نام پژوهشگر: [email protected] نقوی
سمیه نصرتپور حسین بارانی
دانش بومی، دانش گروه های انسانی در ارتباط با زمینه های مختلف زندگی است که از تعامل با محیط طبیعی و اجتماعی و از طریق آزمون و خطا در خلال زمان شکل گرفته و عمدتاً شفاهی و نامکتوب است. گیاه شناسی مردم شاخه ای اهمیت یابنده از مردم نگاری دانش های سنتی است که در دهه های اخیر در جهان مورد توجه روزافزون قرار گرفته است. در این مطالعه هدف شناسایی گیاهان ناخواسته و بررسی دیدگاه بهره برداران مرتعی در مورد این گیاهان است. این مطالعه یک پژوهش کیفی است و شناسایی گیاهان ناخواسته از طریق مصاحبه و حضور مستمر در بین دامداران روستای چهارباغ شهرستان گرگان صورت گرفت. روش بررسی شامل مصاحبه، مشاهده و ثبت داده ها از طریق یادداشت برداری و ضبط صدا بود. نمونه گیری گیاهان بر اساس نظر دامداران مرتع انجام گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، مطالب فیش نویسی و دسته بندی شد. آنگاه مطالب مرتب شده به اوراق سفید منتقل گردید. نتایج نشان می دهد که بومیان در هر منطقه به دلیل همزیستی تنگاتنگی که با محیط دارند اطلاعات زیادی در مورد گیاهان ناخواسته مرتعی دارند. مردم محلی به این اعتقاد دارند که هیچ گیاهی در داخل مرتع ناخواسته نبوده و یک گیاه ممکن است از نظر چرای دام کم ارزش باشد اما از این گیاه، در موارد دیگر می شود استفاده نمود اطلاعاتی که این افراد دارند بسیار باارزش بوده و در موارد زیادی با یافته های دانشمندان در کتب علمی هم خوانی دارد و بایستی این یافته ها جمع آوری شده و به صورت مکتوب در آیند تا تدوین آنها باعث غنای دانش موجود درباره گیاهان گردد.