نام پژوهشگر: میر قاسم علوی
رضا کریمی جنت سرمد
سیانوباکترهای هتروسیست دار گروهی از میکروارگانیسم های تثبیت کننده ی ازت هوا هستند که به طور طبیعی در خاک مرطوب مزارع برنج و آب های شیرین تالابها رشد می کنند. آنها منبع مهمی از متابولیت های ثانویه می باشند که در درمان بیماری های انسان سودمندهستند و تنوعی از ترکیبات ضدباکتریایی، ضدقارچی، ضدویروسی، ضدجلبکی و ضدپروتوزوآیی تولید می کنند. با توجه به مصارف متعدد صنعتی و دارویی این میکروارگانیسم ها، سیانوباکتر آنابنا فلوس، بومی تالاب های استان گیلان، موضوع این تحقیق قرار گرفت. در ابتدا تغییرات سرعت رشد جلبک آنابنا در سه تکرار در بازه زمانی 20 روز و در شرایط اتاقک رشد با دمای 2±24 درجه سانتیگراد، فتوپریود 16 ساعت روشنایی و شدت نور 3000 لوکس موردمطالعه قرارگرفت. بدین منظور هر سه روز یکبار سوسپانسیون سیانوباکتریایی با لام هموسایتومر شمارش شدند و جهت سنجش بهینه رنگریزه های کلروفیلی از دو روش مختلف 1-اتانول 90 درصد (روش چینی (nmm و 2-استن 90 درصد(روش آمریکایی (usmاستفاده گردید. نتایج حاصل از بررسی سنجش رنگریزه های کلروفیلی و شمارش سلولی نشان داد از روز ششم تا روز شانزدهم جلبک آنابنا در فاز لگاریتمی رشد قرار داشته، سپس وارد فاز ایستایی می گردد. همچنین نتایج آزمون t-testدر سنجش مقادیر رنگریزه های کلروفیلی نشان داد که اختلاف معنی داری بین دو روش وجود ندارد ولی روش اتانولی به دلایل زیر ترجیح داده می شود: 1- غیر سمی بودن اتانل 2- انجام سنجش در مدت زمان کمتر و ارزان بودن اتانل نسبت به سایر حلال ها. همچنین در این پژوهش سیانوباکتر مذکور، در حلال های مختلف اتانولی، استنی و آبی تهیه و موضوع این تحقیق قرار گرفت. بدین منظور سیانوباکتر مزبور کشت و پس از شانزده روز (مرحله تصاعدی رشد) سانتریفوژ گردید؛ بیومس حاصل با روش فریزدرای پودر شده و با پنج حلال مختلف اتانول 100 %، متانول، اتیل استات، استون 50 % و آب عصاره گیری گردید. عصاره ها با روتاری تغلیظ و در دسیکاتور خشک شدند. باکتری های مورد آزمایش شامل: باسیلوس سوبتیلیس، پسودوموناس آئروژینوزا، اشرشیاکلی، میکروکوکوس لوتئوس و قارچ های فوزاریوم فوجیکوری، کولتوتریکوم و رایزوکتونیاسولانی و مخمرساکارومایسس سرویزیه می باشند. قدرت ضدباکتریایی و ضدقارچی عصاره ها توسط کشت تعداد مشخصی باکتری و اسپور قارچ با روش تهیه رقت های عصاره در محیط جامد، و مقایسه با نمونه شاهد بدون عصاره بررسی گردید. تتراسایکلین به عنوان کنترل مثبت برای باکتری ها و بنومیل برای قارچ ها مورد استفاده قرار گرفت. سپس قطر هاله های عدم رشد با خط کش اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که عصاره های سیانوباکتریایی بر هیج کدام از باکتری ها و قارچ ها اثر گذار نبوده و مانع رشد آن ها نشده است