخش بوده یا انقلابی مرد سالار» فرضیه «انقلاب مشروطه ایران از حیث پیامد یک انقلاب رهایی بخش بوده است» را مطرح می سازد. در تحقیق حاضر از نظریه والنتین مقدم برای بررسی وضعیت زنان در دوره های ذکر شده استفاده می شود وی انقلاب ها را از حیث پیامد به دو دسته انقلاب های مردسالار و انقلاب های رهایی بخش تقسیم می کند و از روش مطالعه موردی تاریخی برای بررسی دوره تاریخی مذبور و وضعیت زنان در این دوره استفاده می شود و سرانجام با توجه به یافته های تحقیق و تطبیق آن با شاخص های انقلاب رهایی بخش والنتین مقدم به این نتیجه می رسیم که انقلاب مشروطه انقلابی رهایی بخش برای زنان بوده است.

اگرچه 35 سال است که هیچ گونه رابطه رسمی و دیپلماتیک مابین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده وجود نداشته است . ولی در بستر روی کار آمدن دولت یازدهم ، کورسویی در افق روابط دو کشور به وجود آمد که در پی آن هرگونه تعامل و مذاکره ای که تا آن روز تقبیح شده و غیر ممکن بود ولی تحت شرایط به وجود آمده ، ذره ای از یخ های قطور عدم ارتباط و اعتماد ، ولو ناچیز آب شده و حالا روسای جمهور دو کشور با یکدیگر مذاکره کرده و مقامات رسمی دو کشور ، همچون وزرای خارجه پای میز مذاکره می نشینند و به چانه زنی دیپلماتیک می پردازند . در حالی که همین مختصر تعامل ، یک روز کابوسی بیش نبود ولی اکنون محقق شده و از رسانه های دو کشور خصوصاً جمهوری اسلامی علناً منتشر می شود و مورد قبول همگان واقع می شود . پژوهش حاضر به بررسی سناریو های مختلف در روابط آتی ایران و آمریکا پرداخته و امکان سنجی گزینه های مختلف را مورد ارزیابی قرار می دهد . یافته های این پژوهش نشان می دهد که با وضعیت کنونی ایالات متحده ، جمهوری اسلامی و منطقه ی خاورمیانه ، امکان کاستن اندکی تنش مابین دو دولت در قالب رسیدن به توافق هسته ای وجود دارد .

ایران و عربستان به عنوان دو بازیگر سنتی در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس، همواره نقش مهمی در تحولات این منطقه ایفا کرده و مناسبات دو کشور بیش از همکاری، بر پایه رقابت بوده است. در سطح منطقه ای، عربستان نسبت به افزایش نقش ایران در عراق، سوریه، بحرین، لبنان و فلسطین، یمن و غیره نگران است. عربستان همواره خود را در نقش یک مدافع تمام عیار اهل سنت تعریف کرده است و نسبت به کاهش نقش سنی ها، در این کشورها حساس و نگران است. بنابراین، از طریق حمایت از نیروهای ضد شیعی مانند داعش درصدد بر هم زدن بیشتر اوضاع در منطقه می باشد. سوال اصلی این پژوهش این است که؛ گروه ترویستی داعش چه تأثیری بر رقابت منطقه ای ایران و عربستان داشته است؟، در پاسخ به این سوال باید گفت اگر چه داعش نتیج? اختلافات ایدئولوژیک منطقه ای می باشد اما از طریق اقدامات نظامی نمی توان آن را از بین برد و تنها راه حل سیاسی کارگشا می باشد که از طریق همکاری قدرت های سنتی منطقه ای مانند ایران و عربستان امکان پذیر است. در شرایط کنونی وجود دشمنی مشترک چون داعش، زمینه های نزدیکی ایران و عربستان را فراهم آورده است. الگوهایی مانند فرارفتن از دید «خودمحوریِ کشوری» یا پذیرش نقش و جایگاه یکدیگر در منطقه، تعامل در راستای کنترل بحران های منطقه ای همانند داعش و تعامل این دو کشور به عنوان دو کشور پیش رو و رهبر جهان اسلام در سطح کلان برای دفاع و حمایت از مسائل عربی و اسلامی، بهبود روابط دو کشور را فراهم خواهد ساخت.

