همانطور که می دانیم، بخش عمده ای از معارف دین مبین اسلام از طریق ادعیه، زیارات و مناجات های وارده از معصومین? در اختیار ما قرار گرفته است. مناجات حضرت امیر? نیز از جمله آن ها می باشد، که گر چه دارای سلسله سند نیست اما با استناد به متن و همچنین سبک سخن گفتن ـ که با ادعیه دیگر کاملاً مشابهت و همخوانی دارد ـ انتساب آن به حضرت امیر? اثبات می گردد. آن چه در این مناجات به چشم می خورد، آیاتی است که به صورت عینی از متن شریف قرآن نقل شده و مضمون همه آن ها ترسیم صحنه های قیامت و بیان شدت اهوال آن روز عظیم می باشد. همچنین اسمای حسنای خداوند که ـ متناسب با آیات ـ در نهایت فصاحت و بلاغت آمده است. هدف من در نگارش این اثر که شرحی هر چند مختصر و در حدّ بضاعت اندک بر فرازهای این مناجات می باشد، این است که مباحث لغوی، همچنین تفسیری و تأویلی آن، مورد بحث و بررسی قرار گیرد. و در پایان نیز با توجه به روایات ذکر شده از تفاسیر مختلف در مورد آیات و اسمای حسنای به کار رفته در این مناجات به این نتیجه کلی دست می یابیم که نه تنها بطن آیات قرآن به معصومین? و دشمنان آنها باز می گردد بلکه تأویل اسمای حسنای الهی و آن چه از خود ائمه? تحت عنوان دعا و مناجات به ما رسیده نیز به ایشان و دشمنانشان باز می گردد. واژگان کلیدی: مناجات حضرت امیر?، سوال (مسئلت)، قلب سلیم، رحمت، اسماء حسنی

ایمان و کفر از جمله امور بسیار مهم و حیاتی است که در بی شماری از آیات به آن پرداخته شده است. آن چه در این میان حایز اهمیت است آن است که ایمان و کفر را وجوه و معانی متفاوتی است که در روایات رسیده از ائمه هدی7 به آن اشاره شده است. علامه بزرگوار سید هاشم بحرانی صاحب تفسیر گران سنگ البرهان ذیل آیات ابتدایی سوره بقره این وجوه را هشت مورد برشمرده است. این پایان نامه در صدد است وجوه نامبرده را مورد شرح و بسط کافی قرار دهد و مستندات قرآنی و مویدات روایی آن را از میان آیات و روایات استخارج نماید. کلیدواژگان: ایمان، کفر، مراتب، قرآن، روایات، اهل بیت، تفسیر البرهان، وجوه

پژوهش حاضر با هدف شناخت چهره متظاهران متنسک پیشه، ریشه یابی درموردنحوه شکل گیری خوارج و معرفی خصوصیات روحی، فکری و اخلاقی و اعتقادات آنان و نیز علل انحراف آنان بااستفاده از کتب تاریخی، تفسیری و روایی انجام گرفته است. نتایج زیر حاصل این پژوهش است: ریشه اصلی انحراف خوارج را می توان در جهالت و عدم بصیرت اعتقادی آنان دانست. اندیشه خارجیگری به نبرد جمل باز می گردد، ولی ظهور و پیدایش خواج در نبرد صفین و ماجرای حکمیت مطرح است که بعدها کم کم به عنوان فرقه ای مستقل با اعتقادات ویژه خود گسترش یافتند. ضعف بنیان های اعتقادی اهل عراق، عدم رهبری واحد در عراق ، عدم بصیرت دینی و سیاسی، تعصبات جاهلی و قبیلگی، هواهای نفسانی و بدعت، تندروی و قرائت نادرست از دین، سرسختی ، تظاهر به دینداری خوارج از مهم ترین عوامل شکل گیری و تقویت مبانی خوارج بوده است. جهل و جمود فکری، عدم بصیرت، سطحی نگری و تنگ نظری از اوصاف روحی و اخلاقی خوارج است. از جمله پیامدهای انحراف خوارج، خروج از اطاعت و ولایت امام بر حق، تطبیق شریعت بر اساس معیارها و آرا باطل خویش می باشد.

نظریه ساختار معنایی به دنبال انسجام محتوایی میان آیات یک سوره و رسیدن به غرض واحد در هر سوره است . در بررسی تفسیر ساختار معنایی به محوریت سوره لقمان با موضوعات ؛ ذکر کتاب حکیم و در مقابل آن لهوالحدیث ، اذعان به تدابیر حکیمانه خالق یکتا در جهان هستی و هدایت به سوی حضرتش به واسطه ی نصایح توحیدی لقمان حکیم ، تسلیم فرمان الهی بودن و اشاره به فطرت خداجوی و خدا دوست اشرف مخلوقات ، عروه الوثقی به عنوان مصداق بارز ولایت به خصوص ولایت مولای متقیان امیر مومنان علی (علیه السلام ) و اعتقاد به کلمات الله به عنوان مصداق بارز ائمه ( علیهم السلام ) و فضائل ایشان ، که از آن تشبیه به سراسر هستی و مخلوقات عالم شده که غیر قابل شمارش اند و در نهایت پس از بررسی عوامل ضلالت و گمراهی و رستگاری و سعادتمندی ، به یک غرض نهایی می رسد که : " در زندگی فردی و اجتماعی تنها باید از دستورات خدای واحد پیروی نمود" و به عنوان نمونه به نقش الگویی لقمان حکیم استناد نموده است .