نام پژوهشگر: سید داوود آقایی
ناهید صادقی چیمه رویا منتظمی
چکیده این پژوهش با هدف بررسی نگرش ها و مواضع اتخاذ شده توسط روسیه و چین در قبال برنامه هسته ای، در صدد ارائه تحلیلی از آنچه که این دو کشور را به تعقیب مواضع نیمه حمایتی وا می دارد ، می باشد. پژوهش حاضر این موضوع را از لحاظ اهمیت انرژی و تأثیر سلطه آمریکا بر تصمیمات اتخاذ شده توسط این دو کشور مورد بررسی قرار داده است . چین و روسیه دو کشوری هستند که به دلیل اهمیت انرژی و جهت توسعه و پیشرفت صنعتی شان ، همکاری های گسترده ای را با ایران در زمینه های مختلف اقتصادی ، تجاری ، سیاسی ، تجهیزات نظامی و همکاری های هسته ای داشته اند. با این تفاوت که روسیه نیازی به انرژی ایران ندارد بلکه در زمینه صادرات انرژی بویژه گاز رقیب ایران محسوب می شود، لیکن بازار ایران را برای صدور تجهیزات و تکنولوژی هسته ای خود بسیار پر سود می دانند . اما چین برای رشد اقتصاد خود نیاز به نفت و گاز ایران دارد . با این وجود این دو کشور به عنوان دو قدرت برخوردار از حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل به قطعنامه های شورای امنیت رأی موافق داده و برتحریم های اعمال شده علیه ایران علی رغم متضرر شدن از لحاظ اقتصادی ،صحه گذارده اند. البته باید خاطر نشان کرد که هر دو کشور سعی خود را برای عدم ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت و حل این مسئله از راه های دیپلماتیک نموده اند ، اما به دلیل وجود قدرت موثری همچون آمریکا که ابزاری جهت تحت فشار قرار دادن و همسو ساختن چین و روسیه با خود در دست داشت ، سبب شد تا این دو کشور در راستای حفظ هویت در عرصه نظام بین-الملل و منافع خود گام بر دارند به این معنی که از یک طرف طبق خواسته آمریکا به قطعنامه ها رأی مثبت داده و از طرف دیگر به ادامه همکاری های خود با ایران مبادرت ورزند . چین و روسیه با حفظ مواضع دو پهلو در قبال پرونده هسته ای ایران سعی دارند در روابط خود با ایران و آمریکا تعادل ایجاد کنند و از مسئله جهت کسب امتیاز بیشتر از سوی آمریکا و ایران استفاده کنند بدین ترتیب هم نقش خود را به عنوان یک بازیگر متعهد بازی می کنند و هم روابطشان را با ایران و آمریکا حفظ می نمایند .لیکن بازار ایران را برای صادرکردن تجهیزات و تکنولوژی هسته ای خود بسیار پر سود می دانند.