نام پژوهشگر: انشاءا.. رحمتی
حاتم رجبی بخش علی قنبری
اهمیت جایگاه تاریخی نیایش در ادیان تاثیر آن در اعمال و رفتار و اعتقادات دینداران بر هیچ کس پوشیده نیست. تحقیق حاضر با موضوع مفهوم نیایش در قرآن کریم و کتاب مقدس که به صورت تطبیقی است. دریافت ماهیت نیایش در سه دین اسلام، یهودیت و مسیحیت بر اساس متون مقدس دینی آن و پژوهش در مورد چیستی انواع و اقسام نیایش از اهداف طرح مورد نظر است، در عهد عتیق اغلب نیایشها نسبت به خدای مشخص انسان وار ارائه می گردد و درخواستها اغلب مادی و پیش پا افتاده است، با توجه به موقعیت زمانی و مصائب و مشکلات قوم یهود، نیایشها همراه با نوعی بی تابی شکایت و استدعا و لعن و نفرین (نسبت به دشمنان) و درخواست نصرت و پیروزی برای خود است. این را می توان به تاثیر پذیری نیایشها از جایگاه اجتماعی و روانی افراد دانست. در مسیحیت ما با خدای متشخص انسان وار که با قربانی نمودن خود در تلاش برای نجات نوع بشر است مواجه هستیم، که در صدد جبران گناه و خطای بندگان می باشد، خدای مسیح در فضایی عاطفی و محبت آمیز مطرح گردیده است از نشانه های بارز نیایشهای مسیحی شفاعت طلبی و طلب درخواستهای معنوی و مادی از مسیح (ع) به عنوان خدا و شفیع می باشد درخواست های مادی به گونه ای عفیفانه و در قالب مطالبات معنوی بیان گردیده است، دعاها در طلب وصال و اتحاد با خدا و مسیح انجام می گردد، در دین اسلام ما با یک رویکرد متعادل در درخواستهای مادی و معنوی مواجه هستیم ولی در عین حال به زندگی غریبانه انسان در دنیا اشاره دارد و به زندگی آخرت در کنار خدا اهمیت داده شده است. نیایش ها در جهت حمد و ثنای پروردگار و درخواستها برای هدایت و دور ماندن از غضب خدا و شکرگزاری نعمتها، از مهمترین رویکرد نیایشی در اسلام است در اسلام از اعمال و اشکال نیایشی کاسته شده و به اذکار و دعاهای پرمعنی و معنوی توجه شده است. خصوصیات و مشترکات هر سه دین توجه به خدا با صفاتی مشخص و انسان وار، که قادر به برآوردن حاجات بندگان است . و از دیگر نکات مورد توجه پیشرفت در اشکال و انواع نیایش به جهت توجه معنی و عقلانی و معنوی شدن خواسته ها می باشد. کلید واژه، نیایش، استدعا، دعا، شفاعت، نماز و غیره.