رقابت منطقه ای امروزه به یکی از مسایل بسیار مهم منطقه خاورمیانه تبدیل شده است.این رقابت که در گذشته نیز وجود داشته است در سالهای اخیر با وقوع تحولات جدید در منطقه خاورمیانه به بازی اصلی سیاست در خاورمیانه و همچنین بحران های منطقه تبدیل شده است. در این زمینه بازیگرانی چون ایران، ترکیه و عربستان سه ضلع این رقابت را تشکیل داده اند که بی گمان رقابت ایران و ترکیه از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. این تحقیق به بررسی رقابت شکل گرفته بین ایران و ترکیه در تحولات جدید منطقه خاورمیانه اختصاص دارد.و به این نکته اشاره دارد عوامل و متغیرهای زیادی در این رقابت شکل گرفته نقش دارند که می توان به عوامل و انگیزه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ژئوپلتیکی اشاره کرد.این عوامل در عراق پس از اشغال شروع شده و تا بحرین و یمن نیز کشانده شده است و در بحران سوریه به اوج خود رسیده است. در این بحران و رقابت ها سیاست های دولت اردوغان و همچنین ایران هراسی آمریکا و رژیم صهیونیستی نیز نقش بسیار بسزایی داشته اند.ترکیه با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه که دکترین جدیدی را در سیاست خارجی و منطقه ای خود در پیش گرفته بوده است و در این دکترین توجه جدی به خاومیانه و احیای عثمان گرایی از نکات محوری آن به شمار آمده است . به همراه سیاست منطقه ای آمریکا که راه را برای ورود کشورها و قدرت های منطقه ای از جمله عربستان و ترکیه برای پیشبرد و اهداف منطقه آمریکا فراهم نموده و آن به جنگ نیابتی تفسیر می شود، باعث شد تا این کشور به رقابت جدی با ایران در حوزه های عراق، بحرین، یمن بپردازد. این رقابت که دلیل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی زیادی داشت در بحران سوریه به اوج خود رسید و دو طرف در یک بازی برد – باخت درگیر رقابتی ژنوپولتیک، بر سر دسترسی به برخی مناطق و تسلط بر آن و همچنین گسترش حوزه نفود خود برآمدند. در عرصه اقتصادی نیز دوکشور ایران و ترکیه بر سر خطوط انتقال انرژی از منطقه و یا کسب منافع اقتصادی در عراق و سوریه به رقابت با هم پرداختند و در عرصه فرهنگی، رقابت بر سر اسلام مدل ترکیه ای و اسلام شیعه – انقلابی ایران در گرفت که کماکان ادامه دارد.

ارتش و نیروهای مسلح نقش مهمی در تحولات سیاسی جوامع مختلف دارند. شیوه ی عمل نظامیان در مقابله با معترضان رژیم می تواند نقش تعیین کننده ای در آینده جنبش های اعتراضی داشته باشد. پژوهش حاضر با اشاره به تئوری هایی درباب نقش نیروهای مسلح در نتایج جنبش های اعتراضی، به واکاوی دلایل و عوامل تأثیرگذار در عملکرد متفاوت ارتش شاهنشاهی ایران و مصر نسبت به اعتراضاتی علیه رژیم های استبدادی که در این کشورها رخداده پرداخته است. پژوهشگر با استفاده از دو مولفه ی سطح نهادمندی و نوع رابطه نظامیان با جامعه که «لوتربک» در پژوهش خود مورد استفاده قرار داده به الگوی مشخصی برای نحوه ی پاسخ گویی ارتش به انقلاب ها و جنبش های اعتراضی دست یافته است. پایین بودن سطح نهادمندی، فاصله گرفتن فرماندهان از سطح جامعه و همچنین نزدیک بودن بدنه ی ارتش از لحاظ اعتقادی و فرهنگی با جامعه ایرانی سبب شد، با اوج گیری اعتراضات در بهمن 1357 بسیاری از نظامیان به انقلابیون بپیوندند و به این ترتیب برای فرماندهان راهی جز اعلام بی طرفی باقی نماند. این در حالی است که بالاتر بودن سطح نهادمندی ارتش مصر، خوشنامی و رابطه عمیق آن با جامعه منجر به عملکردی متفاوت از سوی نظامیان مصری شد و با مشروع خواندن خواسته های معترضان و برای حفظ منافع خویش تا سرنگونی رژیم «حسنی مبارک» با مخالفان وی همراهی کردند و در مرحله انتقالی رهبری جامعه را برعهده گرفتند و بار دیگر قدرت سیاسی را از آن خود ساختند. واژگان کلیدی: ارتش، انقلاب، ارتباط با جامعه، نهادمندی، کودتا